KOD

Komitet Obrony Demokracji (KOD) – ogólnopolski ruch społeczny i stowarzyszenie powstałe zimą 2015 roku jako forma protestu przeciw rządom Prawa i Sprawiedliwości. W latach 2015–2017 liderem KOD był Mateusz Kijowski. Od 2017 kieruje nim Krzysztof Łoziński.

Aktywiści KOD twierdzą, że rządy PiS swoimi działaniami doprowadziły do zaburzenia ładu konstytucyjnego w Polsce. KOD za niekonstytucyjne uważa zmiany w strukturze Trybunału Konstytucyjnego, reformy sądownictwa przeprowadzone przez PiS, w tym reformę sądów powszechnych, Krajowej Rady Sądownictwa i Sądu Najwyższego jako niezgodne z Konstytucją. Działacze KOD animują lub przyłączają się do większości anty-PiS-owskich wystąpień, strajków i protestów w ciągu ostatnich lat.

W maju 2016 roku pod patronatem KOD, w celu większej integracji i aktywizacji środowisk opozycyjnych, powołano koalicję Wolność Równość Demokracja. Zrzesza ona szereg centrowych i lewicowych podmiotów politycznych, które głoszą „przywiązanie do europejskich wartości” i „poszanowanie dla porządku konstytucyjnego”. Koalicję WRD tworzą w głównej mierze partie polityczne (Nowoczesna, Polskie Stronnictwo Ludowe, Sojusz Lewicy Demokratycznej, Unia Europejskich Demokratów, Unia Pracy, Stronnictwo Demokratyczne, Biało-Czerwoni, Socjaldemokracja Polska, Wolność i Równość) oraz stowarzyszenia: Inicjatywa Polska, Dom Wszystkich Polska i Europejscy Demokraci.

W styczniu 2017 roku zarząd KOD podjął uchwałę, w której wezwał Mateusza Kijowskiego do ustąpienia z funkcji szefa stowarzyszenia. Z ujawnionych przez media dokumentów wynikało, że firma Mateusza Kijowskiego i jego żony otrzymała od KOD ponad 90 tysięcy złotych za świadczenie usług informatycznych. W środowisku KOD uznano te transfery finansowe za nienależne. 

Komitet Obrony Demokracji cieszy się poparciem części przedstawicieli środowisk twórczych. Wśród najgłośniejszych nazwisk są Agnieszka Holland, Andrzej Wajda, Marek Kondrat, Maciej Stuhr, Dorota Stalińska, Krystyna Janda, Daniel Olbrychski, Maja Ostaszewska, Robert Więckiewicz, Maja Komorowska, Krystyna Kofta, Jan Woleński, Karol Modzelewski. 

Nazwa stowarzyszenia nawiązuje do Komitetu Obrony Robotników, opozycyjnego i demokratycznego ugrupowania działającego w latach 70. w PRL, często też posiłkuje się symbolami i argumentami pierwszej „Solidarności” i KOR-owskiej opozycji w swoich sporach z Prawem i Sprawiedliwością.