Wydaje się, że zasadniczy spór między PiS i PO (Nowoczesną i innymi partiami) dotyczy koncepcji stosunku wzajemnego społeczeństwa i jednostki, tj. wolności i współpracy. Są dwie skrajne koncepcje w tej sprawie (i całe mnóstwo pośrednich). Skrajny liberalizm mówi: „Jesteś wolny – możesz iść się powiesić (utopić)” – tj. nikt nie będzie ci pomagał, ani przeszkadzał, to ty jesteś od organizacji swojego życia i życia wokół siebie, a społeczeństwo (państwo) zyska (wykorzysta) na twoim działaniu. I skrajny model drugi wspólnotowy: jesteś zależny: od religii i od społeczeństwa – to społeczeństwo jako organizacja ma obowiązek stworzyć ci miejsce do życia, niszę w której będziesz wegetował. Warto te i inne modele życia odnieść do wielorakich koncepcji życia społeczności zwierząt w przyrodzie:
- jest model życia mrowiska (kopca termitów);
- model watahy wilków;
- model samotnego odyńca;
- model rodziny słoni;
- model stada saren, baranów, koni;
- i całe mnóstwo innych.
Trzeba podkreślić: w świecie zwierząt i roślin nie ma jednej koncepcji współżycia w ramach własnej społeczności i współżycia z innymi, w tym także z innymi grupami i społecznościami.
Zmienia się to także w miarę dojrzewania z osobna jednostki i społeczeństwa, i wzajemnego dopasowywania.
Jest tu jeszcze problem wolności, a obowiązku i odpowiedzialności wzajemnej jednostki wobec wspólnoty, i na odwrót. Ale to już zależy od kształtowania charakteru osoby (świadomości jednostki). Kształtowanie – przekształcanie (wychowywanie) jednostki w osobę - trudno jednak odróżnić od indoktrynacji. Oraz tolerancji, i granic tej tolerancji.
Zwierzęta i rośliny współżyją tylko na podstawie naturalnych kontaktów i wrodzonych zachowań, a ludzie dodają do tego jeszcze zwyczaje i obyczaje, oraz na jeszcze wyższym poziomie: wzajemne rozumienie i prawo. Podważanie prawa jest zatem cofaniem cywilizacyjnym do poczucia wspólnoty i oparcia współżycia na porozumieniu wzajemnym – rozwijania zaufania wzajemnego w miejsce relacji sformalizowanych i bezosobowych, charakteryzujących społeczności heterogeniczne (jak USA). Ale druga strona tego zagadnienia polega na tym, że najlepsze porozumienie panuje w bandzie, gangu, mafii.
Inne tematy w dziale Polityka