Wiedza a religia

Najpierw należy rozjaśnić mętlik pojęciowy w tym temacie:

Religiajest to zestaw mitów (bajek, legend), którymi ludzie usiłowali wyjaśnić sobie rzeczywistość, gdy nie posiadali jeszcze możliwości poznania naukowego tego świata – ani metod, ani narzędzi do tego poznania. Mity te są bardziej albo mniej udatne: religie, które miały te mity bardziej proste upadały, i były zastępowane przez religie bardziej wyrafinowane. Religie zmieniają się z czasem, np. mit o czyśćcu dodano do katolicyzmu dopiero w XIII wieku. Właśnie katolicyzm (i chrześcijaństwo) jest takim bardziej misternym zestawem mitów, który nawet spełniał w pewnym zakresie pozytywną rolę na wczesnym etapie rozwoju cywilizacja ludzkiej (europejskiej), ale nie mniej godne uwagi i warte poznania są np. buddyzm, konfucjanizm, taoizm, shinto i inne.

Wiedzajest to system teorii naukowych o rzeczywistości, a także hipotez, które są w sposób racjonalny i systematyczny włączane do wiedzy naukowej pewnej lub eliminowane – ważny jest tu czynnik czasu.

Wiarajest to akt człowieka dotyczący zaufania innemu człowiekowi, tj. temu, co on mówi.

Naukajest to ciąg czynności podejmowanych przez człowieka w celu nabycia wiedzy pewnej.

Zdarzało się, że ludzie religii (kler) poprzez naukę tworzyli wiedzę, ale zawsze była to wiedza cenzurowana, okrojona według współistniejącego zestawu (bo nie systemu) dogmatów tej religii.

Jestem zawsze za arystotelesowskim „złotym środkiem” i konfucjańską, taoistyczną „drogą umiaru” – lecz w dychotomii: wiedza – religia, nie ma możliwości wybrania stanu pośredniego, tzn. jest tylko wybór „albo - albo” i wybór ten jest oczywisty.

Dla wiedzy i nauki religia jest zupełnie zbędna, ale wiara jest nieodzowna i konieczna – nie da się wszystkiego sprawdzić samemu.

Zatem tzw. „tradycja ojców naszych” i związanie psychiczne z tą tradycją, itd. jest tylko pożałowania i współczucia godnym stanem tęsknoty za stabilizacją w świecie, który każdego dnia powstaje na nowo – to wysiłek ludzki tworzy ten świat codziennie od nowa.