Słowiańszczyzna - Archeologia - wiarygodność

Archeologia w zakresie wiarygodności ma swoją własną specyfikę w ramach nauk.

Każda nauka musi uważać na kłamstwo, mierzyć się z przypadkową pomyłką albo błędem, lub celowym oszustwem, fałszerstwem.

Archeologia jednak jest w tej sprawie bliska pracy detektywa od zabójstw, bo sprawcy często już nic nie powiedzą.

Temat ujęty tak ogólnym tytułem rozpada się na wiele części - tyczy kłamstwa, oszustwa, fałszerstwa w przeszłości i obecnie, ale też nadmiarowych hipotez i interpretacji, celowych dla zysku lub tylko z powodu chciejstwa osobistego lub ideologizacji, nawet legalnych kopii ze znalezionych zabytków, odtwarzania ich przypuszczalnego kształtu całościowego, fantastycznych i nieprawdopodobnych dzieł literackich.

U archeologów dzieją się rzeczy wprost zabawne, bo wydzieliwszy epokę bez pisma od nowszej epoki pisma, początkowo uznali, że w tym późniejszym okresie mają już wszystkie wyjaśnienia, że ta cezura graniczna oddziela prawdę od fałszu.

Poniewczasie okazało się jednak, że dokumenty pisane to jest tylko nowy typ materiału naukowego źródłowego, równie zagadkowego, jak same odnalezione zabytki, którego obróbka wymaga szerokich kwalifikacji językowych, znajomości słów, które mają inne znaczenie niż obecnie, lub zostały użyte nietrafnie, źle zapisane lub przepisane, skrócone, dawnych nazw geograficznych trudnych obecnie do lokalizacji, itp., ale też podejrzliwości: błędnej wiedzy kronikarza, uwzględnienia charakteru pism czasem przesadzonego, panegirycznego, grzecznościowego, dyplomatycznego, itp.

Dla mnie jako amatora, fascynata i zapaleńca tego tematu jasne jest, że archeologia tworzy wiedzę tylko w zakresie prawdopodobieństwa, co nie jest równie jasno przedstawione w opisach muzealnych - wiedza ta powinna być konfrontowana z obecnym obyczajem społecznym, biorąc pod uwagę ciągłość obyczajową ludu, narodu i społeczeństwa, uwzględniając też, że pojedyncze przypadki o niczym nie świadczą, nie powinny być podstawą do dalekosiężnych wniosków.

Nie bez znaczenia jest także, dla kogo tworzono dokumenty pisane, bo znane są przypadki zmieniania kronik, gdy nastawał nowy władca, i dotyczy to nie tylko słowa pisanego, ale i pomników, malowideł, i innych form ekspresji artystycznej.