"Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna"

Witold Hensel

https://pl.wikipedia.org/wiki/Witold_Hensel

"Zarys kultury materialnej"

Bardzo obszerna książka, gruba "cegła" - posiada kilka przedmów do kolejnych wydań i zakończenie.

Jak wnioskuję z nazwiska - Autor, nie będąc Słowianinem, studiuje problem Słowiańszczyzny z zewnątrz, bez specjalnego jego zrozumienia i zaangażowania emocjonalnego, więc nie może tu być genialnych intuicji, przełomowych hipotez lub śmiałych interpretacji, jest tylko solidne rzemiosło naukowe bez specjalnego polotu, bardzo ogólnie sformułowane dla uniknięcia tematów kontrowersyjnych czy niebezpiecznych politycznie.

W "Przedmowie IV" Autor pisze bardzo ogólnie o postulacie jedności między człowiekiem i jego środowiskiem, oraz o sprzężeniu zwrotnym między człowiekiem i jego wytworami - raczej ma to związek z marksizmem niż Słowiańszczyzną.

Zamysł książki jest bardzo syntetyczny, szeroki obszarowo według załączonej w "Przedmowie II" mapki, i czasowo, ale sam Autor zauważa, że brak mu szczegółowych opracowań źródłowych monograficznych, np. do obszarów górzystych, więc siłą rzeczy jest to raczej niskiej jakości kompilacja cudzych materiałów, bardzo ogólne zestawienie fragmentów obcych opracowań.

W "Zakończeniu" znów wątpliwa intelektualnie marksistowska teza, że organizacja państwowa powstała dla ochrony interesów klasy posiadającej - wydaje się to znacznym uproszczeniem i spłyceniem problemu genezy idei państwa.