"Literatura a dzieje bajeczne"

Julian Maślanka

https://pl.wikipedia.org/wiki/Julian_Ma%C5%9Blanka

We "Wstępie" Autor wyjaśnia, że książkę tę poświęca podaniom i opowieściom bajecznym (mitom założycielskim) i ich dalszym losom, zawartym w pierwszych kronikach historii Polski, którymi ich autorzy dorabiali nieznane wcześniejsze chwalebne dzieje państwa i narodu polskiego, także przed-państwowe.

Według Autora wchodzą tu legendy wielkopolskie, małopolskie i pomorska.

Spełniały one podobną rolę, jak dawniej wyróżniając się wielkością lub bogactwem grobowce: "potwierdzały niejako prawo narodu polskiego do zajmowanego przezeń obszaru ziemi w centrum Europy, czyli pełniły w pewnym stopniu funkcję polityczną.".

Autor uważa, że częściowo jest to spadek długiej tradycji ustnej przekazanej przez pamięć pokoleń, ale także wynik fantazji autorów tych kronik starających się dorobić narodowi polskiemu pra-dawny rodowód.

Autor zauważa, że takie ustne podania zanim zostały spisane podlegały zniekształcaniu i częściowemu zanikaniu.

Od początku też kształtowały świadomość narodową i były wsparciem w chwilach dla narodu trudnych: rozbicia dzielnicowego, zaborów, itp.

Były one wielokrotnie przetwarzane przez twórców polskich we wszelkiego typu utwory.

Była też okazuje się na ten temat szeroka dyskusja historyczna i pojawiło się wiele prac, co do ich genezy i jądra prawdy historycznej.

Łączenie Piasta z piastunem, opiekunem.

Obrzęd postrzyżyn jako znany fakt historyczny.

Autor podsumowuje swoje rozważania cytatem: legendy te "mają tak wybitną wartość wychowawczą, że zastrzeżenia historyków dzisiejszych są wobec nich bezsilne".