"Wstęp do archeologii"

Dorota Ławecka

Archeologia opiera się na materialnych śladach ukrytych w ziemi – Autorka wydziela tu: artefakty, ekofakty i obiekty.

Tę recenzję może zacznę od przedstawienia mojego własnego stosunku do archeologii:

Tematem przewodnim moich zainteresowań w ramach archeologii jest:

Ciągłość kulturowa ziem polskich - tak w prahistorii, jak i w czasach historycznych.

Uważam, że takie podejście jest prostsze i bardziej pierwotne, od koncentrowania się na rozmaitych ludach, które tutaj kiedyś mieszkały, bo jest to faza przed-interpretacyjna znalezionych zabytków (dla znalazcy zabytek wiąże się z natury rzeczy przede wszystkim z miejscem znalezienia, a dopiero później z jego stwórcami) – przejście do Słowian jako obecnych gospodarzy tych ziem i powiązanie ich z tymi zabytkami wymaga już konfrontacji źródeł, też dokumentów pisanych, i ich interpretacji.

Można by tę książkę nazwać podręcznikiem.

Przynajmniej ja potraktowałem tę książkę jako pożądany przeze mnie systematyczny rzut oka na całość problematyki archeologii.

Autorka po krótkim wstępie i wprowadzeniu w historię archeologii zajmuje się – z bardzo technicznego punktu widzenia – metodami:

1. Prospekcji przed-wykopaliskowej (rozpoznania terenowego);

2. Stanowiskiem archeologicznym;

3. Metodyką badań wykopaliskowych;

4. Dokumentacją prac archeologicznych;

5. Chronologią i metodami datowania względnego i bezwzględnego;

6. Badaniami, próbkami i analizami ekofaktów i artefaktów.

Metody przedstawione odnoszą się raczej do najnowszych osiągnięć światowych w zakresie metod archeologii i aparatury technicznej, z których tylko niewiele jest stosowanych przez polskie instytuty naukowe - co podkreśla Autorka, wskazując te nieliczne polskie ośrodki.

Archeologia jest nauką łączącą teorię z praktyką oraz rzemiosło ze sztuką, więc Autorka wprowadza pojęcie „Sytuacji Idealnej” na określenie tego, co powinno wystąpić w trakcie kolejnych prac archeologicznych, a co realnie bywa niemożliwe, oraz podkreśla rolę pomysłowości.

Jest tu też nieco rozsianych porad praktycznych, co do terenowych prac archeologicznych.

Jest to opracowanie krótkie, więc siłą rzeczy musi wiele zagadnień pomijać, mnie jednak zabrakło przedstawienia specyfiki tradycyjnego polskiego kierunku badań archeologicznych, które bardziej opiera się dostępnym materiale archeologicznym i analizie statystycznej niż na wymyślnych urządzeniach.