Tężnie solankowe i mikrotężnie, nazywane również gradierniami to coraz częstszy widok w dużych miastach. Zalety tężni i prozdrowotne działanie solanki powoduje, że o budowę gradierni zabiegają mieszkańcy. Czy tężnie będą w stanie pomóc nam z zanieczyszczonym powietrzem w polskich miastach?
Co to jest tężnia?
Tężnia solankowa, inaczej gradiernia, to budowla z drewna i gałęzi tarniny służąca do zwiększania stężenia soli w solance. Specjalne rozmieszczenie gałęzi sprawia, że solanka rozbija się o nie, a także naturalnie odparowuje.
Tężnie służyły dawniej do pozyskiwania soli kuchennej, dziś pełnią funkcję uzdrowiskową – są inhalatoriami w kurortach. Wymieniając zalety tężni solankowych, nie sposób wspomnieć o ich prozdrowotnych właściwościach. Powietrze wokół tężni bogate jest w jod, brom, magnez, wapń, krzem, potas i żelazo.
Historia tężni - jak działa tężnia solankowa?
Historia największych tężni w Europie sięga XIX wieku. Zaprojektował je profesor Akademii Górniczej w Kielcach, Jakub Graff. Obiekty zachowały się do dziś i stoją w Ciechocinku.
Tężnie w Polsce od setek lat służą do produkcji leczniczej wody solankowej, a tężnie solankowe w Ciechocinku mają wysokość niemal 16 metrów i długość prawie na 2 km. Po czasie zauważono, że wokół konstrukcji unosi się aerozol, będący produktem naturalnego parowania solanki, oraz tworzy się specyficzny mikroklimat. Inhalacje bogatym w mikroelementy powietrzem zaczęto stosować w różnego typu kuracjach.
Mikroklimat, który wytwarza się dzięki tężni, zbliżony jest do klimatu podczas wakacji nad morzem. Efekt kształtowania się zjawiska jest bowiem podobny do działania fal morskich i jest zależny od pogody: najintensywniejsze parowanie solanki następuje w czasie słonecznego i wietrznego dnia, najmniejsze obserwuje się, gdy pada deszcz. Nocą solanka w powietrzu zanika niemal zupełnie.
Zalety tężni solankowych - walory zdrowotne
Mikroklimat wokół tężni solankowej pomaga osobom z chorobami układu oddechowego (np. zapalenie zatok, rozedma płuc), dysfunkcjami tarczycy, alergiami, nadciśnieniem tętniczym i nerwicą wegetatywną. Skuteczny jest także w przypadku ogólnego wyczerpania - bo wizyta w tężni działa nie tylko leczniczo, ale i głęboko relaksująco.
Za prozdrowotne właściwości tężni solankowych odpowiedzialny jest m.in. jod, który wpływa na prawidłowe funkcjonowanie tarczycy i powoduje rozrzedzenie śluzu zalegającego w drogach oddechowych. Oskrzela oczyszcza również brom. Natomiast wapń zawarty w aerozolu solanki wykazuje właściwości antyalergiczne.
Najlepszy efekt leczniczy osiąga się, przebywając w odległości nie mniejszej niż 30 m od tężni, zaś zalecany czas trwania inhalacji solanką wynosi około pół godziny.
Dla kogo tężnie solankowe
Seanse w tężniach zalecane są szczególnie mieszkańcom dużych aglomeracji miejskich, osobom w czasie rekonwalescencji po ostrej chorobie i osobom pracującym w znacznym zapyleniu i wysokiej temperaturze. Działanie tężni solankowych wpłynie pozytywnie również na zdrowie palaczy tytoniu i osób pracujących głosem (np. artyści, nauczyciele).
Nie wszyscy jednak mogą korzystać z walorów tężni. Nie powinny tego robić osoby po świeżo przebytym zawale serca oraz zmagające się z: nadczynnością tarczycy, chorobą nowotworową, uczuleniem i nadwrażliwością na składniki solanki (zwłaszcza brom lub jod), ostrymi schorzeniami przebiegającymi z podwyższoną temperaturą ciała, niewydolnością naczyń wieńcowych.
Tężnie w Polsce
Najbardziej znane polskie tężnie poza Ciechocinkiem znajdują się w Inowrocławiu, Konstancinie-Jeziornie, Rabce-Zdroju, Grudziądzu, Busku-Zdroju czy w Sołonce. Sporym zainteresowaniem cieszą się również tężnie lligockie oraz tężnie solankowe w Inowrocławiu i w Knurowie. Coraz częściej ich miniatury, czyli mikrotężnie pojawiają się również w dużych miastach.
Na przykład Łódź może poszczycić się już 9. tężniami, które powstały na prośbę mieszkańców, w ramach budżetów obywatelskich. W Warszawie do tej pory powstało ich pięć, a największym zainteresowaniem cieszy się instalacja na placu Hallera. Dostęp do miejskich tężni jest otwarty i darmowy, lecz działają tylko przy dobrej pogodzie.
Wpływ mikrotężni na zdrowie
Jak dotąd nie istnieją żadne badania na temat wpływu mikrotężni na zdrowie. - O leczeniu nie ma mowy, ale nie znam żadnych badań czy publikacji medycznych, które udowadniałyby chociażby działanie profilaktyczne – mówi Piotr Dąbrowiecki, specjalista od chorób wewnętrznych i alergologii, przewodniczący Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę, Alergie i POCHP.
Ekspert uważa jednak, że powstawanie tężni może wywoływać efekt placebo: – Może to pozytywnie wpłynąć na psychikę. Jeśli ktoś codziennie siada przy tężni i widzi swoich sąsiadów, którzy robią to samo, może poczuć się lepiej. Najważniejsze, by nie zastępowało to wizyt u lekarza – podkreśla Dąbrowiecki.
Tężnie, czyli gradiernie pełnią przede wszystkim funkcję gigantycznych filtrów przy zanieczyszczonym powietrzu. Parująca solanka ochładza powietrze, zwiększa jego wilgotność i zmniejsza zapylenie. Ponadto obecność tężni zachęca ludzi do wychodzenia z domu i poprawia samopoczucie, a to już dużo.
Zobacz także: Kąpiele termalne i ich wpływ na zdrowie – gdzie z nich korzystać?
ja
Inne tematy w dziale Rozmaitości
