Terapia EMDR - na co pomaga i na czym polega?

EMDR to forma psychoterapii skierowana do osób, które przeżyły bolesne, traumatyczne doświadczenia i nie mogą sobie poradzić z ich psychicznymi konsekwencjami.

Skrót EMDR (ang. Eye Movement Desensitisation and Reprocessing) tłumaczony jest na język polski jako "Terapia odwrażliwiania za pomocą ruchu gałek ocznych". Metoda ta wymyślona została przez amerykańską psycholog Francine Shapiro w 1987 roku. Innowacyjność terapii EMDR polegała na tym, że wykorzystywane są w niej stymulacje naszych zmysłów, zazwyczaj stymulowany jest ruch gałek ocznych.

Zobacz też:  Wszechogarniający stres. Jak żyć, by nie zwariować

Czym jest EMDR?

Głównym założeniem EMDR jest to, że szybkie i powtarzające się ruchy oczami wpływają na obniżenie się poziomu lęku doświadczanego przez osoby, które wcześniej przeżyły tragiczne, traumatyczne wydarzenia. Według terapeutów EMDR samo mówienie o traumatycznym wydarzeniu jest niewystarczające, aby wyleczyć chorego. Często bywa też, że straumatyzowana osoba nie jest w stanie opowiadać o bolesnym wydarzeniu i jego szczegółach.

Podejście EMDR proponuje, aby wspomnienie przywołane zostało nie tylko na poziomie werbalnym, ale również w kontekście spostrzeżeń wzrokowych, przekonań, emocji i doznań płynących z ciała.

Twórczyni tej terapii zauważyła, że kiedy się denerwuje, albo myśli o czymś stresującym, jej gałki oczne poruszają się szybko na boki – na przemian w prawo i w lewo. Kiedy wróciła później myślą do tego zdarzenia, jego charakter się zmienił. Prosty ruch oczu pomógł jej redukować trudne emocje. Jej dalsze badania wykazały, że kiedy myślimy o czymś stresującym i poruszamy oczami, stres się zmniejsza.

Dla kogo terapia EMDR?

Po potwierdzeniu jej skuteczności terapię EMDR zaczęto stosować w leczeniu zespołu stresu pourazowego (PTSD). Późniejsze badania pokazały, ze działa ona również w szerszym zakresie zaburzeń o podłożu lękowym, zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, a nawet w przypadku depresji.

Dziś metodę tę stosuje się w leczeniu psychologicznych traum wynikających z różnego rodzaju trudnych doświadczeń, np. przemocy fizycznej lub psychicznej, zaniedbania, molestowania seksualnego, gwałtu, wypadków drogowych, klęsk żywiołowych, bycia świadkiem czyjejś śmierci lub towarzyszenie bliskim w chorobie.

EMDR okazała się przydatna w pracy ze służbami mundurowymi i ratunkowymi, czyli osobami, które z racji wykonywanego zawodu poddawane są niezmiennie trudnym, obciążającym psychicznie sytuacjom.

Zobacz też: Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach

Przebieg terapii EMDR

Celem EMDR jest zmiana sposobu myślenia o traumatycznym wspomnieniu. Praca polega na zmianie myślenia o starym wspomnieniu z przeszłości, które wywołuje szereg niepożądanych objawów psychosomatycznych w teraźniejszości i wpływa w ten sposób na przyszłość.

Przykładowo, osoba, która przeżyła wypadek samochody podejmuje decyzję, że już nigdy więcej nie wsiądzie do tego środka transportu. Negatywne emocje związane z wypadkiem wpływają na decyzję w życiu obecnym. Jednak unikanie auta nie spowoduje, że wspomnienie i emocje z nim związane znikają. To, co robi się za pomocą EMDR, to powrót do docelowego wspomnienia i przetworzenie go, co spowoduje jego dezaktywację.

EMDR wykorzystuje w leczeniu bodźce sensoryczne. Jeśli prawa półkula odpowiada bardziej za emocje, a lewa – za logiczne myślenie i procesy poznawcze, to kiedy przeżywamy traumę, emocje są bardzo silne i równowaga w pracy półkul zostaje zachwiana. W EMDR chodzi o to, żeby ją przywrócić. Jednym sposobem jest ruch gałkami ocznymi. Inne to naprzemienny tapping (np. opukiwanie kolan), dźwięki w słuchawkach, pulsator trzymany w rękach.

Skuteczność EMDR

Podejście terapeutyczne EMDR jest bardzo intensywnie rozwijającą się formą terapii. Na przełomie lat opublikowano liczne badania kliniczne i opisy przypadków, dotyczące głównie pacjentów cierpiących na niektóre form lęku, będących skutkiem zdarzenia traumatycznego.  EMDR okazało się również skuteczne w terapii innych zaburzeń psychicznych, np. przedłużającej się żałoby czy objawów niektórych fobii.

Krytycy EMDR uważają, że wiele aspektów terapii EMDR, jak ekspozycja na bodziec związany z wydarzeniem traumatycznym czy techniki relaksacyjne są zapożyczone z innych metod stosowanych w terapii stresu traumatycznego i to właśnie one wpływają na skuteczność terapii.

Terapia EMDR jest rekomendowana przez uznane instytucje międzynarodowe, takie jak m.in. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO),  Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne, Ministerstwo Obrony i Lecznictwa dla Weteranów USA.

Polecamy: Gdy cierpi dusza, pomaga psychoterapia 

KJ

emdr.org.pl, Wikipedia.pl

© Artykuł jest chroniony prawem autorskim.