Przepracowanie, permanentny stres. Jak pracować, żeby się nie wypalić?

Stres w pracy to jeden z najczęstszych problemów pracowników. O ile występuje w małych dawkach – działa mobilizująco, pomagając maksymalnie się zorganizować i realizować zamierzone cele. Permanentny stres prowadzi do przemęczenia, wypalenia i zniechęcenia do pracy, a także przyczynia się do występowania wielu chorób. 

Chińscy naukowcy stwierdzili, że najbardziej stresującym zawodem na świecie jest kelner. Zdaniem uczonych osoby, które wykonują mało poważne i słabo płatne zawody są najbardziej narażone na stres, a ryzyko wystąpienia u nich chorób serca zwiększa się o 58%. 

Według Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) stres w miejscu zatrudnienia występuje wtedy, kiedy pracownik lub pracodawca odczuwa dyskomfort psychiczny dotyczący warunków pracy. Ciągłe napięcie może wynikać, np. z nadmiaru obowiązków, braku możliwości odpoczynku czy mobbingu ze strony szefostwa lub współpracowników. 

Objawy stresu

O ile spada liczba wypadków w pracy, o tyle niebezpiecznie zwiększa się ilość zagrożeń psychospołecznych w miejscach zatrudnienia wywołujących permanentny stres. Typowe objawy stresu to np.: przyspieszony i płytki oddech, problemy z wysłowieniem się i koncentracją, niemożność panowania nad emocjami, przyspieszone bicie serca czy wzrost napięcia mięśniowego. 

Zdrowotne skutki stresu

Stres może powodować problemy z pamięcią. Test przeprowadzony na 130 mieszkańcach województwa śląskiego wykazał, że 72% z nich cierpiało na zaburzenia pamięci związanych ze stresującym trybem życia. Długotrwały stres powoduje, że człowiek staje się nerwowy, nie panuje nad emocjami oraz permanentnie czuje niepokój. Skutki stresu to również:

• bóle mięśni karku, kręgosłupa
• depresja
• nerwica
• problemy z układem pokarmowym
• nadciśnienie tętnicze
• regularne sięganie po używki
• zmniejszenie odporności organizmu 
• wyczerpanie fizyczne i psychiczne

Permanentne sytuacje stresowe zwiększają ryzyko wystąpienia chorób serca i mózgu. Amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu Rockefellera przeprowadzili badania dotyczące wpływu stresu na mózg. Zostały one opublikowane na łamach czasopisma „Molecular Psychiatry”. Badania dowiodły, że permanentny stres powoduje kurczenie się sieci neuronalnych w mózgu. Powoduje to zmniejszenie zdolności przystosowawczych organizmu i odczuwanie negatywnych emocji. 

Jak radzić sobie ze stresem?

Aby uniknąć przepracowania, należy zachować równowagę między życiem zawodowym a prywatnym (ang. life-work balance). Istotna jest organizacja czasu pracy, hierarchia ważności działań, planowanie i zaczynanie pracy od rzeczy najważniejszych i najpilniejszych. Ważne jest także wykonywanie tylko jednej czynności w danej chwili.

W natłoku codziennych obowiązków ważne jest znalezienie czasu dla najbliższych oraz dla siebie i swoich pasji. Ważne jest też celebrowanie sukcesów i nagradzanie siebie drobnymi przyjemnościami. Mogą być nimi kino, ulubiona lektura, koncert czy wizyta w salonie odnowy biologicznej. W chwilach wolnych od pracy należy znaleźć też czas na aktywność fizyczną, która dotlenia organizm, obniża poziom stresu i dodaje endorfin, czyli hormonu szczęścia. Może to być np. ćwiczenie na siłowni, spacer, bieganie, jazda na rowerze czy basen. Sport wykonywany wspólnie z partnerem lub przyjaciółmi buduje również relacje. 

Pod wpływem stresu może dochodzić do problemów z układem pokarmowym, dlatego istotna jest dieta bogata w tłuszcze omega-3 oraz witaminę B12.

Długie przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach i brak słońca skutkuje niedoborem witaminy D, a w dalszej kolejności dolegliwościami np. obniżeniem odporności, problemami z układem kostnym, obniżonym nastrojem. Najlepszym lekarstwem na to jest aktywność fizyczna na świeżym powietrzu, ale warto też (zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym) uzupełniać niedobory tej witaminy dietą (zawierającą tłuste ryby morskie, jajka i żółte sery dojrzewające) lub suplementacją. 

Zobacz też: Potrzebujemy witaminy D, także w kapsułkach

© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.

Artykuł współfinansowany z funduszu prewencyjnego PZU.