Borelioza daje bardzo niespecyficzne objawy, do których zalicza się bóle stawowe i mięśniowe, plamy skórne czy bóle głowy. Najbardziej oczywistym objawem jest rumień, który jednak nie zawsze się pojawia.
Borelioza, czyli krętkowica kleszczowa, jest chorobą zakaźną, której nosicielami są kleszcze. Rozpoznawanie tej groźnej choroby rozpoczęto dopiero w latach 80. XX wieku i nadal nie ma badań, które wykrywałyby zakażenie ze stuprocentową pewnością. Objawy boreliozy są niespecyficzne i często mylone z reumatoidalnym zapaleniem stawów, zwyrodnieniami kręgosłupa, nerwicami czy toczniem rumieniowatym. Jak rozpoznawana jest borelioza i jak ją leczyć?
Jakie są objawy boreliozy?
Jedynym pewnym objawem boreliozy jest rumień wędrujący, który może pojawić się od razu lub kilka tygodni po ukąszeniu kleszcza. Rumień nie musi pojawić się w miejscu ukąszenia, lecz w dowolnym miejscu na ciele. Zwykle ma on postać czerwonej plamy i czerwonego pierścienia wokół niej o średnicy 5 cm lub większej. Plama może stopniowo blednąc i zanikać od środka. Istnieje wiele rodzajów rumieni, dlatego zaleca się dokumentowanie zmian aparatem fotograficznym. Każde zaczerwienienie skóry występujące po ukąszeniu kleszcza może być rumieniem i powinien je obejrzeć lekarz. Klasyczny rumień pojawia się u zaledwie 40% zakażonych osób. Brak rumienia wcale nie oznacza, że w organizmie nie ma krętków boreliozy.
Na boreliozę może wskazywać jednoczesne występowanie kilku lub kilkunastu następujących objawów:
- gorączka i ból głowy, głównie w części potylicznej,
- poty, dreszcze,
- uczucie wyczerpania, zmniejszona wytrzymałość fizyczna, ociężałość,
- omdlenia,
- obrzęk i ból stawów, często wędrujący,
- bóle i skurcze mięśni,
- bezdech nocny i bezsenność,
- tiki mięśni twarzy innych mięśni,
- objawy neurologiczne – zaburzenia widzenia, zapalenie nerwu trójdzielnego, paraliż twarzy,
- nadwrażliwość skóry,
- skoki ciśnienia krwi i pulsu,
- bóle zębów bez powodów stomatologicznych,
- zmiana masy ciała,
- wypadanie włosów,
- drętwienie kończyn lub palców po przebudzeniu,
- nieregularne miesiączkowanie, bóle piersi,
- arytmie, szmery w sercu,
- kaszel, krótki oddech, zadyszka,
- podrażnienie i bóle żołądka,
- mdłości i wymioty,
- zaburzenia słuchu – nadwrażliwość na dźwięk, dzwonienie w uszach, ból uszu,
- zawroty głowy i problemy z równowagą,
- drażliwość, depresja, zmiany nastroju,
- zapalenia stawów,
- zapalenia wątroby,
- drżenie rąk i innych części ciała,
- otępienie i zaburzenia koncentracji, zapominalstwo.
Bardzo charakterystyczna jest cykliczność objawów – przez dwa tygodnie objawy nasilają się, a przez kolejne dwa tygodnie są słabsze. Borelioza jest chorobą przewlekłą, a jej wykrycie jest bardzo trudne.
Jak diagnozowana jest borelioza?
Diagnoza boreliozy nie jest łatwa, ponieważ ma ona bardzo zróżnicowane objawy. Podstawą do postawienia diagnozy jest obserwacja. Objawem, który potwierdza chorobę, jest rumień wędrujący, który nie zawsze występuje. Obecnie stosuje się trzy metody diagnozowania boreliozy:
- test ELISA – polega na sprawdzeniu, czy w surowicy znajdują się specyficzne przeciwciała. Wynik negatywny nie oznacza, że pacjent jest zdrowy,
- Western Blot – wykrywa antygeny bakterii we krwi. Wymaga dużej ilości antygenów, przez co nie zawsze wykrywa chorobę,
- PCR – dokładniejsza metoda, która opiera się na powielaniu części DNA bakterii. Pozytywny wynik potwierdza zakażenie. Niestety w Polsce metoda ta nie jest stosowana,
- KKI, LTT, ELISPOTborelioza – testy z krwi, wykonywane w zagranicznych laboratoriach i ośrodkach naukowych.
Jak można leczyć boreliozę?
Na świecie nadal toczy się spór o to, jak powinno się leczyć tę chorobę. Stosowane w Polsce leczenie zwykle nie jest skuteczne, ponieważ krętki tej choroby mogą przejść w postać cysty, do której nie dociera antybiotyk. Wg. lekarzy zrzeszonych w stowarzyszeniu ILADS skuteczne leczenie boreliozy powinno być długotrwałe (minimum kilka tygodni), a terapia musi być oparta na:
- leku powodującym rozpad cyst, np. metronidazolu lub tinidazolu,
- tetracyklinie lub makrolidach.
Długość leczenia zależy od stadium choroby.
Przeczytaj również: Kleszcze zarażają nie tylko boreliozą.
AW
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
Artykuł współfinansowany z funduszu prewencyjnego PZU.
Inne tematy w dziale Rozmaitości
