Rynek napojów energetyzujących i izotonicznych jest wart ponad miliard złotych. Napoje te często mają podobne etykiety, ale trzeba uważać: mają inne właściwości i służą innym celom.
Po napoje energetyzujące sięgamy najczęściej wtedy, kiedy czujemy zmęczenie, a przed nami jeszcze dużo pracy lub długa droga za kierownicą. Napój izotoniczny jest wskazany po lub w trakcie dużego wysiłku fizycznego.
Co zawierają napoje energetyzujące?
Ich głównym składnikiem jest tauryna. Bynajmniej nie jest to jedynie syntetyczny związek: jest aminokwasem endogennym, a zatem takim, który organizm ludzki potrafi sam wyprodukować, choć potrzebujemy też uzupełniać go sobie wraz z pokarmem. Dostarczamy go sobie z wielu produktów, np. ryb, owoców morza, serwatki, grochu czy soczewicy. Stosunkowo sporo tauryny zawiera... kobiece mleko.
Rola tauryny w organizmie nie jest jeszcze dobrze poznana. Z pewnością jest bardzo ważna dla prawidłowego funkcjonowaniu układu krążenia, układu nerwowego i mięśni. Znane jest jej pobudzające działanie.
Drugim najczęściej występującym składnikiem napojów energetyzujących jest znana z kawy i herbaty kofeina, od lat stosowana na przebudzenie.
Napoje energetyzujące mają bardzo dużo tych pobudzających substancji. Zawartość tauryny to często 400 mg w połówce szklanki napoju (100 ml), kofeiny - 32 mg w tej objętości. Standardowa puszka takiego napoju to 250 ml, zatem zawiera 1000 mg tauryny i 80 mg kofeiny.
Na rynku mogą też występować napoje energetyzujące o znacznie wyższych zawartościach powyższych składników, tzw. energy shots, zawierające przykładowo 1670 mg tauryny i 100 mg kofeiny w połowie szklanki napoju.
Dla porównania: w 100 g mleka kobiecego tauryny jest 4,2 mg, w 100 g tuńczyka - 68 mg, w 100 g mięsa wołowego - 44 mg. Standardowa filiżanka espresso ma od ok. 40 do 80 mg kofeiny.
Poza tym napoje energetyzujące zawierają sacharozę i glukozę, niemal wszystkie zwierają witaminy B6, B12, B1, i kwas pantotenowy. Te składniki również wpływają pobudzająco.
Zobacz też: WHO: Energetyki mogą być poważnym zagrożeniem dla zdrowia
Co to są izotoniki?
Napoje izotoniczne produkowane są przede wszystkim dla sportowców. Ich zadaniem jest wyrównanie poziomu energii oraz elektrolitów utraconych wskutek wysiłku fizycznego. W związku z tym mają nie tylko glukozę, ale i elektrolity: sód, potas, magnez, wapń.
Napoje izotoniczne nie zawierają kofeiny ani tauryny, które są podstawowymi składnikami napojów energetyzujących.
Naukowcy z Instytutu Żywności i Żywienia nie polecają napojów energetyzujących: nie znajdziemy ich Piramidzie Żywienia. Sięgnięcie po taki napój w wyjątkowych sytuacjach raczej jednak nie zaszkodzi zdrowej osobie. Zdecydowanie odradzane są natomiast osobom z chorobami układu krążenia - duży zastrzyk tauryny i kofeiny może mieć dla nich opłakane skutki. Zauważono ponadto, że u niektórych osób łączenie alkoholu z napojami energetyzującymi nasila rozdrażnienie i agresję. Zdecydowanie nie należy podawać ich dzieciom i młodzieży.
Po napój izotoniczny warto sięgać po lub w trakcie dużego wysiłku fizycznego. Jeśli nie mamy potrzeby uzupełnienia kalorii i elektrolitów, wystarczy pić wodę. Ta na pewno nam nie szkodzi.
JW
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
Artykuł współfinansowany z funduszu prewencyjnego PZU.
Zobacz też:
Inne tematy w dziale Rozmaitości
