Jednym z objawów celiakii - choroby wywoływanej przez gluten zawarty w diecie - mogą być uporczywe biegunki. Diagnoza u osób dorosłych nadchodzi zazwyczaj dopiero po wielu latach.
Kiedyś uważano, że celiakię rozpoznaje się u dzieci. Najczęściej daje ona ostre objawy zaraz po wprowadzeniu glutenu do diety dziecka: staje się ono apatyczne, następuje zahamowanie wzrostu, maluch cierpi z powodu biegunek i bólu brzucha.
Peter H.R. Green z Uniwersytetu Columbia przedstawił w czasopiśmie „Gastroeneterology” pracę poświęconą późnym diagnozom celiakii. Badaniom poddano 1 138 dorosłych. Większość z nich diagnozę o tej chorobie otrzymało pomiędzy 4 a 6 dekadą życia. 85 proc. badanych jako główny objaw choroby zgłosiło uporczywe biegunki. Trwały one średnio aż 11 lat przed postawieniem diagnozy! Jedna trzecia badanych była leczona w tym czasie na zespół jelita nadwrażliwego.
Czemu diagnoza celiakii nadeszła u tych osób dopiero po wielu latach? Jedną z przyczyn może być to, że dopiero niedawno pojawiły się testy serologiczne z krwi; wcześniej jedyną metodą zdiagnozowania celiakii była gastroskopia z biopsją z jelita cienkiego (wciąż to niezbyt przyjemne badanie daje ostateczne potwierdzenie choroby; testy z krwi są tylko jednym z elementów diagnostyki).
Objawy celiakii
Celiakię w wieku dorosłym częściej stwierdza się u kobiet. Jednym z jej objawów jest utrzymująca się niedokrwistość z niedoboru żelaza. Najczęściej stosowaną praktyką w sytuacji, gdy kobieta miesiączkuje, a ma anemię, jest podawanie jej preparatów żelaza - bez wnikania w przyczynę jego utraty. W grupie przebadanych przez Greena anemia była zgłaszana przez 8 proc. pacjentów.
Kobiety żyjące z nierozpoznaną celiakią często mają problemy z zajściem w ciążę. Powodem może być to, że postępujący przy celiakii zanik kosmków jelitowych upośledza wchłanianie składników odżywczych. Jednym z nich jest tłuszcz - niezbędny do pracy układu hormonalnego, w tym hormonów odpowiedzialnych za zajście w ciążę.
Innym niepokojącym objawem, który może skłonić do podejrzewania celiakii, jest zmniejszenie gęstości kości i rozwój wcześniejszej osteoporozy, a także dysplazja szkliwa. Tu głównym podejrzanym jest niedobór wapnia w diecie i niedobór witaminy D, który jest powszechny w Europie północnej i środkowej.
Osoba z nierozpoznaną celiakią chudnie, często ma zaburzenia depresyjne, podejrzewa się u niej anoreksję. Nieswoistych objawów celiakii jest więcej, jak np. neuropatie i zmiany skórne.
Lekarz ma twardy orzech do zgryzienia, kiedy zgłasza się do niego pacjent z wyżej wymienionymi objawami - mogą one wskazywać na szereg innych chorób i zaburzeń niekoniecznie związanych z celiakią. Zwłaszcza, że nie jest to choroba powszechna - dotyczy, według różnych doniesień, ok. 1-2,5 proc. populacji. Jednak u lekarzy i pacjentów rośnie świadomość tej choroby i tego, że przez lata może ona w ogóle nie dawać objawów, a następnie dawać nieswoiste. Leczenie celiakii polega na restrykcyjnym stosowaniu stosowaniu diety bezglutenowej przez całe życie.
Autor: JW
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
Artykuł współfinansowany z funduszu prewencyjnego PZU.
