Koronawirus z Wuhan. Objawy, leczenie, jak się chronić?

Koronawirus to tajemniczy wirus, który pod koniec 2019 roku pojawił się w Chinach. Jakie jego są przyczyny, objawy i sposoby leczenia?

Koronawirus SARS-Cov-2 wywołuje chorobę o nazwie COVID-19. Choroba objawia się najczęściej gorączką, kaszlem, dusznościami, bólami mięśni, zmęczeniem. Szczególnie narażone są osoby starsze i te, które cierpią na obniżoną odporność.

Zobacz, jakie zalecenia dla osób starszych z powodu koronawirusa wydał GIS.

Czym jest koronawirus?

Koronawirus SARS-Cov-2 to wirus z podrodziny Coronavirinae występujących w czterech rodzajach: alfa-, beta-, delta- i gamma-. Zazwyczaj te wirusy atakują ssaki i ptaki. Koronawirusy mają tendencję do mutowania. 

Koronawirus z Chin po raz pierwszy zdiagnozowano wśród mieszkańców 11-milionowego miasta Wuhan. 28 stycznia 2020 roku naukowcy z Chinese Centre for Disease Control and Prevention oficjalnie potwierdzili, że źródłem wirusa był lokalny targ. Można tam kupić dzikie zwierzęta: węże, szczury, bobry, lisy, wilki, pawie. Zwierzęta trzymane są w klatkach i zabijane na zamówienie. Pierwsza z zarażonych osób zjadła zakażone mięso kupione właśnie na targu w Wuhan. 

Koronawirus z Chin na człowieka przeniósł się prawdopodobnie właśnie w wyniku spożycia nieświeżych owoców morza lub zupy z nietoperza. Wirus przenosi się z człowieka na człowieka.

Objawy koronawirusa

Koronawirusa łatwo pomylić z grypą, gdyż obie te choroby dają podobne objawy. Do lekarza powinniśmy się udać, jeśli zaobserwujemy u siebie:

• ból głowy
• kaszel
• ból gardła
• gorączkę
• uczucie zmęczenia
• kłopoty z oddychaniem

Wśród innych niestandardowych objawów lekarze z Chin wymieniają też ból mięśni, zmęczenie, osłabienie apetytu, zapalenie spojówek i zaburzenia psychiczne.

Na skutek zarażenia wirusem może dojść do zapalenia płuc, a nawet śmierci. Koronawirus najbardziej groźny dla osób o obniżonej odporności i dla seniorów. Najnowsze doniesienia potwierdzają, że stosunkowo rzadko atakuje dzieci. 

Do zachorowania w powodu koronawirusa 2019-nCoV niezbędne jest zakażenie, czyli: 

• kontakt bezpośredni z osobą chorą (np. przy udzielaniu pomocy medycznej, w pracy, przebywanie w tym samym pomieszczeniu, wspólne podróżowanie lub mieszkanie razem),
• podróżowanie do regionu, w którym wybuchła epidemia w ciągu 14 dni przed pojawieniem się objawów,
• praca w miejscu udzielania pomocy medycznej, gdzie przebywali i byli leczeni chorzy na koronawirus 2019-nCoV.

Jak przenosi się koronawirus?

Koronawirusy są rodziną wirusów, które mogą występować u wielu gatunków ssaków (np. wielbłądów, kotów). Rzadko koronawirusy mogą się przenosić ze zwierząt na ludzi, a następnie dalej z człowieka na człowieka.

Początkowo wydawało się, że przenoszenie koronawirusa 2019-nCoV wiąże się z kontaktem ze zwierzętami, ponieważ wielu chorych na zapalenie płuc w Wuhan w Chinach zgłaszało, że mieli kontakty z targiem rybnym lub targiem ze zwierzętami. Jednak narastająca liczba chorych, którzy nie mieli takich powiązań. Obecnie wiadomo, że wirus może przenosić się z człowieka na człowieka.

Uważa się, że do większości zakażeń u ludzi dochodzi przede wszystkim drogą kropelkową, kiedy zakażona osoba kaszle lub kicha, podobnie jak przenosi się np. wirus grypy. Wirus może także zostać przeniesiony, kiedy człowiek dotknie powierzchni lub przedmiotu, na którym znajduje się wirus (czyli np. ślina osoby chorej), a następnie dotknie swoich ust, nosa lub oczu.

Należy pamiętać, że łatwość przenoszenia się danego wirusa z człowieka na człowieka może się różnić. Niektóre wirusy są bardzo zakaźne (np. odra), czyli przenoszą się bardzo łatwo, a inne mniej. Obecnie nie ma pewności, jak łatwo koronawirus przenosi się między ludźmi, a badania cały czas trwają

Droga zakażenia koronawirusem

Przebieg zakażeń koronawirusem jest zróżnicowany: od bezobjawowego, przez łagodną chorobę układu oddechowego (podobną do przeziębienia), po ciężkie zapalenie płuc z zespołem ostrej niewydolności oddechowej i/lub niewydolnością wielonarządową.

Tak jak w przypadku innych zakażeń układu oddechowego, zakażenie koronawirusem może powodować łagodne objawy, takie jak ból gardła, kaszel i gorączkę. Jednak u niektórych osób może mieć ciężki przebieg i prowadzić do zapalenia płuc i problemów z oddychaniem. Zakażenie koronawirusem (COVID-19) może prowadzić do zgonu.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, że u 18 proc, chorych, u których potwierdzono laboratoryjnie zakażenie koronawirusem, wystąpiła ciężka postać choroby, a 2,1proc. chorych zmarło, zaznaczając zarazem, że jest zbyt wcześnie na jednoznaczną ocenę. Poza Wuhanem i prowincją Hubei śmiertelność jest znacznie mniejsza i wynosi 0,3proc..

Dla porównania, z powodu grypy w zależności od sezonu umiera 0,1–0,5 proc. chorych.

Jak uniknąć zarażenia kronawirusem?

Aby uniknąć zarażenia koronawirusem, warto w najbliższym czasie zrezygnować z podróży do Chin, a także do wszystkich krajów, w których potwierdzono przypadki zakażeń, w tym do Włoch. Pełną listę krajów można znaleźć w komunikatach Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Zaleca się też szczególną dbałość o higienę - mycie rąk wodą z mydłem. A także dbanie o to, by - gdy kichamy - robić to w zgięcie łokcia. Należy też unikać niepotrzebnych i potencjalnie niebezpiecznych kontaktów z żywymi zwierzętami, a po każdym takim kontakcie - dokładnie umyć ręce. Pożądana jest również ostrożność i dokładność podczas przygotowywania posiłków mięsnych. 

Zalecane jest też szczepienie przeciwko grypie.

Międzynarodowa organizacja pozarządowa Coalition for Epidemic Preparedness Innovations ogłosiła, że rozpoczęła pracę nad trzema szczepionkami na koronawirusa SARS-Cov-2.

Diagnostyka koronawirusa

Od końca stycznia w Polsce jest możliwa diagnostyka w kierunku koronawirusa. Do naszego kraju dotarł wtedy pełny wzorzec genetyczny wirusa, który umożliwia wykrywanie go u pacjentów. Wyniki badań – jeśli będą dodatnie – będą jednak nadal konsultowane z międzynarodowym ośrodkiem. Taka jest procedura.

By wykryć koronawirusa u pacjenta z podejrzanymi objawami, wykonuje się test genetyczny z materiału pobranego z górnych i dolnych dróg oddechowych. Sprawdza się w nim obecność konkretnych genów, zdiagnozowanych w nowym koronawirusie. Diagnoza pobranego materiału odbywa się w ciągu 24 godzin. Jeżeli wynik jest ujemny, dla pewności badanie jest powtarzane przy użyciu innej metody.

Koronawirus z Chin potwierdzany jest testami laboratoryjnymi po pobraniu wymazu z nosa i gardła. Na wynik czeka się kilka godzin, ale kwarantanna trwa 14 dni.

Zalecenia Ministerstwa Zdrowia są następujące: jeśli nie byliśmy za granicą i nie mieliśmy kontaktu z nikim, kto był, a mamy objawy choroby - nie idziemy do szpitala zakaźnego. Natomiast udajemy się do lekarza pierwszego kontaktu, bo może to być grypa, a grypy nie na należy lekceważyć. Jeśli byliśmy za granicą i nie mamy objawów choroby - również nie idziemy do szpitala. Jeśli byliśmy za granicą i mamy objawy choroby - możemy wezwać karetkę.

Leczenie kronawirusa

Póki co, lekarze nie znają jedynego, skutecznego lekarstwa, które może pomóc w leczeniu zakażonych koronawirusem. Nie ma też szczepionek, które pomogłyby zahamować epidemię.

Chińska Narodowa Komisja Zdrowia poinformowała w styczniu, że do leczenia nowego wirusa z Wuhan można wykorzystywać leki stosowane w leczeniu pacjentów zakażonych wirusem HIV – Lopinavir/Ritonavir. Jak informowały pod koniec stycznia amerykańskie media, producenci leków dla pacjentów z HIV z USA zaczęły wysyłać je do Chin w odpowiedzi na apel chińskich władz. Jedna z amerykańskich firm rozpoczęła współpracę z Państwem Środka, by sprawdzić, czy w leczeniu koronawirusa przydatny może być lek na Ebolę o nazwie Remdesivir.

Jak informuje "The Wall Street Journal", Chiny testowały też na pacjentach kilka terapii, w tym tę z wykorzystaniem leków na grypę i malarię. Ale chiński rząd zastrzegł, że w tym momencie nie ma skutecznej metody leczenia koronawirusa czy skutecznego leku.

Leczenie koronawirusa z Chin polega zatem na leczeniu objawowym, podejmowane są również próby leczenia lekami antyretrowirusowymi, podawanymi przeciwko zakażeniu wirusem HIV. W kuracji używa się też znany z innych terapii interferon.

Naukowcy cały czas pracują nad szczepionką na koronawirusa z Chin. 

KJ