W nocy z soboty na niedzielę przestawimy zegarki na czas letni. Zmiana czasu ma swoje zalety, ale ma też wady: rozregulowuje nasz zegar biologiczny, co wpływa na samopoczucie, pracę hormonów, a nawet wagę.
Dzięki zmianie czasu na letni zyskujemy dłuższe, bardziej widne wieczory i możemy być bardziej aktywni w ciągu dnia. Zaś ci, którzy późno chodzą spać oszczędzają energię elektryczną, krócej paląc światło.
Jednak zmiana czasu ma tez wady. Nasz organizm jest rozregulowany i musi przestawić się do nowego rytmu dobowego, a dostosowywanie zegarów biologicznych do tych odmierzających czas niektórym zajmuje więcej niż 24 godziny. Po zmianie czasu możemy też mieć problemy z koncentracją, snem, ciśnieniem, systemem trawiennym.
Wpływ zmiany czasu na organizm
Dla osób, które mogą pozwolić sobie na sen, zmiana czasu również może spowodować kilka niekorzystnych skutków. Zmianie ulega poczucie czasu, a przede wszystkim nasz rytm okołodobowy, czyli wewnętrzny zegar. Wskutek tego przez kolejne dni możemy mieć problemy z zasypianiem lub odwrotnie – w ciągu dnia może doskwierać nam zmęczenie i apatia.
Zmiana czasu może wywołać u osób wrażliwych silne bóle głowy, które mogą pojawić się w obu przypadkach – zarówno śpiąc godzinę dłużej, jak i krócej. Wpływ na tę dolegliwość ma również nasz wewnętrzny zegar, który przez kilka kolejnych dni będzie próbował dostosować się do zaistniałych zmian, a także ciśnienie krwi, które rano ulega podwyższeniu.
Jeśli szybko robi się ciemno, zaczynamy mieć np. większą ochotę na słodycze.
W taki sposób nasz organizm reaguje na spadek energii. Wyższe stężenie melatoniny sprawia, że stajemy się senni. Jeśli nie chcemy zasnąć, musimy dostarczyć sobie szybkiego, energetycznego zastrzyku — zwykle sięgamy wtedy po wysokokaloryczne przekąski. To właśnie dlatego, kiedy robi się szybciej ciemno na zewnątrz, dużo łatwiej przybrać nam na wadze.
Dopiero latem, kiedy w naszej strefie klimatycznej mamy dostęp do większej ilości promieni słonecznych, większość z nas odczuwa nieco mniejszy apetyt niż w sezonie zimowym.
- Wzrost ryzyka zawału serca
Ciekawe i pożyteczne badania przeprowadzili brytyjscy naukowcy. Obserwując stan zdrowia osób z problemami układu krążenia zauważyli, że ryzyko zawału serca wzrasta w momencie zmiany czasu z letniego na zimowy, a maleje jesienią, gdy przesuwamy wskazówki zegara o godzinę do tyłu. Ma to związek z ciśnieniem krwi, które rośnie w ciągu nocy oraz nad ranem. Osoby starsze trudniej dostosowują się do nowego czasu, który dodaje lub odejmuje jedną godzinę w ciągu dnia. Lekarze obserwują zwiększoną liczbę zawałów serca w sytuacji, gdy ludzie są zmuszani do rozpoczynania i kończenia aktywności w innych godzinach, niż te zgodne z ich własnym rytmem.
Jak przygotować się do zmiany czasu?
Jeżeli nie chcemy doświadczyć negatywnych skutków zmiany czasu, powinniśmy się do niej wcześnie przygotować. Oto kilka wskazówek:
- nie sięgaj po napoje, które dodają energii tylko na pewien czas, zwiększając poczucie zmęczenia
- kładź się spać zgodnie z wewnętrznym zegarem – nie za wcześnie lub niezbyt późno
- odłóż ważne sprawy do załatwienia na kolejne dni, aż organizm nie przyzwyczai się do zmiany czasu
- zadbaj o higienę snu – weź ciepłą kąpiel, napij się gorącej herbaty, zrelaksuj się za pomocą muzyki lub książki
- nastaw budzik tak, by wstać o zwykłej porze, uwzględniając zmianę czasu. Dzięki temu będzie można poradzić sobie z dodatkową godziną w ciągu dnia.
Zmiana czasu - potrzebna czy nie?
Na temat zmiany czasu z letniego na zimowy i z powrotem toczy się coraz więcej dyskusji. Parlament Europejski przegłosował rezolucję, w której przedstawia wsparcie dla likwidacji zimowej zmiany czasu. W głosowaniu 384 europarlamentarzystów poparło nowy akt prawny, 153 było przeciw, a 12 wstrzymało się od głosu. Wśród państw UE nie ma jednak zgody, który czas ustanowić jako obowiązujący: letni czy zimowy. Większość, w tym np. Węgrzy optują za czasem letnim, tymczasem w północnych państwach UE, m.in. w Polsce, bardziej odpowiedni z geograficznego punktu widzenia byłby czas zimowy.
Zobacz argumenty, czy lepszy czas letni czy zimowy?
KJ, ja
Inne tematy w dziale Rozmaitości