Szczepionki - podstawowe informacje

Zebrałem trochę informacji o szczepionkach, czyli co warto lu nie warto wiedzieć:

1. Wszystkie szczepionki na koronawirusa to tzw. szczepionki niesterylizujące.

"Nie uchronią nas one przed zakażeniem, a nawet zachorowaniem. Ich rola polega na tym, aby wywołać odpowiedź immunologiczną, która  odeprze przyszły atak intruza lub złagodzi przebieg choroby."

2. Podział i rodzaje szczepionek w ogóle:

Szczepionki umownie dzieli się na dwie grupy:

• 2.1. Szczepionki tradycyjne
• 2.2  Szczepionki genetyczne

2.1. Szczepionki tradycyjne:

 obejmują trzy rodzaje:

• 2.1.a) atenuowane - otrzymywane z „żywych” drobnoustrojów (atenuowanych czyli pozbawionych zjadliwości)
• 2.1.b) inaktywowane - otrzymywane z zabitych drobnoustrojów (inaktywowanych)
• 2.1.c) podjednostkowe - otrzymywane z oczyszczonych fragmentów drobnoustrojów

Wirusy wchodzące w skład szczepionek tradycyjnych  (2.1.a i b) otrzymuje się poprzez ich hodowlę np. na jajach kurzych.

Szczepionki podjednostkowe (2.1.c) często wytwarza się za pomocą inżynierii genetycznej.Kod genetyczny (w formie DNA) kodujący białko wirusa (czyli jego fragment, jeden z "klocków" z których jest zbudowany) wkleja się w kod genetyczny innego mikroorganizmu i tę całość namnaża się w żywych komórkach. Otrzymany "produkt" zawierający już w sobie gotowe "części/białka/antygeny" wirusa oczyszcza się tak, by uzyskać właśnie te fragmenty wirusa.

"Dobrym przykładem szczepionki rekombinowanej jest preparat przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B wywołanemu wirusem DNA, HBV. Gen wirusa, HBsAg kodujący antygen powierzchniowy, wklonowano (wstawiono) do DNA drożdży, który następnie namnaża się w kulturach komórkowych. Białko HBsAg uzyskuje się z drożdżowych kultur poprzez oczyszczanie fizyczne i chemiczne (RECOMBIVAX HB 2018). W tym przypadku drożdże funkcjonują jak bioreaktor, a nam podaje się oczyszczone białko, które jest antygenem."

2.2  Szczepionki genetyczne

Szczepionki genetyczne zawierają wzorce syntetycznych odpowiedników części wirusa. Są to wzorce typu:

• mRNA (Pfizer, Moderna, CureVac) lub
• DNA  (AstraZeneca, Sputnik, Janssen Pharmaceutica NV), otrzymanymi na drodze inżynierii genetycznej.

Zarówno DNA jak i mRNA zawarte w tych szczepionkach to wzory konstrukcji syntetycznego (tożsamego lub podobnego do tego w wirusie) białka "S" wirusa  SARS-Cov-2. [Jest to białko stanowiące "kolec" lub "szpic" na kulistej powierzchni wirusa. Najczęściej ulegające mutacji].

Mechanizmy funkcjonujące w komórkach człowieka przetwarzają takie wzory na to, co one "kodują", w tym przypadku komórki człowieka wytwarzają białka "S" wirusa.

Dla mRNA proces wytwarzania białka, zachodzi wyłącznie w otaczającej jądro komórki cytoplazmie. Dla DNA, ten wzorzec (cząstka DNA kodująca białko "S") musi dostać się do jądra komórki, zawierającego nasze DNA, tam zostać "przepisana" na mRNA i dopiero w cytoplazmie, na zewnątrz jądra wytwarzane są białka "S".

"Na to syntetyczne (a nie autentyczne) białko ma być ukierunkowana odpowiedź układu immunologicznego".

"Szczepionki genetyczne nie zawierają  antygenów tj. takich drobnoustrojów, wirusów lub ich części, na które reaguje nasz układ odpornościowy, dlatego nie spełniają one wymogów dotychczasowej definicji szczepionki.

Antygen w postaci białka S mamy wyprodukować my sami, występując w roli drożdżowych bioreaktorów. "

Dla wspomnianych preparatów genetycznych niezbędny jest "nośnik", który dostarczy cząstkę DNA lub mRNA do wnętrza ludzkich komórek, gdzie uruchomiona zostanie produkcja syntetycznego białka S, które z kolei ma wywołać reakcję naszego układu odpornościowego. Tym nośnikiem mogą być:

• specjalnie przygotowane czątski związków chemicznych (nośnik tłuszczowy) (pfizer, moderna)
• inny wirus (Astra Zeneca) - (nośnik - wektor wirusowy)
  

3. Efektywność szczepionek.

Preparaty genetyczne (rekombinowane i z nośnikiem tłuszczowym):

Biorąc pod uwagę to, że wirusy mutują, a mutantów koronawirusa są już setki, a może i tysiące, skuteczność tego preparatu, opartego tylko o jeden (syntetyczny) antygen, jakim jest białko S, jest najprawdopodobniej krótkotrwała a dłuższej skali czasu - nikła. [Stąd może wynikać potrzeba ciągłych "aktualizacji" to znaczy ciągłych ponownych "szczepień" kolejnymi "ulepszonymi" wzorcami mRNA/DNA]

Szczepionki tradycyjne:

atenuowane:

Niewątpliwie do najbardziej efektywnych szczepionek należą te tradycyjne, atenuowane, czyli zawierające aktywne wirusy pozbawione patogennych elementów. One dają gwarancję najsilniejszej i długotrwałej odpowiedzi immunologicznej. Niestety, wśród całej gamy produktów na etapie badań klinicznych ten typ szczepionek był reprezentowany tylko przez indyjską Codagenix (faza I badań klinicznych).

inaktywowane:

 W lutym 2021 r. warunkowo dostępne były 4 szczepionki tradycyjne, inaktywowane (chińskie: BBIBP-CorV, CoronaVac, WIBP/BIBP, indyjska: Covaxin), które uważane są za bezpieczne, ale mniej efektywne od atenuowanych.

tradycyjne rekombinowane:

Dużą grupę wśród kandydatów stanowiły szczepionki rekombinowane czyli takie, które otrzymano przez produkcję antygenu w bioreaktorach drożdżowych, owadzich lub roślinnych. Chociaż są to produkty inżynierii genetycznej, nie wywołują one kontrowersji ze względu na zamknięty sposób ich produkcji oraz podawanie czystego białka. W lutym 2021 r. dostępna była rekombinowana szczepionka rosyjska: EpiVacCorona. Procedurę rejestracyjną rozpoczęto dla szczepionki NVX-CoV2373 firmy Novavax, która zawiera antygeny białkowe otrzymane z  owadzich kultur komórkowych. Rekombinowana szczepionka Sanofi Pasteur GFK była w II fazie badań klinicznych.

Efektywność tych szczepionek powinna być podobna do preparatów genetycznych, acz pozbawione będą one zagrożeń wynikających z mechanizmów mających miejsce w przypadku stosowania wspomnianych preparatów (szczepionek genetycznych).

4. Dostępność szczepionek

Ilościowy rozkład szczepionek będących w fazie opracowywania wygląda następująco:

Komisja Europejska podpisała umowy z wyprzedzeniem zaledwie dla 6 produktów, spośród których tylko produkt Sanofi-Pasteur-GFK jest tradycyjną szczepionką.

Polska [ponoć] zrezygnowała z przystąpienia do umowy z Sanofi Pasteur-GFK oraz nie podpisała bilateralnych umów z innymi firmami opracowującymi tradycyjne szczepionki, w zamian proponując obywatelom wyłącznie szczepienia genetyczne.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Znakomita większość materiału pochodzi z publikacji prof. Romana Zielińskiego. Większość tekstu to bezpośrednie cytaty z tej publikacji. Link do oryginału znajduje się {TUTAJ}

Dodatkowe informacje w notce: "Informacje o wirusie i "szczepionce" - białko "S" {LINK} i na blogu osobistym, do którego warto pobrać RSS {LINK}

Warto korzystać z czytników RSS, pozwalają one na własny, szybki i wygodny dobór informacji do czytania.

Zdjęcia i obrazy  na prawach cytatu.