Wandea

Równość, wolność, braterstwo - to hasło Rewolucji Francuskiej.

" Bądź moim bratem albo cię zabiję" miał powiedzieć Sébastien-Roch Nicolas, zw. de Chamfort, francuski literat, aforysta, wolnomularz, uważany przez współczesnych za następcę Woltera, członek Akademii Francuskiej.

W Wandei próbowano uregulować szczegółowo mechanizm historii i naturę ludzką.

Pacyfikatorzy gwałcili kobiety na ołtarzach kościołów i rozrywali bagnetami dzieci. Przypadki palenia żywymi kobietami w piecach oraz miażdżenia prasą do tłoczenia wina. W Angers posunięto się nawet do ściągania z ofiar skóry i szycia z niej spodni. Nie oszczędzano nawet zwolenników republiki. 

 1 sierpnia 1793 r. Konwent wydał rozkaz generałowi Turreau „Przeprowadzić eksterminację wszystkich powstańców, do ostatniego człowieka. Spalić ich farmy, wygnieść tych tchórzy jak pchły. Skruszyć tych ohydnych Wandejczyków". 

Jedną z przyczyn buntu w Wandei było zastępowanie księży odmawiających ślubowania na Konstytucję cywilną kleru, księżmi konstytucyjnymi, co w lokalnym społeczeństwie spotkało się nieprzychylnym przyjęciem. Przeciw mieszkańcom tej prowincji francuscy rewolucjoniści wysłali tzw " Kolumny piekielne".

Według francuskiej historyk Anne Bernet szacunki wskazują na liczbę ofiar od minimum 120 tys. do maksymalnie 600 tys., a liczba 300 tys. zabitych wskazywana jest najczęściej, czyli to około 40-44% ludności Wandei.

Badacze dziejów komunizmu przypominają, że korzenie tej ideologii sięgają rewolucyjnej Francji. Słynne sæ słowa Lenina, wypowiedziane w 1917 r.: ''Musimy eksterminować Kozaków. To nasza Wandea''. Lenin dokładnie studiował działania francuskich rewolucjonistów, jeżeli chodziło o topienie Wandei we krwi.