Paweł Łęski Paweł Łęski
445
BLOG

Zamach na nazistę, który nie był Niemcem

Paweł Łęski Paweł Łęski Historia Obserwuj temat Obserwuj notkę 3

Zamach na nazistę, który nie był Niemcem.

1 lutego 1944 został przeprowadzony udany zamach żołnierzy oddziału specjalnego Kedywu Komendy Głównej AK „Pegaz” na Franza Kutscherę, Dowódcę SS i Policji na dystrykt warszawski Generalnego Gubernatorstwa.   Po objęciu 25 września 1943 stanowiska w Warszawie, Kutschera z miejsca zastosował niespotykany do tej pory w okupowanej Warszawie terror w stosunku do ludności cywilnej, zwiększono liczbę łapanek, codziennością stały się egzekucje uliczne. Kutschera z pochodzenia Austriak. Członkowie "Dunajskiego Klubu" stanowili nadreprezentację (w stosunku do liczby ludności) wśród personelu obozów zagłady oraz na wyższych stanowiskach w SS - twierdził Szymon Wiesenthal. Szefem Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy był Austriak, Ernst Kalltenburnner. Austriakiem był Adolf Eichmann, skazany na karę śmierci w Izraelu. Franz Stangl komendantem obozów w Treblince i Sobiborze...


Ponad 1000 członków SS i policji z Austrii brało udział w pacyfikacji powstania w warszawskim getcie. Jak to mawiają Hitler stał się Niemcem a Beethoven Austriakiem.


image

   


Akcja Kutschera jest głównym tematem filmu „ Zamach” (1959) w reżyserii Jerzego Passendorfera. Poruszana jest także w filmie „Generał Nil” (2009) w reżyserii Ryszarda Bugajskiego. Ponadto scena nawiązująca do zamachu została przedstawiona w 41. odcinku serialu telewizyjnego Czas honoru.


Jednym z głównych wykonawców wyroku na kacie Warszawy był Zdzisław Poradzki ps. „Kruszynka.” Z nigdzie jeszcze dotąd nie publikowanych zapisków mojej mamy. Rozpoczęła je w 2002 roku i prowadziła aż do śmierci do 2012 roku:   "Ojciec mój był otwarty na ludzi, życzliwy i religijny. Zabierał nas zawsze z sobą do kościoła. W 1943 r. przed samą Wielkanocą zabrał mnie ze sobą do kościoła "Franciszkanów". Po naszym powrocie do domu przybiegł chłopiec i wręczył mi kartkę, na której jestem proszona o zejście na dół, bo ktoś ma dla mnie pilną widomość. Okazało się, że był to Zdzisław Poradzki, pseudonim "Kruszynka", który brał udział w zamachu na Kutscherę-Gubernatora Warszawy. Zaprosił mnie na spotkanie Wielkanocne, na którym miało być więcej osób. Następnego dnia poszłam na to spotkanie z córką naszej sąsiadki starszą ode mnie o 3 lata. Poszliśmy do kawiarni na Krakowskie Przedmieście na 1 piętro. Okazało się, że byli to chłopcy i dziewczęta z AK - zgrupowania "Parasol". Siedzieli przy kilku stolikach. Bez żadnej obawy opowiadali o różnych akcjach na Niemców. Jakie było moje zdziwienie, gdy jeden z chłopców powiedział głośno, że na ulicy jest "Olbrzym". Wszyscy skandowali " Chcemy "Olbrzyma" przyprowadzić "Olbrzyma". Przyszedł. Zobaczyłam nie olbrzyma, ale młodego ; ale raczej o niskim wzroście mężczyznę. Dowiedziałam się później, że w obawie o swoje życie zrobili wywiad o nas. Spotkałam się z nim jeszcze kilka razy. Zaproponował mi małżeństwo. Odmówiłam. Po wojnie spotkałam go. Zaprosił mnie do kawiarni Foga. Na jego widok Fog zaśpiewał "Pałacyk Michla". Opowiadał o zamachu na Kutscherę, o walkach na Starówce. Był już wtedy żonaty, miał syna. Spotkałam go jeszcze przypadkiem ze dwa razy, ale był to już inny człowiek . Sprawiał wrażenie zastraszonego, bał się aresztowania. Zbyszek mówił mi, że słyszał kiedyś, jak "Wolna Europa" podało relację jego syna, że "Kruszynka" przebywał wiele lat w więzieniu. Z więzienia wyszedł ciężko chory i zmarł."   To czego nie uwzględniła w pamiętniku a o czym jej, Zdzisław Poradzki - „Kruszynka” mówił, to to, że od jego właśnie strzałów zginął Franz Kutschera i że był on pierwszym człowiekiem, którego zabił. Pisząc o „Olbrzymie” prawdopodobnie miała na myśli "Olbrzymka"-Henryka Humięckiego, również uczestnika zamachu. Franz Kutschera nie pełnił funkcji Gubernatora Warszawy, jak podaje mama, ale jako SS-Brigadeführer i Generalmajor policji był Dowódcą SS i Policji na dystrykt warszawski.  


Po kilku nieudanych zamachach na nazistowskich (bo wszak i Austriakach) przywódcach, z których najważniejszy to zamach na Hitlera z 5 października 1939 roku w Warszawie, przygotowany przez polskich żołnierzy, gdzie na trasie przejazdu führera podłożono około 500 kilogramów materiałów wybuchowych. 20 kwietnia 1943 roku w Krakowie akcji na Friedricha Wilhelma Krügera, dowódcę SS i policji Generalnego Gubernatorstwa, pełnomocnika Heinricha Himmlera do spraw umocnienia niemieckości w Generalnym Gubernatorstwie, Hansa Franka, generalnego gubernatora, w nocy z 29 na 30 stycznia 1944, gdzie specjalny zespół krakowskiego Kedywu w okolicach Szarowa wysadził tory. Wreszcie udana akcja w Alejach Ujazdowskich 1 lutego 1944 roku na Franza Kutscherę. Niemcy trzy razy ogłaszali w mieście żałobę, po zamachu na Igo Syma, po klęsce stalingradzkiej i wreszcie po zabójstwie Kutschery.

Udostępnij Udostępnij Lubię to! Skomentuj3 Obserwuj notkę

There have been many comedians who have become great statesmen and vice versa.

Nowości od blogera

Komentarze

Pokaż komentarze (3)

Inne tematy w dziale Kultura