W przeddzień wybuchu II WŚ

Brytyjski premier, Neville Chamberlain, 24 sierpnia 1939 rok, Izba Gmin:

Jeśli wojna wybuchnie, to nie z powodu politycznej przyszłości jakiegoś odległego miasta na obcej ziemi ale w imię fundamentalnych zasad prawa międzynarodowego”

Beck w najważniejszym przemówieniu sejmowym:" My w Polsce nie znamy pojęcia pokoju za wszelką cenę. Jest jedna rzecz w życiu ludzi, narodów i państw, która jest bezcenna: tą rzeczą jest honor".

Dwa przemówienia odwołujące się generalnie do tego samego. Wiadome jest, że retoryka w dyplomacji odwołująca się do imponderabiliów jest tylko retoryką. Za słowami kryją się kwestie tego co chcemy przez nie uzyskać. W wypadku Becka twarde stanowisko miało postawić Europę w sytuacji dotąd niespotykanej, od 1933 roku pierwszy raz braku zgody na hitlerowskie roszczenia, przy takiej postawie Zachód musiał reagować. Stronie polskiej chodziło o niezależny byt a być może i przeczucie ryzyka całkowitego unicestwienia na miarę Holokaustu więc Gdańsk i korytarz pomorski nie były jedynymi problemami w stosunkach polsko-niemieckich. Wiadome się już stało, że polski polityk nie zachowa się jak czeski prezydent Emil Hacha i nie pojedzie do Berlina prosić o protekcję ani litewski oddający Kłajpedę.
W przypadku Chamberlaina imponderabilia zostały potraktowane bardziej serio gdyż odwołanie się do honoru prowadziło na ścieżkę niepotrzebnej z punktu widzenia interesów brytyjskich wojny, drogę do unicestwienia imperium i oddania na następne dziesięciolecia światowego przywództwa w ręce dwóch największych konkurentów Rosji i USA. Nie Churchill a Neville Chamberlain przedstawiany z kartką pokoju i jako imający się wszystkiego byleby uniknąć konfliktu, podjął odważną decyzję wypowiedzenia wojny III Rzeszy. A za nim jak cień szedł premier Francji Edouard Daladier.

Piłsudski postulował politykę równowagi między Niemcami a Rosją i wygrywanie sprzeczności bez ścisłego wiązania się z którymś z partnerów. Polityka Becka, równego dystansu, była tylko tego prostą kontynuacją. Ewentualną zmianę tej polityki i poszukiwanie współpracy z jednym z sąsiadów można przyrównać do poszukiwań aliansu kury z wilkiem lub lisem, z których każda z opcji jest zabójcza bo każdy z drapieżników kurę traktuje jedynie jako potencjalny posiłek. Co jak pamiętamy już przerabialiśmy, gdy Prusy wiarołomnie złamały porozumienia sojusznicze z Rzeczpospolitą w zamian za rosyjską propozycję dokonania wspólnych rozbiorów. Lord Halifax, minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, ujął to dobitnie: „Żaden inteligentny królik nie podda się chętnie opiece bestii dziesięciokrotnie większej od niego, z obyczajami boa dusiciela”.

Wierzbowa wszelkie działania radzieckie w kierunku porozumienia z Zachodem traktowała nie jako chęć zapobieżenia wojnie ale grę pozorów mającą na celu doprowadzenia Niemiec do większych ustępstw na rzecz Kremla. Propozycje współpracy ze strony Niemiec składanych Polsce jako pokrętną, tworzącą wrażenie, że to Polacy doprowadzą do wojny lub w gorszym wypadku sprawienie, że nasz kraj pozostanie w izolacji na arenie światowej, zdany na kaprysy autora Mein Kampf, który swoich intencji zawartych w książce, jak historia pokazała, nigdy nie zmienił. Wcześniej zaakceptował przecież plan Pabsta zniszczenia Warszawy czy ministra wojny republiki weimarskiej W. Groenera, który już w lutym 1932 r. zarządził przygotowanie planu ataku przeciw Polsce. Budowanie od 1936 roku linii Zygfryda było przygotowaniem do ofensywy przeciw Polsce i zabezpieczeniem tyłów.

Rezygnacja przez Polskę z Gdańska z własnej nieprzymuszonej woli to argument, który w przyszłości zawsze byłby przywoływany i podkreślany w rokowaniach międzynarodowych w momencie renegocjacji granic. Przykładem może być odrzucenie podczas konferencji wersalskiej przyznania Polsce Gdańska lecz pozostawienie go Wolnym Miastem podobnie jak za czasów Księstwa Warszawskiego. Rezygnacja bez wojny z części terytorium, przyjęcie polityki względem 10 procent polskiego społeczeństwa, Żydów, podobnej do niemieckiej, bo tego od nas wymaga Himmler podczas lutowych rozmów z Beckiem w obecności gen. policji Kordiana Józefa Zamorskiego, doprowadziłby, już na samym początku, nie tylko do utraty honoru, ale do upadku rządu i być może wojny domowej, o co być może chodziło też Hitlerowi.
„Babcia nie żyje”. - to hasło, które po południu 31 sierpnia 1939 roku Heydrich przekazał drogą telefoniczną. Wieczorem niemieccy prowokatorzy przebrani za Powstańców Śląskich zajęli radiostację w Gliwicach.