14 lipca 1789 – Zdobycie i zburzenie Bastylii przez lud Paryża dało początek rewolucji

14 lipca 1789 – Zdobycie i zburzenie Bastylii przez lud Paryża dało początek rewolucji francuskiej.

Markiz de Sade, osadzony w Bastylii, krzyczał: „Na pomoc, mordują więźniów Bastylii!", odbywał wyrok w dobrze wyposażonej celi, przypominającej raczej apartament. O torturach w 1789 roku nie było mowy, gdyż 9 lat wcześniej ten rodzaj kary został prawnie zakazany.

Równość, wolność, braterstwo albo śmierć - to prawdziwe hasło Rewolucji Francuskiej. Choć równość zaprzecza wolności.

" Bądź moim bratem albo cię zabiję" - miał jeszcze powiedzieć twórca hasła Rewolucji Sébastien-Roch Nicolas, zw. de Chamfort, francuski literat, aforysta, wolnomularz, uważany przez współczesnych za następcę Woltera, członek Akademii Francuskiej.

W 30 lat później obowiązek braterstwa wprowadzi Powszechna Deklaracja Praw Człowieka.

Wolność i równość mężczyzn są wprowadzone jako zasada we Francji w artykule 1 w Deklaracji Praw Człowieka i obywatela z 1789 r. , która stanowi część preambuły Konstytucji V Republiki Francuskiej ( blok konstytucji : "Artykuł pierwszy. Mężczyźni rodzą się, pozostają wolni i mają równe prawa. Różnice społeczne mogą opierać się wyłącznie na wspólnym dobru. » . artykuł 1 z Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ( 1948 ) obejmuje już kobiety i dodaje obowiązek braterstwa: „Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw. Są obdarzeni rozumem i sumieniem i muszą postępować wobec siebie nawzajem w duchu braterstwa. » .

Wolność - Jedną z przyczyn buntu w Wandei było zastępowanie księży odmawiających ślubowania na Konstytucję cywilną kleru, księżmi konstytucyjnymi, co w lokalnym społeczeństwie spotkało się z nieprzychylnym przyjęciem. Przeciw mieszkańcom tej prowincji francuscy rewolucjoniści wysłali tzw " Kolumny piekielne"

Równość - 1 sierpnia 1793 r. Konwent wydał rozkaz generałowi Turreau „Przeprowadzić eksterminację wszystkich powstańców, do ostatniego człowieka. Spalić ich farmy, wygnieść tych tchórzy jak pchły. Skruszyć tych ohydnych Wandejczyków". 

Braterstwo - Badacze dziejów komunizmu przypominają, że korzenie tej ideologii sięgają rewolucyjnej Francji. Słynne są słowa Lenina, wypowiedziane w 1917 r.: ''Musimy eksterminować Kozaków. To nasza Wandea''. Lenin dokładnie studiował działania francuskich rewolucjonistów, jeżeli chodziło o topienie Wandei we krwi.

Albo śmierć - Według francuskiej historyk Anne Bernet szacunki wskazują na liczbę ofiar od minimum 120 tys. do maksymalnie 600 tys., a liczba 300 tys. zabitych wskazywana jest najczęściej, czyli to około 40-44% ludności Wandei.

Adres Aleksandra Sołżenicyna podczas poświęcenia pomnika w Les Lucs-sur-Boulogne, Francja, 25 września 1993. Przemówienie, które zostało zignorowane przez większość głównych mediów: 

"(...)będąc jeszcze chłopcem, czytałem z podziwem na temat odważnego i rozpaczliwego powstania Wandei. Ale nigdy nie mogłem sobie wyobrazić, że w późniejszych latach będę miał zaszczyt poświęcić pomnik bohaterom i ofiarom tego powstania.

Dwadzieścia dziesięcioleci minęło i przez cały ten czas powstanie Wandei i jego krwawe stłumienie były postrzegane na coraz to nowe sposoby, we Francji i gdzie indziej. Rzeczywiście, wydarzenia historyczne nigdy nie są w pełni zrozumiane w żarze ich własnego czasu, ale tylko w dużej odległości, po ochłodzeniu namiętności. Przez zbyt długi czas nie chcieliśmy słyszeć ani przyznawać się do tego, co krzyczeli głosami tych, którzy zginęli lub zostali spaleni żywcem: że chłopi, doprowadzeni do skrajnego ucisku i upokorzenia przez rewolucję rzekomo przeprowadzonej ze względu na nich - że ci chłopi powstali przeciwko rewolucji!

Ta rewolucja wyzwala instynkty pierwotnego barbarzyństwa, złowieszczych sił zazdrości, chciwości i nienawiści - to nawet jego współcześni widzieli aż nazbyt dobrze. Zapłacili straszliwą cenę za masową psychozę dnia, kiedy tylko umiarkowane zachowanie, a nawet postrzeganie tego, już wydawało się przestępstwem. Ale wiek XX uczynił szczególnie wiele, by niszczyć romantyczny blask rewolucji, który wciąż panował w XVIII wieku. Gdy minęły wieki, ludzie nauczyli się z własnych nieszczęść, że rewolucje niszczą organiczne struktury społeczeństwa, zakłócają naturalny przepływ życia, niszczą najlepsze elementy populacji i dają wolną rękę najgorszym; rewolucja nigdy nie przynosi dobrobytu narodowi, ale przynosi korzyść tylko kilku bezwstydnym oportunistom, podczas gdy dla całego kraju zwiastuje niezliczoną liczbę zgonów, powszechne zubożenie, a w najgorszych przypadkach długotrwałą degenerację ludzi.

Teraz lepiej zrozumieć, że społeczne usprawnienia, których wszyscy tak żarliwie pragniemy, można osiągnąć poprzez normalny rozwój ewolucyjny - przy niezmiernie mniejszej liczbie strat i bez całkowitego rozpadu. Musimy być w stanie poprawić cierpliwie to, co mamy w danym "dzisiaj". 

Na próżno byłoby mieć nadzieję, że rewolucja może poprawić ludzką naturę, a jednak wasza rewolucja, a zwłaszcza nasza rosyjska rewolucja, liczyła na ten właśnie skutek. Rewolucja francuska rozwijała się pod hasłem sprzecznego sloganu: "wolność, równość, braterstwo". Ale w życiu społecznym wolność i równość są wzajemnie wykluczającymi się, nawet wrogimi pojęciami. Wolność, z samej swej natury, podkopuje równość społeczną, a równość tłumi wolność - bo jak inaczej można to osiągnąć? Tymczasem braterstwo ma zupełnie inne znaczenie; w tym przypadku jest to tylko chwytliwy dodatek do hasła. Prawdziwe braterstwo osiąga się nie drogą społeczną, lecz duchową. Ponadto, złowieszcze słowa "lub śmierć!" zostały dodane do potrójnego sloganu, skutecznie niszcząc jego znaczenie.

Nie życzyłbym sobie "wielkiej rewolucji" na jakimkolwiek narodzie. Dopiero przybycie Termidora uniemożliwiło osiemnastowiecznej rewolucji zniszczenie Francji. Ale rewolucja w Rosji nie została powstrzymana przez żadnego Termidora, gdy prowadził nasz lud na prostej drodze do gorzkiego końca, do otchłani, w głąb ruin. 

Można by pomyśleć, że doświadczenie rewolucji francuskiej dostarczyłoby wystarczającej ilości lekcji dla racjonalistycznych budowniczych "szczęścia ludu" w Rosji. Ale nie, wydarzenia w Rosji były jeszcze bardziej ponure i nieporównanie bardziej ogromne. Komunizm Lenina i Międzynarodowi Socjaliści starannie odtworzyli na ciele Rosji wiele z francuskiej rewolucji "

Nie mieliśmy Thermidora, ale mieliśmy Wandeę, w rzeczywistości więcej niż jedną. Były to duże powstania chłopskie: Tambow (1920-21), zachodnia Syberia (1921). Znamy następujący epizod: tłumy chłopów w ręcznie robionych butach, uzbrojeni w pałki i widły, zbiegali się na Tambow, wezwani przez kościelne dzwony w okolicznych wioskach - i zostali wycięci przez ogień z karabinu maszynowego. Przez jedenaście miesięcy trwało powstanie Tambowskie, pomimo wysiłków komunistów zmierzających do zmiażdżenia go opancerzonymi ciężarówkami, pociągami pancernymi i samolotami, a także przez zabranie rodzin rebeliantów jako zakładników. Przygotowywali się nawet do użycia gazu trującego. Kozacy też - z Uralu, Donu, Kubania, Tereka - odrzucili bolszewizm z nieustępliwą odpornością ale ostatecznie zostali utopieni we krwi ludobójstwa.

I tak, dedykując ten pomnik waszej bohaterskiej Wandei, widzę podwójnie w umyśle - bo mogę też wizualizować pomniki, które pewnego dnia powstaną w Rosji, pomniki naszego rosyjskiego oporu przeciwko komunizmowi i jego okrucieństwu. 

Wszyscy przeżyliśmy XX wiek, stulecie terroru, chłód kulminacyjny tego Progresu, o którym tak wielu marzyło w XVIII wieku (...)"

Masakry w Wandei inspiracją dla bolszewików

Historia Wandei jest mało dyskutowana we Francji. Jeden z wybitnych francuskich historyków stwierdził: "Nie wspomnimy o Wandei. Każdy, kto przywołuje to, co tam się stało, nie ma perspektyw kariery naukowej. Więc milczymy. " Historię piszą zwycięzcy więc i tym razem przedstawiana jest ona z punktu widzenia spadkobierców Rewolucji Francuskiej. Pomija się okrucieństwa "Piekielnych Kolumn" lub poszukuje się winy za okrucieństwa po obu stronach barykady. Perspektywa pokonanych musi być więc pokazywana przez historyków spoza Francji.

W samej Wandei wspomnienia pozostają, co może wyjaśniać, dlaczego ta część Francji do dziś jest bardziej religijna i bardziej konserwatywna niż jakikolwiek inny region choć przodująca w postępie technicznym bo to Pouzauges zafundowało sobie elektryczność jako drugie miasto we Francji po Paryżu.

Już podczas insurekcji chłopi wandejscy przewyższali republikanów przemyślnością. Skrzydła wiatraka ustawione jak krzyż świętego Andrzeja sygnalizowały spokój, krzyż prosty wzywał buntowników na zbiórki, pozycje pośrednie obwieszczały alarm lub jego odwołanie. Żołnierz ówczesnej armii regularniej bił się w szykach ściśnionych, zwartych zapobiegało to też ucieczce z pola walki. Powstańcy przewyższający częstokroć republikanów duchem walki nacierali w luźnej tyralierze, potrafili w biegu nabić flinty. Gdy rozpoczynał się ostrzał artyleryjski przeciwnika, roje atakujących chłopów padały na ziemię, przywierały do niej płasko, chroniąc się przed odłamkami kartaczy. Wandejscy chłopi potrafili świetnie maskować się w terenie. Szybko się przemieszczali, objuczony strzelbą i sakwą powstaniec potrafił przesadzić o tyczce kanały szerokie na trzydzieści stóp i więcej.

 Lokalny rząd otworzył w 1993 roku muzeum z okazji 200-lecia okrucieństw popełnianych przez republikanów. Otwarcie uświetnił Aleksander Sołżenicyn, który podczas swojego przemówienia przypomniał, że masowe morderstwa chrześcijan w Rosji były bezpośrednio inspirowane przez masakry w Wandei. Bolszewicy, jak powiedział, wzorowali się na francuskich rewolucjonistach, a sam Lenin wskazał na masakry w Wandei jako właściwej drogi do radzenia sobie z chrześcijańskim oporem.

"Bywają czasy, kiedy trzeba rozdawać pogardę oszczędnie z powodu wielkiej liczby potrzebujących." - Miał powiedzieć François-René, wicehrabia de Chateaubriand.