Super szpieg, który uniknął oskarżenia

"W 1944 roku miałem 19 lat - niedojrzały, niedoświadczony i zdecydowanie zbyt pewny siebie. Zdaję sobie sprawę, że łatwo mogłem się mylić co do tego, co było konieczne, i że rzeczywiście myliłem się co do niektórych rzeczy, w szczególności mojego poglądu na naturę państwa radzieckiego. Od tego czasu świat dużo się zmienił i na pewno ja też.(...) Nie jestem już tą osobą, ale w żadnym wypadku się jej nie wstydzę. ” - Cierpiący na raka, na łożu śmierci, opowiedał swoją historię dwóm amerykańskim dziennikarzom- "Postanowiłem przekazać Rosjanom tajemnice atomowe, ponieważ wydawało mi się, że ważne jest, aby nie było monopolu, który mógłby zmienić jeden naród w zagrożenie na podobieństwo.. nazistowskich Niemiec. Wydawało się, że jest tylko jedna odpowiedź na to, co należy zrobić. Właściwe było działanie mające na celu przełamanie amerykańskiego monopolu."

Przyjaciel Saville Sax, członek Partii Komunistycznej Stanów Zjednoczonych , przedstawił go Siergiejowi Kurnakowowi, agentowi NKWD. Kurnakow nie zdając sobie sprawy z jak cennym informatorem ma do czynienia, zapytał Theodora Halla, czy Stany Zjednoczone opracowują latające bomby podobne do używanych przez nazistowskie Niemcy, VI i V-2.

Hall odpowiedział:

„Nie, jest znacznie gorzej, należę do zespołu pracującego nad bombą atomową, która miałaby kolosalnie niszczące skutki”.

Kurnakow:

„Czy rozumiesz, co robisz? Dlaczego według ciebie konieczne jest ujawnienie tajemnic ZSRR?”

Hall:

„Nie ma innego kraju oprócz Związku Radzieckiego, któremu można by powierzyć tak przerażającą tajemnicę. A ponieważ nie możemy powierzyć innym krajom, powinniśmy powiadomić ZSRR o istnieniu bomby atomowej"

W ciągu następnych kilku miesięcy Hall odbył kilka spotkań z Kurnakowem, gdzie wyjaśnił główne zasady funkcjonowania super broni i dostarczył olbrzymią liczbę dokumentów.

Po oficjalnym zostaniu agentem Sowietów, Hall otrzymał kryptonim MLAD, słowiański rdzeń oznaczający „młody”, a jego kolega i pierwszy kurier, Sax, otrzymał kryptonim STAR, słowiański rdzeń oznaczający „stary”.

Kurnakow w listopadzie 1944 r . donosił do centrali o nowym nabytku:

„Raczej wysoki, smukły, brązowowłosy, blady i nieco zarośnięty, ubrany niedbale, buty wydają się długo nie czyszczone, zsuwające się skarpetki. Jego włosy są rozdzielone i często opadają na czoło. Jego angielski jest bardzo kulturalny i bogaty. Odpowiada szybko i bardzo płynnie, szczególnie na pytania naukowe. Oczy są ściśle ze sobą połączone, najwyraźniej neurasteniczne. Być może z powodu przedwczesnego rozwoju umysłowego jest dowcipny i nieco sarkastyczny, ale bez nadmiernego cynizmu. Jego główna cecha - bardzo wrażliwy mózg i szybki czas reakcji. W rozmowie jest ostry i elastyczny jak miecz ... Pochodzi z żydowskiej rodziny, choć nie wygląda jak Żyd. Jego ojciec jest kuśnierzem; jego matka nie żyje ... Nie ma go w wojsku, ponieważ do tej pory nie przygotowywano dla młodych fizyków stanowisk w instalacjach wojskowych. Teraz ma zostać powołany, ale nie ma wątpliwości, że będzie trzymany w tym samym miejscu, tylko w mundurze wojskowym i na odpowiednio niższej pensji. ”

Theodore Alvin Hall był amerykańskim fizykiem i szpiegiem atomowym działającym dla Związku Radzieckiego. Przekazał dokumentację bomby atomowej, informacje o projekcie Manhattan, dał szczegółowy opis bomby „Fat Man”. Jego brat Edward N. Hall był zaś naukowcem pracujacym nad międzykontynentalnymi pociskami balistycznymi.

Na zdjęciu depesza zaadresowana do Wiktora, to Paweł Michajłowicz Fitin krypt. Wiktor – generał-porucznik bezpieczeństwa państwowego, wieloletni funkcjonariusz służb specjalnych ZSRR.

Projekt Venona odszyfrował niektóre sowieckie wiadomości i odkrył agenturalne dowody działalności Halla, ale do czasu ich publicznego opublikowania w lipcu 1995 r. prawie całe szpiegowskie zasługi dotyczące programu broni jądrowej z Los Alamos przypisywano Klausowi Fuchsowi. Fuchs jak i Hall o sobie nic nie wiedzieli. Hall był pierwszą osobą, która przekazała dokumentację super broni Sowietom. Być może Fuchs służył jako potwierdzające źródło. Tłumaczyłoby to dlaczego po informacji Phillby'ego nie został zarówno ostrzeżony jak i poddany ochronie. Po prostu był mniej użyteczny w momencie gdy Hall mógł dostarczyć wszelkich interesujących wiadomości. To też mogła być wielopiętrowa gra na uwiarygodnienie własnych źródeł w oczach Amerykanów.

Hall został przesłuchany przez Federalne Biuro Śledcze w marcu 1951 r., Ale nie został oskarżony. Alan H. Belmont , numer trzy w FBI, zdecydował, że informacje pochodzące z projektu Venona nie będą dopuszczone w sądzie jako dowody. Jednak dano Hallowi jasno do zrozumienia, że służby wiedzą, o pracy przez kalkę. Otrzymał pozwolenie na dalszą działalność naukową i nigdy więcej go nie przesłuchano. Zmienił dyscyplinę nauki z fizyki jądrowej na rozwijającą się szybko biofizykę, na dziedzinę wiedzy do której w przeciągu nastepnych 20 lat miał wnieść pokaźny wkład. Najważniejszym z nich była praca, którą ukończył w Cambridge, opracowując tak zwaną metodę Halla do mapowania i pomiaru minimalnych stężeń chemikaliów w próbkach biologicznych. Pozostał na Uniwersytecie Cambridge aż do przejścia na emeryturę w 1984 roku.