W ułamku sekundy

W ułamku sekundy

"W ułamku sekundy", życie Katji rozpada się, kiedy jej mąż Nuri, były diler narkotykowy i mały syn Rocco zostają zabici podczas ataku terrorystycznego. Jej przyjaciele i rodzina starają się dać wsparcie, którego potrzebuje. Ale jej umysł dręczy poszukiwanie sprawców. Gdy wymiar sprawiedliwości nie funkcjonuje, sama musi szukać zemsty. Reżyser filmu tak ocenia wewnętrzny konflikt protagonistki:" Istnieje sprawiedliwość państwowa i istnieje indywidualne poczucie sprawiedliwości. A czasami one zderzają się. Film dotyczy także tego starcia.” Narracja prowadzi nas pomiędzy sprawiedliwością i przemocą, prawem i terrorem. Ponury nastrój, jakby żywcem zaczerpnięty z polskiej kinematografii. Gdy film odnosi się do aktualnych wydarzeń z thrillera zemsty staje się thrillerem politycznym. Redefiniuje pojęcie nazizmu, przyzwyczajenie do jego użycia w kontrze do antysemityzmu zastępuje antyislamizmem, dziś bardziej czytelnym dla jurorów festiwalowych.

W ułamku sekundy otrzymuje Złoty Glob za najlepszy film nieanglojęzyczy. Gdy premiera filmu ma miejsce w Cannes, 26 maja 2017 r. na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym, Diane Kruger zdobywa laur dla najlepszej aktorki . W ułamku sekundy zostaje zaproponowany jako niemiecki kandydat do Oscara 2018 i tu w ułamku sekundy trafia na krótką listę dziewięciu filmów. Film został wyreżyserowany przez Fatih Akina, Niemca pochodzenia tureckiego, który był także współautorem scenariusza wraz z Harkiem Bohemem. Akin przygotowując scenariusz obserwował kilka procesów sądowych organizacji nazistowskiej, jeździł do Monachium, aby śledzić postępowanie przeciwko Beacie Zschäpe. Beate Zschäpe urodzona 1975 w Jenie jako Beate Apel, była domniemanym członkiem neonazistowskiej komórki terrorystycznej Nationalsozialistischer Untergrund (NSU), uznawana za jego liderkę i współzałożycielkę wraz z Uwe Mundlosem i Uwe Böhnhardtem. Podejrzana o współudział w głośnym mordzie na tle rasowym dokonanym w latach 2000–2007 na 9 imigrantach przez Mundlosa i Böhnhardta znanym jako tzw. Mordserie Bosporus. Ofiarami sprawców było 7 imigrantów z Turcji pracujących w Niemczech jako drobni przedsiębiorcy, obywatel grecki i niemiecka policjantka. Ponadto NSU dokonała 15 napadów na banki, a jej członkowie oskarżeni byli również o organizację dwóch zamachów bombowych. 6 maja 2013 r., rozpoczął się jej proces przed sądem w Monachium. Już w czasie pierwszego dnia Zschäpe zaprzeczyła stawianym jej zarzutom. Bezduszne potraktowanie przez sąd ofiary skrajnie prawicowej grupy terrorystów stało się dla Fatih Akina impulsem, aby przenieść historię na ekran. Reżyser usiłował również skopiować dialogi sądowe, milczenie prokuratora i obojętność oskarżonych. Aby uatrakcyjnić, zdawałoby się postronnemu widzowi, jednostajność procesu film wspomaga praca operatora, który w odpowiednich momentach poprzez zbliżenia i oddalenia potrafi stopniować napięcie. Wypełnia salę sądową ostrym światłem, sprawiając, że staje się ona dla Katji dodatkową dolegliwością. "Skandal nie był w tym, że niemieccy neonaziści zabili dziesięć osób. Prawdziwy skandal polegał na tym, że niemiecka policja, społeczeństwo i media były przekonane, że sprawcami muszą być Turcy i Kurdowie, że za nimi kryje się jakaś mafia” – mówi Akin.

Akin formalnie podzielił film na trzy rozdziały, niektórym może wydać się to sztucznym zabiegiem. „Rodzina” na początku filmu to emocjonalny dramat utraty i smutku, „sprawiedliwość” pokazuje proces, a ostatni akt tragedii nosi nazwę „Trzy morza”. Pierwsza część to dramat rodzinny, w którym Katja, Niemka, wychodzi za niemieckiego Turka, własna firma, teraz są szczęśliwi, wszystko zdawałby się iść we właściwym kierunku, potem eksplozja, gwałtowność opisu, utrata męża i syna, próba wsparcia przez rodzinę i bliskich. Druga część to klasyczny dramat sądowy , w którym emocje osób dotkniętych nieszczęściem spotykają się z trzeźwym obiektywizmem sędziów i niegodziwością obrońcy nazistów, postaci brawurowo zagranej przez Johannesa Krischa. Trzecia część to dramat zemsty, Katja ściga uniewinnionych przestępców, aż do Grecji. Saletra azotowa, olej napędowy, zapalnik, choć tureckie nazwisko Katji - Sekerci oznacza w języku niemieckim "sprzedawca cukierków" to zamiast słodyczy paczka gwoździ.(w filmie znajdziemy wideo- instruktaż produkcji bomby). Katja zakłada plecak niczym pas szachida i dokonuje samobójczego zamachu. Film kończy się, podobnie jak wiele filmów Akina, syna tureckiego rybaka, nad morzem. Trzy morza jak trzy śmierci. 

Główna postać thrillera grana jest przez Diane Kruger, która spotkała się z Akinem w 2012 roku po premierze jednego z filmów, podczas przyjęcia alkoholowego powiedziała mu, że chce z nim pracować. Kruger, urodzona w Niemczech ale karierę zawodową dzieląca pomiędzy USA i Francję pierwszy raz w karierze miała szansę zagrać rolę w języku niemieckim. Akin zawsze pozostaje bardzo blisko swojego bohatera i znajduje w tym filmie gniew i mocny emocjonalny język filmowy z wcześniejszych dzieł, takich jak Gegen die Wand, dzięki niemu Kruger odgrywa rolę swojego życia. Gra tu i teraz, historię straty, smutku, samo sprawiedliwości, jest skupiona, ani przez moment nie opuszcza granej postaci. W smutku znajduje wszelkie niuanse: niedowierzanie i szok, zwierzęce wycie, oburzenie na każdego, kto mówi niewłaściwą rzecz w nieodpowiednim momencie, przekazuje wściekłość na policjanta formalistę, na szorstkiego, przerażającego adwokata, który rzuca każde słowo i pomysł wymierzony w nią jak sztylet. Tylko kojące retrospekcje wakacji spędzonych nad morzem z rodziną przywracają szczęśliwe czasy i stanowią wyraźny kontrast. Scenariusz pomaga budować motywacje. Wcześniejsza próba samobójcza, odcięcie się od reszty świata, nawet od najbliższej przyjaciółki, której nie może wybaczyć szczęśliwego macierzyństwa, uwiarygodnia życie na krawędzi a samobójczy zamach staje się jedynym sensownym finałem.  

W scenariuszu można szukać podobieństw do wcześniejszych thrillerów zemsty? Jak choćby pierwszy z brzegu: „Prawo ojca”?