Wydobycie gazu z Karpat i Przedgórza

W geologii złożowej bez danych rzeczywistych nie uda się nikomu przewidywać szans na możliwość przyszłych odkryć. Usiłuję w notkach przekazać to co wiem o produkcji węglowodorów w Polsce. Polska, jako kolebka wykorzystania ropy naftowej do oświetlania zasługuje na to, aby to czego dokonały poprzednie pokolenia nie zostało zapomniane. Ponad stuletnia ogólna historia kopalnictwa naftowego i gazowego w Polsce istnieje w wielu źródłach danych publikowanych.

Dowodem na brak zrozumienia czym zajmuje się geolog naftowy jest kwalifikowanie moich notek do działu Energetyka zamiast do działu Górnictwo. Wynika to może z pogardy młodego pokolenia do kopalin energetycznych i patrzenia na Energię jak na bóstwo, które nie wiadomo jak i z czego się rodzi. Zanim będziemy pobierać energię z kosmosu minie wiele czasu, który zapełniam opracowaniem fragmentu polskiej historii górnictwa gazowego.

Po notce dotyczącej aktualnej produkcji gazu wysokometanowego w Polsce dzisiaj przedstawiam dane o wydobyciu tego gazu od początku dziejów naftowych z południowo-wschodniej Polski, czyli Karpat oraz z ich Przedgórza, na którym poszukiwania zaczęto prowadzić dopiero po II WŚ.

 Przygotowana przeze mnie grafika umożliwia porównanie zasobności w gaz ziemny dwóch rejonów geologicznych z najstarszą historią produkcji ropy oraz gazu ziemnego. Ponieważ od długiego czasu swoją oraz czytelników uwagę skupiam na gazie, z wiadomych powodów (łupki ;-) przyjrzymy się dzisiaj niejako kontekstowo danym o wydobyciu rocznym tej kopaliny.

                                Karpaty

W Karpatach gaz wolny wydobywano także przed rokiem 1945. Wydobycie to podano na dole wykresu. Sumaryczne wydobycie gazu wolnego wynosiło do 1990 roku 6,8 mld m³ a w całej historii 10,2 mld   m³.  Zrezygnowałam z podawania gazu towarzyszącego ropie, aby nie mnożyć bytów. Gazu pozyskiwanego ze złóż ropnych wydobyto od 1945 r. 1,2 mld m3 a od początku 2,8 mld m3.

Łącznie z Karpat wydobyto 13 miliardów m³ gazu.

                     Przedgórze Karpat 

Po II WŚ rozpoczęto prace poszukiwawcze w utworach miocenu na Przedgórzu Karpat oraz jego podłożu. Większość gazu pochodzi z piaszczystych poziomów miocenu występujących wśród łupków. Niewielki odsetek gazu pochodzi z podłoża, np. jurajskiego (Tarnów). W latach sześćdziesiątych XX w. wydobycie rosło od małych, prawie niezauważalnych na wykresie  wolumenów z lat 50. do około 5 mld m3.  Maksimum wydobycia przypada na rok 1971 - 4,9 mld m3. Najwięcej gazu odkryto w rejonie Przemyśla, co wiąże się z dużą kubaturą skał mioceńskich w tym rejonie.

Spadek wydobycia do roku 1978, może być związany z naturalnym spadkiem ciśnienia w złożach. Późniejsze spadki można wiązać z włączaniem do eksploatacji złóż gazu zaazotowanego z Niżu Polskiego oraz wzrostem importu gazu rurociągiem przebiegającym przez ten rejon w kierunku Śląska.

W tym okresie rozpoczęto w Polsce magazynowanie gazu importowanego w złożu gazu Strachocina w Karpatach, a w późniejszych okresach także na Przedgórzu Karpat.

Łącznie z Przedgórza Karpat do roku 1990 wydobyto 75 mld m³ gazu wolnego.

__________________________

Przytaczanie historycznych danych z Polski ma na celu uzmysłowienie sobie zróżnicowania potencjałów ropo i gazonośności skał osadowych zdeponowanych w różnych miejscach i basenach sedymentacyjnych na globie. To co udało się w Polsce odkryć oraz wydobyć wygląda, przynajmniej dla mnie, mizernie przy tym co możemy w dobie internetu śledzić na bieżąco w krajach z dostępem do danych rzeczywistych.

W Ohio z otworów horyzontalnych w latach 2011-2016 wydobyto więcej gazu od wydobycia wykazanego z Przedgórza Karpat w ciągu 40 lat. Smutne, ale prawdziwe.