Nawet gdybym nie był Polakiem, też zostałbym Powstańcem Warszaws

Jeśli teorie buddyjskie są prawdziwe, jestem kolejnym wcieleniem Warszawskiego Powstańca. Lub co najmniej walczącego w Powstaniu’1944 . Dziwne zastrzeżenie wyjaśnię później. I pewnie w nim poległego… Pewnej parnej, letniej nocy przy dużej ilości środków dopingujących ciało i umysł prawie to zobaczyłem. Taka „wizja” albo …

Wyjaśniałoby to moją niezwykłą fascynację dla tego wyjątkowego wprawdzie wydarzenia historycznego, przeczącą zdrowemu rozsądkowi i posiadanej wiedzy.

Fascynacji, która z biegiem lat wzrasta, chociaż od zawsze była niemała – „Pamiętnik żołnierzy baonu „Zośka” przeczytałem po raz pierwszy w wieku 9 lat. Nie wszystko rozumiałem, wyobrażenia moje były naiwne i fragmentaryczne, jednak pochłonęły mnie całego przygody „Leszczyca” (Tadeusz Sumiński) „Słonia”, „Xięcia”, „Kierosa” i „Sępa” opisane w rozdziale „Przez Kampinos na Starówkę”bardziej niż awantury Tomków Sayera i Szklarskiego, Olda Sutherhanda i innych nominalnych młodzieżowych bohaterów.

Do tego przyczynił się prawdziwy kult Powstania Warszawskiego panujący w Domu moich Dziadków. O Dziadku już pisałem, o Babci nie i to jest kolejny dowód jak niesprawiedliwy jest nasz świat. Nikt nie wywarł na mój rozwój większego wpływu jak Ona. Nie rozpisując się o Niej, bo to temat warty osobnego tekstu, muszę przypomnieć, że oboje Dziadkowie w Powstaniu uczestniczyli . Dużo więcej bez konfabulacji napisać nie mogę, bo na temat swych wojennych przeżyć rozmowni nie byli. Ale Jego Duch był w nich zauważalny, obecny w rozmowach, komentarzach. Przy próbach (syzyfowych) wychowania mnie „na ludzi” argumentem ostatecznym, „przebijającym” moje krnąbrności była „groźba”: „Na powstańca to Ty byś się nie nadawał!” lub „takim jak Ty w Powstaniu nie powierzono by nawet butelki (zapalającej = podstawowej broni przeciwpancernej pierwszych dni sierpnia’44. Przy okazji – nigdy nie słyszałem z ich ust określenia „koktajl Molotowa” przy okazji PW). Gdy kiedyś marudziłem, że znowu chcę jeść, Dziadek opowiedział, że miał w oddziale kolegę, który od razu zjadał przydziałową dzienną porcję i potem łaził po bardziej zapobiegliwych, którzy dzielili sobie jedzenie na kilka części, aby mu coś odstąpili.

Przyjaciółka domu ciocia Zosia, warszawianka z Chełmskiej, wiedząc lub czując moje zainteresowania przysłała mi na wakacje lub ferie zimowe gdy miałem lat 10-11 paczkę z „Kolumbami rocznik 20-ty”. Pamiętam swoje rozczarowanie, bo zwykle przesyłano mi pocztą słodycze, a biedna emerytka zrobiła mi prezent na całe życie. Dziś 3 tomy „Kolumbów” stoją na mojej honorowej półce wraz z „1984”, „Białą gwardią” i „Psami wojny”.

Najlepiej znający mnie człowiek i wybitny znawca reinkarnacyjnych teorii sugeruje raczej ze względu na obrzydliwości mojego charakteru, że poprzednie moje wcielenie walczyło w Powstaniu po drugiej stronie barykad Warszawy. Argumentuje również, że moja fascynacja Powstańcami ( nie Powstaniem !) świadczy o całkowitym przeciwieństwie poprzedniego wcielenia. Dla osłabienia tej złośliwości przypomniałem wspomnienia Stanisława Likiernika, pierwowzoru „Kolumba” Romana Bratnego, w których natrafiłem na hitlerowca pełnego podziwu dla Polaków:

„… Jeszcze inny, trochę pijany, usiadł na mojej pryczy i powiedział:

-Schade, schade ich bin nicht Pole, ich waere auch Partisan [szkoda, jaka szkoda, że nie jestem Polakiem, też byłbym partyzantem(tu powstańcem –przyp.moje)].

Oczywiście zaprotestowałem gwałtownie: „Nigdy nie byłem partyzantem”.

Poklepał mnie po ramieniu i wyszedł”.

Równie wielki szacunek dla bohaterów stolicy pokazał w swoich listach porucznik Peter Stölten :

„(...)Wspomniałem o pewnej dziewczynie, o której mówiło się w naszej kompanii. (…) gdy inni ludzie pełzli po ziemi wśród gwizdu granatów nad ich głowami, błysku strzałów i huku działek szturmowych, skamląc jak opętani, ta dziewczyna stała wyprostowana ze spokojnym, poważnym wyrazem twarzy, lekko tylko kiwając głową nad tym szalonym zachowaniem wywołanym strachem o życie. Stała w ogniu, w obłąkaniu, nietknięta”.

(z "Powstanie Warszawskie 1944" red.S.Lewandowska, B.Martin )

Oczywiście dwoma przykładami szlachetnych nie chcę przysłaniać blisko 200 tysięcy cywilnych ofiar bezwzględnego, bezdusznego wykonywania rozkazu Himmlera o zgładzeniu Warszawy i wszystkich jej mieszkańców [„Warschau wird glattrasiert” co można przetłumaczyć : ma być wygolona z powierzchni ziemi]. Niestety zabrakło nad Wisłą generałaDietricha von Choltitz, który potrafił nie wykonać obłąkańczego rozkazu Hitlera o zniszczeniu miasta Paryż przed oddaniem go wrogowi.

Inna sprawa, że nie było komu oddać Warszawy, bo Stalinowi nie zależało na ocaleniu buntowniczego miasta, według hitlerowskich raportów źródła 4/5 wszystkich ich problemów z ruchem oporu na terenie Polski. Wiedząc to, wolał ostatecznie rozwiązać kwestię warszawskiego podziemia rękoma swych dawnych sojuszników.

Niepisaną współpracę hitlerowsko-sowiecką w Warszawie latem 1944 ktoś nie bez racji nazwał ostatnim akordem paktu Ribbentrop-Molotow, który de facto był porozumieniem Hitler-Stalin.

Mam nadzieję, że oprócz osobistych niedokończonych refleksji i odczuć zdołałem do tekstu wnieść pewną ilość przydatnych w temacie zbliżającej się rocznicy wiadomości, do wymienionych powyżej najciekawszych lektur wspomnieniowych dotyczących Powstania Warszawskiego dodam jeszcze:

J.S.Stawiński „Godzina W”, „Węgrzy”, „Kanał”, „Młodego warszawiaka zapiski z urodzin” (proszę się nie zniechęcać, wszystko to krótkie nowele, świetnie napisane, tchnące autentyzmem i brakiem patosu);

B.Wojciechowski „W Powstaniu na Mokotowie”,

D.Kaczyńska „Byli żołnierzami „Parasola”,

A.Kamiński „Zośka i Parasol” (dalszy ciąg „Kamieni na szaniec” tegoż autora),

A.Bortkiewicz-Celińska „Batalion Zośka”

E.Ostrowska „W Alejach spacerują Tygrysy”;

A dla pragnących przestudiować szczegółowiej przebieg walk powstańczych polecam A.Bortkiewicz „PW. Zarys działań natury wojskowej”. Napisany świeżo po bitwie w latach 40- i 50-tych, wydany w 1958 roku pozostaje najkompetentniejszym źródłem wiedzy o zmieniającej się sytuacji militarnej w Warszawie między lipcem a październikiem 1944.

W temacie PW napisałem m.in.

"Dzień chwały największej baonu Zośka i niemieckiej hańby powszechnej",

"Samorozbrojenie AK na 3 tygodnie przed Powstaniem",

"Niezrównane męstwo bohaterek Powstania" (fragment wspomnień łączniczki z przeprawy kanałem - KONIECZNIE PRZECZYTAJ!)

"3 dni do wybuchu Godziny W" (zmiana pory wybuchu)

"Powstanie w Getto Warszawskim 1943 niewykorzystaną szansą AK"

Dla przybliżenia klimatu PW polecam najbliższy mi współczesny utwór o PW:

"Stare miasto" (pieśń nad pieśniami z roku 2004 o roku 1944)