Poezja pasyjna XVII wieku

Adam Zięba

Inspiracje ewangeliczne w poezji pasyjnej XVII wieku

ISBN 978-83-7507-212-9, format B5, s. 182, bibliografia;
książka jest dostępna jako tradycyjna publikacja papierowa oraz jako e-book.

Lektura na czas Wielkiego Postu. Przedmiotem analiz są modyfikacje tekstu kanonicznych Ewangelii w literaturze pasyjnej, dokonywane na różnych poziomach utworów, np. konstrukcji, narracji, faktografii, symboliki, metaforyki, stylu. Metodą interpretacji jest hermeneutyka, szczególnie hermeneutyka filozoficzna.

Jest to książka nowatorska, posiłkuje się współczesną hermeneutyką antropologiczną. Barbara Skarga stworzyła termin częściowo zapożyczony z nauk przyrodniczych: „formacja intelektualna”. Pojęcie to oznaczało „światopogląd potoczny”, „całokształt form i istotnych treści myślenia w danym okresie”. Jego istotnym elementem jest paradygmat (zwłaszcza doktryna filozoficzna i teoria naukowa) – dopiero ich zespół tworzy określoną formację intelektualną. Termin formacja intelektualna okazuje się poręczny dla badań religijności „epoki przeciwieństw”.

Dr Adam Zięba – historyk literatury, badacz literatury dawnej (szczególnie baroku), absolwent filologii polskiej Uniwersytetu Gdańskiego. W roku 2015 obronił dysertację Inspiracje ewangeliczne w poezji pasyjnej XVII w. pod kierunkiem prof. dr hab. Jadwigi Kotarskiej. Opublikował artykuł o dylogii Wacława Potockiego Rozkosz światowa i duchowna i o symbolu pelikana w literaturze i sztuce przedoświeceniowej Europy. W krąg swoich zainteresowań badawczych włącza liczne przykłady dzieł plastycznych, dając tym samym holistyczny obraz kultury dawnej Europy.

Spis treści

Wstęp

Rozdział I. Symbole pasyjne

Transformacje symboli
Ścieżki przekształceń
Symbol krzyża
Prasa mistyczna i winna latorośl
Symbol nocy i ciemności
Symbol ogrodu
Symbolika Góry Oliwnej
Arma Christi
Symbol krwi
Symbol siódemki
Symbol łabędzia
Pasyjne symbole temporalne
Symbolika ciała

Rozdział II. Metafory

Jezus Słońce sprawiedliwości – chrystologiczna metaforyka luksoryczna
Ecce agnus Dei: Jezus jako baranek
Tyś jest wierny pelikan
Dziś Fenix drogi na stos drew srogi uprzejmie leci
Jezus jako Logos
Metaforyka żeglarska
Metaforyka krwi
Jezus jako ołtarz

Rozdział III. Typologia pasyjna

Jezus Chrystus – Nowy Adam
Izaak
Józef Egipski
Abel
Wąż miedziany – Nechusztan

Rozdział IV. Ścieżki i cele transformacji ewangelicznych

Amplifikacja
Redukcja
Inwersja
Syntetyzacja

Zakończenie

Bibliografia
- Źródła
- Opracowania
Indeks

Książka jest dostępna jako tradycyjna publikacja papierowa oraz jako e-book