Antologia staropolskich tekstów źródłowych. Zawiera utwory zachowane głównie w sylwach szlacheckich, reprezentujące zapomniany nurt polskiej publicystyki politycznej związany ze zjawiskiem antyklerykalizmu szlacheckiego – występującego w programie ruchu egzekucyjnego w połowie XVI w.; następnie w okresie rokoszu sandomierskiego 1606-1608; i trwającego do XVIII w., gdy na tradycyjny konflikt między szlachtą a klerem nałożyły się wpływy preoświeceniowego racjonalizmu.
Zaproponowany wybór tekstów źródłowych ma na celu nie tyle udowodnienie tezy o sile antyklerykalizmu szlachty, ile zobrazowanie złożonego charakteru jej postaw politycznych, częściowo tylko determinowanych przez czynniki wyznaniowe, oraz rewizję tradycyjnej interpretacji sporów szlachty z klerem jako konfliktu ekonomicznego lub obrony Konfederacji Warszawskiej. Może także dostarczyć czytelnikom materiału do przemyśleń nad aktualną rolą Kościoła katolickiego w przemianach cywilizacyjnych, jak i genezą różnego rodzaju postaw antyklerykalnych. Zamiarem edytorki było przypomnienie, że kultywowana przez elity szlacheckie od XV do XVIII w. koncepcja państwa świeckiego i demokratycznego stanowi integralną część polskiej tradycji politycznej, alternatywną dla unitarnej i polocentrycznej wizji kontrreformatorów spod znaku Piotra Skargi, zasługującą na przywrócenie do współczesnej świadomości historycznej.
Inne tematy w dziale Polityka
