Marek Plisiecki
Wyznaniowa osoba prawna w prawie polskim
ISBN 978-83-7507-149-8
Format B5, s. 250, bibliografia, indeks nazwisk
Książka przedstawia status i właściwości osób prawnych wszystkich polskich związków wyznaniowych. Omawia tryby uzyskiwania i utraty przez nie osobowości prawnej, charakteryzuje ich organy i sposób działania. Książka jest monografią, która może również pełnić rolę podręcznika akademickiego w zakresie prawa wyznaniowego oraz praktycznego przewodnika dla kancelarii prawnych.
Zagadnienie wyznaniowej osoby prawnej należy do dziedziny prawa wyznaniowego. Jako takie, jest ono funkcją stosunku państwa do religii. Regulacje dotyczące osobowości prawnej kościoła bądź innego związku wyznaniowego i jego jednostek organizacyjnych wynikają zatem z ogólnych zasad ustrojowych państwa. Z drugiej strony wyznaniowa osoba prawna – jak wszystkie osoby prawne – jest uczestnikiem obrotu cywilnoprawnego, w tym podmiotem działalności majątkowej.
Dzieło przedstawia regulacje odnoszące się do wyznaniowych osób prawnych, które z jednej strony dotyczą obrotu powszechnego, a z drugiej uwzględniać muszą szczególne cechy organizacji wyznaniowej, która co do zasady nie jest instytucją powoływaną do prowadzenia działalności nastawionej na zysk, a której udział w obrocie jest uwarunkowany potrzebami religijnymi. To napięcie między podmiotowością cywilnoprawną a specyficznym celem związków wyznaniowych stanowi szczególne wyzwanie dla ustawodawcy. Musi on pogodzić bezpieczeństwo obrotu z poszanowaniem autonomii związków wyznaniowych i interesów jednostki w sprawach religijnych. Nie może dopuścić do tego, by indywidualne i zbiorowe interesy pozostały niezaspokojone ze względu na brak legalnie posiadanych środków materialnych, a także by reguły życia gospodarczego nie zostały naruszone z powodów ideologicznych, w tym związanych z uprzywilejowaniem określonych organizacji czy grup społecznych ze względu na ich przekonania. Celem pracy jest opis i ocena rozwiązań zastosowanych w tym zakresie przez polskiego prawodawcę.
Marek Plisiecki ma wykształcenie prawnicze, filozoficzne i teologiczne. Uzyskał doktoraty z prawa wyznaniowego (2011) i z prawa kościelnego (2012). Interesuje się integracją prawa państwowego i prawa wewnętrznego związków wyznaniowych.
Spis treści
Wykaz ważniejszych skrótów
Wprowadzenie
1. Wstęp
2. Problem badawczy
3. Stan badań
4. Struktura pracy
ROZDZIAŁ I. Pojęcie wyznaniowej osoby prawnej
1. Wyznaniowa osoba prawna a wolność sumienia i wyznania
1.1. Wolność sumienia i wyznania jako podstawa regulacji prawa wyznaniowego
1.2. Osobowość prawna organizacji religijnych jako uprawnienie wynikające z wolności sumienia i wyznania
1.2.1. Osobowość prawna jako osobne uprawnienie
1.2.2. Osobowość prawna jako gwarancja innych uprawnień
1.2.3. Ograniczenia uprawnienia do posiadania osobowości prawnej przez związki wyznaniowe
2. Charakterystyka pojęcia wyznaniowej osoby prawnej
2.1. Kształtowanie się pojęcia wyznaniowej osoby prawnej
2.1.1. Wyznaniowa osoba prawna jako pierwowzór osoby prawnej
2.1.2. Organizacja wyznaniowa jako model osoby prawnej
2.1.3. Kanoniczne początki teorii osoby prawnej
2.1.4. Wyznaniowa osoba prawna a współczesne rozumienie osoby prawnej
2.2. Problematyka definicji wyznaniowej osoby prawnej
2.2.1. Zakres pojęcia
2.2.2. Terminologia stosowana w przepisach prawnych
2.2.3. Terminologia stosowana w nauce prawa
3. Wnioski
ROZDZIAŁ II. Charakterystyka wyznaniowych osób prawnych
1. Osobowość prawna a regulacje prawne związków wyznaniowych w Polsce
1.1. Regulacje wyznaniowe w obecnym systemie prawa polskiego
1.2. Osobowość prawna organizacji religijnych w poprzednim stanie prawnym
2. Rodzaje wyznaniowych osób prawnych
2.1. Związek wyznaniowy
2.2. Jednostki organizacyjne związków wyznaniowych
2.3. Organizacje wyznaniowe
2.4. Organizacje międzykościelne
3. Właściwości wyznaniowych osób prawnych
3.1. Nazwa i siedziba wyznaniowej osoby prawnej
3.1.1. Nazwa związku wyznaniowego
3.1.2. Siedziba wyznaniowej osoby prawnej
3.2. Rodzajowe cechy wyznaniowej osoby prawnej na tle klasyfikacji osób prawnych
3.2.1. Sposób tworzenia
3.2.2. Własność
3.2.3. Substrat
3.2.4. Charakter działalności
3.2.5. Związek z nosicielami władzy
4. Wnioski
ROZDZIAŁ III. Powstanie wyznaniowej osoby prawnej
1. Uzyskiwanie osobowości prawnej a wolność sumienia i wyznania
2. Nabywanie osobowości prawnej przez wyznaniowe osoby prawne
2.1. Ogólne zasady nabywania osobowości prawnej
2.2. System tworzenia wyznaniowych osób prawnych w Polsce
2.3. Nabywanie osobowości prawnej przez związek wyznaniowy jako całość
2.4. Nabywanie osobowości prawnej przez jednostki organizacyjne związków wyznaniowych
3. Tryby tworzenia wyznaniowych osób prawnych
3.1. Pojęcia ogólne
3.2. Tworzenie wyznaniowej osoby prawnej a prawo wewnętrzne związków wyznaniowych
3.3. Tryby tworzenia związku wyznaniowego jako osoby prawnej
3.3.1. Tryb konkordatowy
3.3.2. Tryb ustawowy
3.3.3. Tryb administracyjny
3.4. Tryby tworzenia jednostek organizacyjnych związków wyznaniowych oraz organizacji wyznaniowych
3.4.1. Tryb ustawowy. Kwestia konkordatu
3.4.2. Tryb administracyjny
3.4.3. Tryb rozporządzenia
3.4.4. Tryb rejestracji
3.4.5. Zestawienie trybów
4. Wnioski
ROZDZIAŁ IV. Działanie wyznaniowych osób prawnych
1. Pojęcie działania osoby prawnej
1.1. Działanie jako zdarzenie prawne
1.2. Właściwości działania osoby prawnej
1.2.1. Sposób działania
1.2.2. Zakres działania
2. Przedmiot działalności wyznaniowych osób prawnych
3. Organy wyznaniowej osoby prawnej
3.1. Pojęcie organu
3.2. Charakterystyka organów związków wyznaniowych
3.2.1. Organy związków wyznaniowych o regulacji ustawowej
3.2.2. Organy kierownicze związków wyznaniowych wpisanych do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych
3.3. Organy jednostek organizacyjnych związków wyznaniowych
4. Sposób działania wyznaniowych osób prawnych
5. Rodzaje działania wyznaniowej osoby prawnej
5.1. Działanie w sferze wewnętrznej
5.1.1. Pojęcie zarządu
5.1.2. Zarząd zwykły
5.1.3. Czynności przekraczające zwykły zarząd
5.1.4. Czynności w wypadkach nagłych
5.2. Działanie w sferze zewnętrznej
5.2.1. Pojęcie reprezentacji
5.2.2. Reprezentacja wyznaniowej osoby prawnej
5.3. Ograniczenia skuteczności działania
6. Działanie w ramach polskiego porządku prawnego a prawo wewnętrzne związków wyznaniowych
7. Odpowiedzialność cywilna i karna wyznaniowych osób prawnych
8. Wnioski
ROZDZIAŁ V. Ustanie wyznaniowej osoby prawnej
1. Pojęcie ustania osoby prawnej
1.1. Definicja ustania osoby prawnej
1.2. Okoliczności ustania osoby prawnej
1.3. Rozwiązanie i likwidacja
2. Sposoby ustania wyznaniowej osoby prawnej
2.1. Specyfika ustania wyznaniowej osoby prawnej
2.2. Przesłanki ustania wyznaniowej osoby prawnej
2.3. Utrata osobowości prawnej przez związek wyznaniowy
2.3.1. Rozwiązanie związku wyznaniowego o regulacji ustawowej
2.3.2. Rozwiązanie związku wyznaniowego wpisanego do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych
2.4. Utrata osobowości prawnej przez jednostki organizacyjne związku wyznaniowego
2.4.1. Ustanie osób prawnych związku wyznaniowego o regulacji ustawowej
2.4.2. Ustanie osób prawnych związku wyznaniowego wpisanego do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych
3. Ustanie wyznaniowej osoby prawnej w prawie państwowym i w prawie kanonicznym
4. Wnioski
Podsumowanie
Spis tabel
Wykaz ustaw wyznaniowych
Wykaz pozostałych aktów prawnych
Wykaz orzeczeń
Bibliografia
Załącznik 1. Kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru
Załącznik 2. Zestawienie nazw związków wyznaniowych wpisanych do rejestru
Załącznik 3. Wykaz decyzji odmawiających wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych
Załącznik 4. Osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych o regulacji ustawowej oraz ich organy
Załącznik 5. Zestawienie określeń osób kierujących związkami wyznaniowymi wpisanymi do rejestru
Załącznik 6. Działalność wyznaniowych osób prawnych, określona w ustawach indywidualnych
Indeks nazwisk
link z opisem
Inne tematy w dziale Technologie
