Chiny.Historia.Dynastie: dynastia Shang (Yin).

Pierwsza historyczna potwierdzona dowodami materialnymi dynastia商Shang (1766 –1027 p.n.e. lecz w różnych źródłach operuje się różnymi datami) istniała w dorzeczu Huang He i jej granice były na południu oparte o Jangcy Jiang. Terytorium nad którym sprawowała władzę dynastia, rozciągało się od prowincji Shangdong na wschodzie do prowincji Shaanxi na zachodzie i zawierało części prowincji Anhui na południu.

Wg. niepewnej do końca wiedzy, upadek poprzedniej dynasti Xia był spowodowany m.in. wprowadzeniem do użytku bojowego dwukonnych rydwanów z trzyosobową załogą. Ten nowatorski sposób walki w znaczny sposób zwiększył zdolność bojową lokalnych ośrodków cywilizacyjnych, co pozwoliło im na obalenie poprzedniej dynastii i założenia nowej.

W czasie panowania Dynastii Shang (zwanej również Dynastią Yin) władzę sprawowało 30 królów. Chiny stanowiły wówczas państwo o ustroju lennym, w którym król pełnił jednocześnie funkcjenajwyższego kapłana i stanowił ogniwo łączące Niebo z Ziemią. Był on zarówno świecką i religijną głową dynastii. Najsilniejszą warstwą społeczną byli wojownicy, którzy wywodzili się z dominujących rodów w poszczególnych plemionach.

Władza stopniowo rozbudowywała aparat urzędniczy, jednak przez cały okres trwania dynastii, władza i zarządzanie opanowanymi terenami opierały się na skomplikowanej siatce pokrewieństw i przymierzy. W miastach , których rozkwit przypadł na XIII w. p.n.e, otoczonych murami znajdowały się również świątynie. Miasta owe rozrastały się i w naturalny sposób zaczęły walczyć ze sobą. W początkach panowania dynastii, rezydencja władcy była często przenoszona z miejsca na miejsce, nie istniała w związku z tym stała stolica. Kolejni władcy musieli borykać się z problemem walk z sąsiednimi plemionami. Rozpowszechnione było niewolnictwo.

W latach 1928–1937 w okolicy wioski Xiaotun niepodal współczesnego miasta Anyang w prowincji Henan wykonano badana archeologiczne (we wczesnym okresie panowania Dynastii Shang, kilkakrotnie przenoszono stolicę z miejsca na miejsce, aż ostatecznie założono ją w starożytnym mieście Yin- właśnie w okolicach miasta Anyang). W wykopaliskach, odkryto zapisane na kościach wróżebnych oraz skorupach żółwi - zapiski dynastyczne z owych czasów. Wykopano tutaj w sumie ponad 160 tysięcy kawałków kości i skorup, na których znajdowało się ponad 4000 różnych chińskich znaków. Stąd też wiadomo, że około XVI w. p.n.e. zaczęto posługiwać się owymi najstarszymi formami chińskiego pisma. Wśród tych znaków, tylko trochę ponad tysiąc mogło być odczytanych przez historyków. Reszty znaków albo nie można było odczytać, albo istnieją spory co do ich znaczenia. Dzięki odczytanym tysiącu znakom, można się dowiedzieć się o ogólnej sytuacji politycznej, gospodarczej i kulturalnej za czasów panowania Dynastii Shang.

Zapewne znaki te zapisywano także na jedwabiu, jednak do naszych czasów nie dotrwały żadne artefakty jedwabne z czasów Dynastii Shang.

Reasumując, do osiągnięć cywilizacyjnych tej dynastii można zaliczyć:

- system dziesiętny XVI – XI. Najstarszy zapis chiński wykorzystujący system dziesiętny z XIII w. p.n.e . Jest to inskrypcja , w której 547 dni zostało zapisane jako: pięć setek + cztery dziesiątki + siedem dni.
- kalendarz księżycowy mający: 12 miesięcy po 29 lub 31 dni ,co 12 lat rok przestępny z 13 miesiącami.
- podczas rozkwitu państwa datowanego na XIII wiek p.n.e następuje rozwój budownictwa, jak już napisałem powyżej- powstają liczne miasta warowne.

- rozpowszechniło się stosowanie wyrobów z brązu, które są charakterystyczne dla Dynastii Shang.
- powstaje pierwsze– wspomniane wyżej- pismopiktograficzne na kościach wróżebnych lub skorupach żółwia i naczyniach z brązu. Również pędzel którym pisano owe znaki, również wówczas został wprowadzony do użytku.
- wynalezione zostaje radło oraz koło garncarskie
- ludność zaczyna poznawać zasady uprawy ryżu,
- zaczyna powstawać Wielki Kanał Chiński,
- powstaje gra w szachy.

Wracając jeszcze do charakterystycznych dla tej dynastii wyrobów z brązu. Ówczesna technologia produkcji narzędzi z brązu znajdowała się już na bardzo wysokim poziomie. Wykopano ich do tej pory ponad 1000 sztuk. Np. naczynie zwane Wielki Trójnóg Simuwu zostało wykopane w roku 1939. Waży ono 875 kilogramów, ma 133 centymetrów wysokości, 110 centymetrów długości i 78 centymetrów szerokości. Jest ono jednym z najważniejszych i najcenniejszych przedmiotów historycznych w Chinach.

Panowanie Dynastii Shang zakończyło się po klęsce w bitwie podMuyew r. 1100 p.n.e. w której przyszły król Wu rozbił armię ostatniego- jak się okazało- despotycznego króla Zhou.

Archeolodzy potwierdzają, że za czasów panowania Dynastii Shang, powstało już państwo oraz rozpoczęła się historia i rozwój cywilizacji chińskiej.

P.S. Uzupełnienie Zhongguo

Dla uzupełnienia notki o dynastii Shang przesyłam portret 22-go króla Wu Ding [ 武丁] - król wojownik. Rządził według tradycyjnej historiografii około 60 lat od 1324 do 1265 pne. , chociaż dowody archeologiczne wskazują, żeraczej panował w pierwszych dziesięcioleciach XII wieku. Jest to pierwszy król z tej dynastii, na którego istnienie są empiryczne dowody. Rzeczywiście, jego grób został znaleziony w regionie Anyang, gdzie spoczywa wrazz żoną Fu Hao.
W jego grobowcu znaleziono "brutalne odkrycia" pokazująceludzkie ofiary bez głów. Głowy były w głównym mauzoleum, a reszta ciałzostała umieszczone na zewnątrz. Prawdopodobnie byli oni uśmierceni i ofiarowani w darze królewskim przodkom.

I druga rycina przedstawiajac pismo na żółwiowej skorupie zwane jiaguwen [ 甲骨文].