Purezento

Purezento (po japońsku prezent) to najnowsza powieść Joanny Bator, której akcja toczy się w Tokyo i Kamakurze. Opowiada historię Polki, będącej jednocześnie narratorką opowieści. Z wykształcenia nauczycielka języka polskiego dla obcokrajowców oraz lektorka języka angielskiego; w wyniku wypadku traci chłopaka, przy okazji dowiadując się o jego niewierności, a na domiar złego traci również pracę. Gdy wszystko się przeciw niej obraca, na drodze jej życia pojawia się ekscentryczna Pani Myoko, która w zamian za opiekę nad kotem, proponuje wyjazd do starego domu w Tokyo. Treść Purezento jest doskonałym przykładem jak można przejść metamorfozę postrzegania swojego jestestwa i po różnych „upadkach” życiowych „powalczyć” o siebie.

Książka ma w sobie urok wczesnych powieści Haruki Murakamiego, będącego dla Joanny Bator mistrzem literatury japońskiej. Tym razem autorka zrezygnowała z częstej w swych książkach językowej ekwilibrystyki, na rzecz odniesień do filozofii zen.

W Purezento Joanna Bator ukryła 12 haiku, japońskiej formy poetyckiej pochodzącej z czasów Edo. Okładka ma walor symboliczny, gdzie czarne tło asymetrycznie poprzetykano złotymi nieregularnymi liniami. Forma graficzna nawiązuje do sztuki kintsugi, czyli naprawiania złotem z żywicą ceramiki japońskiej.

- Sklejona złotem czarka to metafora kruchości i trwałości, przeszłości i teraźniejszości, przaśny materiał spojony cennym. Tak możemy skleić się i my sami w życiu w nową całość. Nie jest prawdą, że co nas nie zabije, to nas wzmocni. Sklejeni będziemy krusi i popękani, ale cali - wyjaśnił gość Biblioteki pod Atlantami. - Tym właśnie jest Purezento, opowieść o naprawianiu życia.

Oprócz przeżyć głównej bohaterki poznajemy starojapońską sztukę naprawy cennej ceramiki przy pomocy laki i sproszkowanego złota. Kintsugi, bo o niej mowa, wymaga od człowieka dokładności i cierpliwości. Bohaterka ucząc się tego ciekawego i trudnego zajęcia próbuje poskładać swoje życie… choć oczywiście już będzie odmiennym, ale może być równie ciekawym… a zależy to tylko i wyłącznie od zainteresowanego, podobnie jak zespolenie skorup uszkodzonego naczynia.

Początki stosowania kintsugi sięgają XVI wieku, kiedy siogun Yoshimasa Ashikaga stłukł swoją ulubioną chińską miseczkę do herbaty. Gdy zespolona metalowymi obejmami miseczka wróciła z naprawy w Chinach, efekt nie zadowolił sioguna. Dlatego zlecił japońskim rzemieślnikom wymyślenie sposobu naprawy, przywracającego blask zniszczonej ceramice. Z czasem rzemieślnicy japońscy doszli do takiej perfekcji w reperacjach, że wiele osób specjalnie tłukło ceramikę, aby naprawić ją techniką kintsugi, która dawała wspaniałe efekty, nieraz dużo ciekawsze niż po wyjściu z pieca ceramicznego.

Znawczyni i wielbicielka kultury japońskiej, Joanna Bator, na początku grudnia zaszczyciła swoich wałbrzyskich czytelników prezentacją nowej powieści, dosłownie w kilka dni od jej oficjalnego pojawienia się w sprzedaży. Promocja książki była o tyle ważną, bo jakby zamykała spotkania autorskie w rocznym cyklu Klimaty Azji, który przybliżał mieszkańcom bogatą kulturę Azji Wschodniej.

Nie był to jedyny powód powrotu do korzeni pisarki, publicystki, podróżniczki i eseistki. Laureatka Nagrody Literackiej „Nike” za powieść Ciemno, prawie noc przyjechała do Wałbrzycha, aby uczestniczyć w kręceniu scen do ekranizacji tejże książki. W filmie reżyserowanym przez Borysa Lankosza („Ziarno prawdy”, „Rewers”) występują Magdalena Cielecka, Marcin Dorociński, Dawid Ogrodnik, Aleksandra Konieczna, Eliza Rycembel, Jerzy Trela, Dorota Kolak, Piotr Fronczewski i Roma Gąsiorowska. Wielką niespodzianką jest debiut aktorski polskiej modelki, Anji Rubik.

Scenariusz Ciemno, prawie noc, dzieło Magdaleny Lankosz i Borysa Lankosza, zręcznie łączy elektryzującą historię kryminalną z elementami kina grozy. Kiedy Wałbrzychem wstrząsa seria tajemniczych zaginięć dzieci, do miasta przybywa dziennikarka Alicja Tabor (Magdalena Cielecka). Powracająca po latach w rodzinne strony, bezkompromisowa reporterka chce poznać rodziny zaginionych i rozwikłać zagadkę, wobec której policja okazuje się bezsilna. Z czasem zaginięcia dzieci, wojenna przeszłość, legenda ukrytych skarbów oraz losy samej Alicji połączą się, tworząc ponurą intrygę kryminalną. Starając się rozwikłać zagadkę główna bohaterka zyskuje sojuszników w swoich działaniach, balansując pomiędzy złem a dobrem. Mroczna i piękna sceneria miasta oraz okolic zamku Książ dopełniają świat barwnych i groźnych postaci.