Bogini, która życie każdego mężczyzny potrafi zamienić w tragedię, i to na jego własne życzenie. Upatrzonego i zdobytego, przeważnie prominenta, dla swoich celów pozbawia godności i majątku. Interesuje ją chęć zemsty, władza, bogactwo i przyjemności.
Li Ji (驪 姬, zm. 651 r. p.n.e.) była konkubiną, a później żoną księcia Xian z Jin, władcy Jin w latach 676 – 651 starożytnych Chin. Li Ji najbardziej jest znaną z knowań, które doprowadziły do samobójstwa prawowitego następcy tronu Jin, księcia Shensheng. Po jego śmierci książę Xian wskazał na swego następcę Xiqi, syna powitego właśnie przez Li Ji.
Li Ji, z powodu swych podstępnych czynów, była nazywana yī dài yāo jī (一代 妖姬), co miało oznaczać: czarownica lub demon wieku.
Pochodziła z północnych plemion Li Rong (驪 戎). W wyniku podboju, w 672 r. p.n.e., piątym roku swego panowania, książę Xian zdobył dwie córki przywódcy plemienia Li Rong. Były to: Li Ji i jej młodsza siostra, Shao Ji (少 姬). Uroda Li Ji podbiła serce księcia Xian, dlatego przyszłe działania władcy i jego dworu były związane z intrygami piękności.
Książę Xian z Jin miał sześć kobiet, żon i konkubin. Pierwszą była Jia Jun (賈 君), kolejną Qi Jiang (齊 姜), która urodziła pierworodnego syna, księcia Shensheng. Hu Ji (狐 姬) była matką księcia Chong’er, a jej młodsza siostra Xiao Rongzi (小 戎 子) urodziła księcia Yiwu. Li Ji była matką Xiqi, a jej młodsza siostra, Shao Ji (少 姬) urodziła Zhuozi.
Zakochany książę Xian zapragnął uczynić Li Ji swą główną żoną. W tamtych czasach na postępowanie miały wpływ wróżby. Dlatego książę poprzez wróżbę chciał uzyskać informację, czy taki manewr jest rozsądnym, czy nie. Niestety odpowiedź była negatywną. Wobec tego ponowił prośbę o wróżbę. Czy ją Li Ji zmanipulowała, czy nie, trudno dociec – choć chyba „maczała w tym palce”. Tym razem odpowiedź była pozytywna i dlatego Li Ji została główną żoną, zastępując Qi Jiang (齊 姜).
Kiedy w 665 r. p.n.e. Li Ji urodziła księcia Xiqi, rozpoczęła proces usuwania z dworu starszych synów księcia Xian. Przekupiła dwóch najbardziej zaufanych urzędników książęcych: Liang Wu (梁五) i Dongguan Biwu (東關嬖五), aby przekonali władcę o celowości opuszczenia stolicy przez starszych synów: Shensheng, Chong’er i Yiwu. Umotywowali to koniecznością obrony państewka przed często atakującymi północnymi plemionami Rong i Di. I tak książę Shensheng miał bronić klanowe ziemie Quwo, Chong’er miasto Pu (蒲) leżące na północnym zachodzie (obecnie okręg Xi w Shanxi), a Yiwu miasto Erqu (二屈) – obecny okręg Ji w Shanxi.
I pewnie by się powiódł plan Li Ji na ustanowienie swego syna następcą tronu, gdyby nie zdolności i pracowitość Shensheng. W 661. książę Xian poprowadził jedną armią oraz pozwolił Shensheng dowodzić drugą armią. Obie zaatakowały Geng, Zhai i Wei odnosząc olbrzymi sukces. W 660. władca wysłał Shensheng celem podbicia Gaoduo – syn wówczas odniósł wielkie zwycięstwo. Swoim postępowanie w stosunku do ludzi i zwycięstwami zyskał wielu zwolenników, a także chwałę ojca, stając się bohaterem.
Kalkulacje wymykały się spod kontroli, Li Ji była wściekła, nie przewidziała takiego obrotu sprawy. Musiała szybko działać ponieważ władca się starzał.
W 656 r. p.n.e. Li Ji opracowała plan pozbycia się głównego pretendenta do tronu, księcia Shensheng. Zasugerowała zorganizowanie uroczystych obchodów rocznicy śmierci matki Shensheng, Qi Jiang. Kiedy młodzieniec złożył ofiary swej zmarłej matce w Quwo, tradycyjnie przywiózł ojcu część mięsa i wina pobłogosławionych przez bogów. Li Ji potajemnie umieściła truciznę w żywności, aby oskarżyć Shensheng o próbę morderstwa władcy. Przed jedzeniem książę Xian rutynowo poddał sprawdzeniu żywność będącą wiele dni w podróży, podając ją psu. Efekt był do przewidzenia, pies natychmiast padł. Po usłyszeniu tej informacji Shensheng uciekł do Quwo. Na to książę wysłał swych ludzi za synem celem aresztowania Shensheng i zabicia jego nauczyciela Du Yuankuan (杜 原 款). W tym czasie w Quwo bawił przyrodni brat, Chong’er. Doradził nieszczęśnikowi, aby bronił się przed księciem ujawniając spisek Li Ji. Ten jednak nie chciał łamać serca ojca, zresztą zakochany jest ślepy, więc to by nic nie dało, a ucieczka jedynie by potwierdzała winę. Zdając sobie sprawę z tego, że nikt nie jest w stanie mu pomóc ani ochronić, pretendent do tronu popełnił samobójstwo przez powieszenie.
Akt ten w przyszłości był zapisany jako synowska pobożność i lojalność księcia Shensheng; i nazwano go Gong Taizi (恭 太子) lub Gong Shizi (恭 世子), co oznacza szacowny książę koronny.
Li Ji nie poprzestała na tym. Równocześnie oskarżyła Chong’er i Yiwu o uczestnictwo w spisku przeciw władcy. Kiedy książę Xian wysłał wojsko celem pojmania młodszych synów, ci dzięki pomocy lojalnych podwładnych zdołali uciec do plemion północnych, skąd pochodziły ich matki. Książę Chong’er wraz z wiernymi poddanymi: Zhao Cui (趙衰), Hu Yan (狐偃), Jiu Fan (咎犯), Jia Tuo (賈 佗) i Xian Zhen (先 軫) schronił się w plemieniu Di. Książę Yiwu nawet podjął decyzję na skrycie się w Liang (梁), mieście położonym w pobliżu państewka Qin, gdzie oczywistym było, że wojsko księcia Xian nie odważy się zapuścić.
W dziewiątym miesiącu 651 r. p.n.e. zmarł książę Xian. Li Ji umieściła na tronie swego 15-letniego syna Xiqi i uczyniła Xun Xi kanclerzem, który miał pomagać w sprawowaniu władzy. W dziesiąty miesiącu tegoż roku generał Li Ke (里克) zamordował młodego władcę. Wobec tego Xun Xi umieścił na tronie, Zhuozi, który był małym dzieckiem. W jedenastym miesiącu Li Ke zabił Zhuozi i jego ciotkę Li Ji. Xun Xi popełnił samobójstwo przez powieszenie, a Shao Ji, młodsza siostra Li Ji i matka Zhuozi, została uwięziona.
Po czym Li Ke zaprosił księcia Chong’er, mieszkającego wówczas w państewku Qi, aby wstąpił na tron Jin. Ten jednak odmówił. Li Ke następnie zaprosił księcia Yiwu, żyjącego wówczas w mieście Liang. Tym razem odpowiedź była pozytywną. Wygnaniec powrócił i wstąpił na tron swojego kraju, zostając księciem Hui z Jin.
Okres pomiędzy 657 a 651 r. p.n.e. został nazwany przez historyków Niepokojami Li Ji (驪姬之亂 Lí Jī zhī luàn). Była to seria wydarzeń, które miały miejsce w państewku Jin w Okresie Wiosen i Jesieni starożytnych Chin, celem umieszczenie na tron syna konkubiny Li Ji. Kobietę opisywano jako łagodną w stosunku do otoczenia, promienną i wzruszającą się do łez, a także szczególnie piękną oraz uwodzicielską. Na zewnątrz kreowała się na „słabą kobietkę”, a faktycznie była silną i odważną. Poparcie członków rządu zdobywała uśmiechem, przekupstwem i karaniem tych, którzy nie chcieli jej się podporządkować.
Czy mściła się za podbicie swej ojczyzny, chcąc zniszczyć kraj ciemiężycieli? Czy dlatego tak postępowała, bo stała się okupem; a przecież będąc córką władcy mogła zostać żoną znamienitego kawalera z jej plemienia, jakiegokolwiek by chciała wybrać? Czy zyskanie silnej pozycji na dworze i u władcy Jin oraz wprowadzenie na tron własnego syna, miały doprowadzić do przejęcia państewka prze jej lud?
Uczony konfucjański i biograf Zachodniej Dynastii Han, Liu Xiang (77 – 6 r. p.n.e.) w swojej książce Biografie kobiet (刘向在《列女传, liú xiàng zài liè nǚ chuán) opisał wyczyny macochy Li Ji.
.........................
Polecam Chronologiczny spis treści oraz Tematyczny spis treści niniejszego blogu
Chiny u Europejczyka, który stara się poznać odrębność obyczajowości, bogactwo kultury i historii wywołują całkowity zawrót głowy.
POLECAM aplikację na Android "Odkryj Chiny" – poza Polską "Ancient China". Oprócz możliwości poznania pięknych okolic w Chinach, ściągnięcia na pulpit zdjęć w rozdzielczości HD, w formie gry sprawdzimy naszą wiedzę o tych miejscach.
Nagroda za rok 2014 „Poetry&Paratheatre” w kategorii: Popularyzacja Sztuki - Motywy przyrodnicze w poezji chińskiej
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura
