Pierwszy hegemon

W połowie Okresu Wiosen i Jesieni (771 – 481 r. p.n.e.) na arenie domeny chińskiej wyrósł potężny gracz, władca państewka Qi, diuk Huan Qi (齊桓公, Qi Gong Huan). Nazwiskiem rodowym jego było Jiang (姜), a więc pochodził z rodu królów Zhou, nazwa klanu Lǚ (呂) i imię Xiǎobái (小白).

Diuk Huan (716 - 643 r. p.n.e.) był młodszym bratem księcia Xiang Qi, zgładzonego przez swego kuzyna Wuzhi roszczącego pretensje do tronu, który po kilku miesiącach również został zamordowany. Zgodnie z tradycją, przebywający w państwie Lu (wymiana synów w wielu państwach była na porządku dziennym, co miało gwarantować pokój), starszy brat Xiaobai, powinien zostać dziedzicem schedy Qi. Oczywistym to było ze względu poparcie księcia Zhuang Lu oraz swojego mentora.

Z czasem jednak okazało się, że bardziej odpowiednim do pełnienia tej funkcji jest Xiaobai. Aby nie doszło do zmiany planów, Jiu musiał szybko zadziałać i za wszelką cenę postawić wszystkich przed faktem dokonanym. Zorganizował zasadzkę, aby skrytobójczą strzałą pozbyć się brata-konkurenta na drodze powrotu do Qi z Ju (莒). Strzała szczęśliwie trafiła w pas, Xiaobai udał nieżywego, a fortel umożliwił mu dotarcie do Qi przed Jiu, oraz przejęcie tronu po uprzednim przekonaniu swojego nauczyciela Bao Shuya o słuszności zamiaru.

Taki obrót sprawy rozgniewał diuka Zhuang Lu mobilizując wojska swojego państewka do podjęcia walki z Qi celem zdobycia tronu dla Jiu. Zamiar się nie powiódł. Młodszy brat aż do śmierci dzierżył władzę nad Qi, dowodząc swoim postępowaniem, że zasłużył na tron. Za czasów jego panowania państewko uzyskało maksimum możliwości, przysparzając zaszczytną i odpowiedzialną władzę hegemona.

Diuk Huan, za radą swego zaufanego Bao Shuya, mianował na premiera wybitnego polityka Guan Zhong (niedoszłego swego mordercę). Właśnie dzięki jego reformom Qi mogło stać się najsilniejszym państewkiem, uzyskując ogromne wpływy na dworze królów Zhou oraz wśród sąsiadów. Pod hasłem „szanuj króla i broń przed barbarzyńcami (尊王攘夷, zūnwáng rǎngyí) Huan uzyskał władzę prawie absolutną, wzywając sprzymierzeńców do ataków przeciw coraz silniejszemu państewku Chu w imię „obrony honoru króla”, a także pomagając państewkom Yan, Xing i Wey przed zakusami plemion nomadów.

Z czasem władcy dynastii Zhou stając się jedynie celebrantami religijnymi oraz obrońcami tradycji, nie posiadając odpowiedniej siły militarnej, musieli oficjalnie szukać silnych sprzymierzeńców utrzymujących porządek wewnętrzny oraz zakusy nomadów.

Wcześniej taką rolę spełniał diuk Zhuang (鄭莊公; 757–701 BC) państewka Zheng, jednak w zamian nie otrzymując oficjalnej legitymizacji z rąk królów Zhou. Sytuacja się zmieniła, gdy wśród liderów wasalnych – lokalnych władców fāng bà 方伯 – za aprobatą króla Zhou, zaczęto wybierać hegemona (伯bó; później 霸bà), który przewodził wojskom wszystkich państewek domeny Zhou.

W latach 685 – 591 r. p.n.e. sprawowało tę funkcję pięciu wielkich wojowników tamtych czasów (春秋五霸 chūn qiū wǔ bà). Pierwszym właśnie był książę Huan z Qi 齐桓公; a następni to: książę Wen z Jin 晋文公, król Zhuang z Chu 楚庄王, alternatywnie książę Xiang z Song 宋襄公 i książę Mu of Qin 秦穆公 lub król Helu z Wu 吴王阖闾 i król Gou z Jian lub hrabia Yue.

.........................