Jianzhi (剪紙) to tradycja wycinania w papierze praktykowana w Chinach, od co najmniej VI wieku n.e., kiedy tworzono różne papierowe przedmioty, używane podczas pochówku i spalania w trakcie ceremonii pogrzebowej, a także w Święto Zmarłych lub podczas ceremonii rytualnych zwracając się do przodków o wsparcie.
Od dawien dawna stosuje się je do tworzenia prezentów, dekoracji, amuletów, ozdób na Chiński Nowy Rok, wesela a także w celach zdrowotnych. Najczęściej wycinanki są w szczęśliwym kolorze czerwonym i symbolizują hieroglify szczęścia oraz zwierzęta znaków zodiaku. Papierowe wzory umieszcza się na oknach i drzwiach – dlatego bywają nazywane Kwietne okna (chuāng huā, 窗花) oraz ścianach, dachach i latarniach. Żaden festiwal, ani uroczystość ludowa nie może się obejść bez wspaniałych wycinankowych dekoracji. Wycinanki, jako wzorce służą przy haftowaniu oraz dekoratorstwie przedmiotów z laki.
Istnieją dwie metody wycinania w papierze: za pomocą nożyczek oraz specjalnych noży z wymiennymi końcówkami. Przy wycinaniu nożyczkami, składa się do ośmiu spiętych kartek, a następnie wycina ostrymi, spiczastymi nożyczkami. Przy użycia noża, kilka warstw papieru układa się na miękkim podłożu z mieszaniną łoju i popiołu, a następnie wycina odpowiednim rylcem narzędzia. Poniższe filmy przybliżą proces wycinania według obu metod.
Najstarsze papierowe wycinanki symetryczne z VI wieku znaleziono w prowincji Xinjiang, natomiast za czasów panowania dynastii Tang (618 – 907) i Song (960 – 1279) stały się bardzo popularną formą dekoracji. Na przełomie VII i IX wieku pojawiły się w Azji Zachodniej, natomiast w Turcji dopiero w XVI wieku, skąd przeniknęły do krajów Europy Środkowej.
Chociaż wycinanki w papierze są popularne w tradycji ludowej na całym świecie, tylko chińskie zostały wymienione na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO, prawdopodobnie w powodu swojej długiej historii. Miejsca, które słyną z papierowych wycinanek to: Yuxian i Fēngníng Mǎnzú Zìzhìxiàn – prowincji Hebei, Zhongyang - Shanxi, Ansai – Shaanxi, Jinzhou – Liaoning, Yangzhou – Jiangsu, Yueqing – Zhejiang, Foshan, Shantou, Chaozhou – Guangdong, Luxi – Yunnan.
Chiny u Europejczyka, który stara się poznać odrębność obyczajowości, bogactwo kultury i historii wywołują całkowity zawrót głowy.
POLECAM aplikację na Android "Odkryj Chiny" – poza Polską "Ancient China". Oprócz możliwości poznania pięknych okolic w Chinach, ściągnięcia na pulpit zdjęć w rozdzielczości HD, w formie gry sprawdzimy naszą wiedzę o tych miejscach.
Nagroda za rok 2014 „Poetry&Paratheatre” w kategorii: Popularyzacja Sztuki - Motywy przyrodnicze w poezji chińskiej
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura
