Pawilon Peonii

Peonia będąc symbolem dziewczęcej miłości stała się główną bohaterką dramatu z okresu dynastii Ming Pawilon Peonii (Mudan Ting,牡丹亭) autorstwa Tang Xianzu. Po raz pierwszy została wykonana w 1598 r. w pawilonie księcia Teng (wspaniałej konstrukcji wieżowej, północno-zachodniej części miasta Nanchang, prowincji Jiangxi). Jest jednym z czterech najważniejszych utworów wykonywanych przez klasyczną Kun Qu operę.

Tradycyjnie fabuła dramatu skupia się na historii miłosnej pomiędzy Du Liniang (杜丽娘/杜麗娘) i Liu Mengmei (柳梦梅/柳夢梅), choć oryginalny tekst zawiera również wątek odnoszący się do upadku dynastii Song oraz sprzeciwu wobec agresji ze strony dynastii Jin.

Historia się rozpoczyna w ostatnich dniach panowania południowej dynastii Song, gdy w wiosenny dzień pokojówka namawia Du Liniang, szesnastoletnią córkę wyższego urzędnika Du Bao, do wybrania się na spacer na teren opuszczonego, sąsiedniego ogrodu. Dziewczyna na brzegu jeziora, pod drzewem kwitnącej peonii zasypia i śni jej się, że spotyka nieznanego młodego uczonego, wdając się z nim w romans. Sen przerywa spadający płatek i dziewczyna wraca do domu. Zakochana, zamknięta w swoim pokoju, z tęsknoty za młodzieńcem w końcu zachorowała. Jeszcze przed śmiercią namalowała swój autoportret i kazała służącej powiesić na peonii sąsiedniego ogrodu; natomiast rodziców zobowiązała do pochowania jej w tamtym miejscu i zbudowania grobowca.

Jeden z klasycznych tekstów chińskich Księga rytuałów (Liji,礼记)opisuje obrzędy, ceremonie dworskie i ludowe oraz obowiązki w rodzinie i wobec cesarza.Status kobiety w feudalnych Chinach był bardzo niski; jej życie najpierw zależało od ojca, później od męża, a jeśli on zmarł od najstarszego syna. Małżeństwo zawierało się po to, aby wydać na świat syna, który zadba o rodziców w podeszłym wieku oraz będzie karmił ich dusze, gdy przeniosą się w zaświaty. Również ważnym celem było połączenie dwóch rodów o podobnym statusie społecznym i majątkowym, aby w przyszłości korzystać z koneksji obu stron.

Natomiast Pawilon Peonii dotyka innej sfery małżeńskiego związku – psychicznej i fizycznej namiętności oraz seksualnej atrakcyjności. Dlatego ta książka tak bardzo działała na wyobraźnię dziewcząt zamkniętych w czterech ścianach, nieznających życia na zewnątrz.

Du Liniang była piękną i mądrą dziewczyną, która lubiła się uczyć i czytać starą literaturę, w której podobała się opisana tam wolna miłość. W Chinach bardzo często wykształcone dziewczęta uciekały w śmierć od życia w rzeczywistości i konieczności poślubienia wybrańca ojca.

Każdy zmarły, zanim jego dalszy los został orzeczony, musiał przejść przez ocenę świata podziemnego. W przypadku Peonii, po przybyciu do zaświatów Diyu, król Yama, władca „dziesięciu sądów piekieł” orzekł, że małżeństwo nieboszczki z uczonym zostało już przez siły wyższe przesądzone, wobec tego dziewczynie nakazuje powrócić na Ziemię. Wobec tego Du Liniang pojawia się w snach swojego ukochanego Liu Mengmei, który zamieszkuje posiadłość z ogrodem marzeń sennych Du Liniang. Gdy Liu odkrywa, kim była ukochana z jego snów, zaczynają się spotykać co wieczór w sypialni, po czym rano ukochana go opuszcza. Aby Du Liniang mogła pozostać na zawsze, ukochany dokonuje ekshumacji szczątków dziewczyny, przez co zostaje wtrącony do więzienia. Jednak los się do niego uśmiecha, gdyż mimo tortur unika śmierci, kiedy ze stolicy przychodzi wyrok uniewinniający - cesarz w drodze łaski przebaczył mu ten czyn. W Chinach zbezczeszczenie grobu było karane śmiercią.

Podstawowa wersja opery trwa 20 godzin i składa się z 55 scen.

W słynnych spektaklach w roli Du Liniang występował Mei Lanfang, natomiast jako Liu Mengmei – Yu Zhenfei. W 1998 r. inspirowany dramatem, Tan Dun skomponował współczesną wersję opery, nagraną na płytach CD