Królestwo Shang

Podobnie jak w wielu innych starożytnych kulturach Shang stworzyło piramidę społeczną, na której czele stał król, a po nim szlachta wojskowa, kapłani, kupcy i rolnicy. Ród królewski składał się z kasty kapłanów-szamanów, na czele której stał panujący posiadający władzę polityczną, militarną i religijną. Klan, któremu przewodniczył korzystał z prerogatyw wynikających ze zdolności porozumiewania się z protoplastami i bóstwami. Dynastia Shang liczyła trzydziestu władców, wstępujących na tron zgodnie ze skomplikowanym systemem sukcesji wewnątrz dominującego klanu – najczęściej był to jednak syn władcy.

Pierwotne ludy chińskie były politeistyczne, tj. ludzie czcili różnych bogów ze zdefiniowaną osobowością i dosyć wąską specjalizacją, którą się zajmują. Mimo, że w przyszłości sposób myślenia Chińczyka kształtowały: taoizm, konfucjanizm i buddyzm - politeizm pozostał na zawsze w sferze religijnej całego społeczeństwa, i to bez względu na przynależność społeczną.

Podstawą wierzeń religijnych stał się kult przodków, który wzmacniał więzi łączące męskich członków tego samego rodu. Religię i politykę łączyły rytuały i obrzędy ze skomplikowanymi ceremoniami, łącznie z wróżeniem. Uważano, że przodkowie mogą wywierać wpływ na życie ziemskie, a dzięki umiejętności porozumiewania się z nimi władca i jego klan byli uprawnieni do zajmowania dominującej pozycji społecznej. Podczas tych skomplikowanych ceremonii używano wspaniałych brązowych naczyń rytualnych.

W okresie dynastii Shang pojawiło się czczenie najwyższego bóstwa, Shang Di (上帝), stając się oficjalnym kultem państwowym, któremu ofiary mogli składać tylko królowie, później cesarze. Jako niebiańska istota zsyłał ludziom powodzenie lub klęskę, deszcz, burze i wiatry, dobrobyt i pomór. Dla Chińczyków był władcą Nieba, Ziemi i Świata Podziemnego. W późniejszym okresie dynastii Shang był postrzegany jako protoplasta przodków mogący zawiadywać całym panteonem bóstw. Aby Shang Di był zadowolony − a więc przychylny ziemianom − wprowadzono rytuały z modlitwami, ofiarami, również z ludzi. W okresie dynastii Zhou kult Shang Di się połączył z uniwersalną adoracją Nieba, a władca ludzi został jego odpowiednikiem na Ziemi oraz łącznikiem z Niebem. Do Shang Di modlili się także władcy dynastii Ming i Qing, podczas odprawiania rytuałów w Świątyni Nieba, najpierw w Nanjing, a później w Beijing. Głównymi odbiorcami ofiar byli: wspomniany wyżej Shang Di, przyroda jak: Słońce i góry, dynastyczni przodkowie, predynastyczni przodkowie oraz dynastyczne antenatki żony-matki władcy lub konkubiny-matki władcy – wszyscy ci, którzy mogli wywrzeć wpływ na los rodu panującego oraz ludu. Jednym z najważniejszych rytuałów było wróżenie mające na celu określenie przychylności lub jej braku przodków. Wróżby przeprowadzano za pomocą rytualnych pęknięć skorup żółwich lub kości łopatkowych wołów. Na trzykondygnacyjnym ołtarzu odprawiano ceremonie ku czci: na najwyższej − Shangdi i zmarłych królów, na środkowej − Słońca i Księżyca, a na najniższej − bogów związanym z naturą, jak: gwiazdy, chmury, deszcz, wiatr, błyskawice.

Pochówki były jednym ze sposobów, którymi klasy społeczne się wyróżniały. Elitę chowano w wymyślnych grobowcach z bogatym i różnorodnym wyposażeniem, pierwotnie nawet z żywymi sługami i niepłodnymi żonami, mogącymi stanowić pomoc w życiu pozagrobowym. Niższe klasy grzebano w dołach o różnej wielkości, w zależności od statusu, a najniższą klasę wrzucano do wspólnych studni. Groby elity wyposażano w naczynia ofiarne, broń, ozdoby z jadeitu.

Porównując zasięg terytorialny dynastii Shang w stosunku do Xia, nietrudno się domyślić, że wyprawy o charakterze wojskowym i dyplomatycznym − mające na celu rozszerzenie, utrzymanie i konsolidację władzy nad innymi krajami lub przymierzy z nimi – były ważnym elementem polityki. Potężne armie wyposażone były w sprawne wozy bojowe – rydwany dwu- lub czterokonne, miecze, włócznie, sztylety, łuki ze strzałami zakończonymi grotami z brązu .

Częścią centralną państwa zawiadywał ród królewski, jego krewni byli zarządcami regionalnymi, natomiast na obrzeżach całości terytorium żyły ludy zwane barbarzyńcami, spośród których pochodzili niewolnicy i rytualne ofiary.

Rolnictwo stanowiące podstawę egzystencji ludności nadal się opierało na narzędziach kamiennych i drewnianych, rzadkością były wykonane z brązu, metalu przeznaczonego na naczynia rytualne i broń. Na ówczesnym terytorium (obecnie ziemiach północnych kraju) siano prosa, a później pszenicę i jęczmień; natomiast na południu ryż. Udomowiono: psy, świnie, bydło, bawoły wodne, owce i konie, które dawały nabiał, skóry, kości i poroże, a jedwabniki wspaniałą cienką i delikatną nić. Zwierzęta również były wykorzystywane jako pociągowe, na mięso oraz ofiary rytualne. Doceniono ptactwo, ryby, żółwie; alkohol pijany podczas uczt i ceremonii rytualnych powstawał w wyniku fermentacji prosa.

Aby zapobiec zalaniom terenów podczas przyboru rzek Huang i Yangzi Jiang opracowano złożony system nawadniania i ochrony przeciwpowodziowej.

Dynastia Shang 4

Notki powiązane

Genialny kucharz-gubernator

Bitwa pod Mingtiao

Dynastia Shang a odkrycia archeologiczne

Początek dynastii Shang

Czy to pierwsza stolica?

Król Wu Ding

Yin ostatnia stolica

Największy ding

Schyłek dynastii Shang