Władcy dynastii Xia

Na swego następcę Wielki Yu (Da Yu,大禹,ok. 2205 – 2147 r. p.n.e.)wskazał Bo Yi, syna ministra Gao Yao za panowania cesarza Shun, który z czasem stał się politycznym doradcą Wielkiego Yu. Dlaczego w końcu na tronie zasiadł syn Yu – Qi, istnieją dwie hipotezy. Albo stary król w ostatniej chwili zmienił zdanie, albo przy poparciu starszyzny plemiennej, w trakcie walki o tron, Bo Yi został zabity.

Ze względu na brak jakichkolwiek rejestrów dotyczących czasów dynastii Xia, trudno zbyt wiele na ten temat powiedzieć. W tym okresie żyło 13 pokoleń, a rządziło 16 królów – jeśli liczyć z Wielkim Yu to odpowiednio: 14 i 17. Trwająca ponad 400 lat dynastia, mieszkająca w zachodniej części prowincji Henan i południowej prowincji Shanxi, upadła wraz z rządami króla Jie. Ustanowienie dynastii Xia oznaczało, że zakończyła się epoka społeczeństwa prymitywnego, a rozpoczęła rozwoju feudalnego społeczeństwa niewolniczego.

Wielu potomków króla Qi, tacy jak Shao Kang czy Huai przyczyniło się do rozwoju chińskiego społeczeństwa, gdzie ludzie zamieszkali na równinach lessowych żyli głównie z rolnictwa nawadniając pola wodą z kanałów i studni.

Niestety jednak wielu monarchów było tyranami jak: Tai Kang, Kong Jia czy Jie. Ostatni stał się znanym despotą, myślącym tylko o swoich uciechach, a nie o kraju i społeczeństwie.

Qi wstępując na tron zaprosił na ucztę popierających go wodzów plemiennych. Jedno z plemion Youhu było przeciwne łamaniu dotychczasowej tradycji abdykacji, dlatego jego przywódca odmówił udziału w uroczystości. Wobec tego, Qi poprowadził swoje wojska do walki ze zbuntowanym księciem w bitwie pod Gan, zadając druzgocącą klęskę, i czyniąc ich niewolnikami. Do dzisiaj w Księdze Dokumentów (Shujing) zachowało się przemówienie króla Qi do swoich wojsk, wygłoszone przed bitwą na polu Gan. Istotnym elementem mowy było stwierdzenie, że Youhu występując przeciwko władzy Qi, sprzeciwił się woli Nieba i za ten grzech powinno ponieść karę. A więc Qi nie prowadził walki dla własnych korzyści, lecz spełniał tylko wolę Nieba, a zebrani na polu wojownicy winni mu w tym pomóc. Na ile są to zapisane przekazy ustne − trudno oczywiście stwierdzić, bo być może całość została sfabrykowana na początku władzy dynastii Zhou celem uwiarygodnienia Mandatu Nieba, a później powielana przez konfucjanistów.

Zwycięstwo Qi w bitwie pod Gan pomogło w konsolidacji nowo zdobytej władzy politycznej. Czasy jego władzy były pełne zwycięstw i sukcesów, a ludowi żyło się w dostatku i spokoju. Wyprawy wojenne organizowane przeciwko obcym plemionom nie tylko nie zakłócały spokoju poddanych, ale przysparzały im rzesze niewolników i dużo łupów. W rezultacie podbojów tereny na wschód i zachód od ziem dynastii Xia stały się wasalnymi.

Po śmierci Qi o tron walczyło pięciu synów, z których Tai Kang udało się spełnić to marzenie. Mimo nielicznych wzlotów, od tej pory zaczął następować stopniowy upadek dynastii. Prawie każdy z kolejnych władców trwonił wydarte ziemi ciężką pracą bogactwa na zaspakajanie własnych ambicji i zachcianek, coraz mniej się troszcząc o sprawy ludu.

U schyłku dynastii Xia narastały sprzeczności społeczne, na dworze panował chaos polityczny, zaostrzał się konflikt między warstwami społecznymi. W siódmym roku panowania przedostatniego króla Fa (tj. 1740 r. p.n.e. jeśli przyjęto panowanie dynastii Xia na lata 2146 – 1675 r. p.n.e.) nastąpiło trzęsienie ziemi Góry Tai – pierwszy zapisany taki fakt, o którym wspomniano w Kronikach Bambusowych. Zgodnie z doktryną Mandatu Nieba był to znak od sił nadprzyrodzonych, że na Ziemi się dzieje źle i należy z tego wyciągnąć wnioski, o ile dynastia jeszcze nie upadła.

Ostatni król Jie – mimo już kryzysowej sytuacji w państwie − był leniwy, rozrzutny, rozpustny, nie dbający o kraj. Nadużywał władzy, zwiększał ucisk celem osiągnięcia środków na budowę pięknego pałacu i wyposażanie go w drogocenne klejnoty nefrytowe, nawet zdobiąc nimi tarasy, pokoje i bramy. Był brutalny i okrutny, skazywał na karę śmierci za błahostkę.

W piętnastym roku panowania Jie znowu nastąpiło trzęsienie ziemi oraz wkrótce rzeki Yi i Luo wyschły; a więc zgodnie z wolą Nieba koniec dynastii Xia zbliżał się coraz bardziej. Jie napadał i łupił sąsiednie królestwa Youreng (有仍) dzisiejsze Jining prowincji Shandong.

Wobec takiej sytuacji, z czasem wszystkie mniejsze królestwa uzależnione od Xia, kolejno odmawiały posłuszeństwa suzerenowi. Jednym z nich było Shang, którego wodzem był Cheng Tang (成汤) wcześniej uwięziony przez Jie, jednak później uwolniony. Shang wykorzystało bunt, pokonało wojska króla Jie i obaliło dynastię Xia. Jie po ucieczce umarł w Nanchao na południu kraju.

Po klęsce potomkowie Xia się rozproszyli i zostali wchłonięci przez okoliczne klany. Niektórzy członkowie rodziny królewskiej przeżyli tworząc feudalne państewko Qi (杞) na terenie obecnej wschodniej prowincji Henan. Istniejące od XVI w. p.n.e. do 445 r. p.n.e. zostało wchłonięte przez państewko Chu.

Dynastia Xia 2

Notki powiązane:

Historyczność dynastii Xia

Rozpusta w królewskim pałacu