Spektakle czasów tangowskich osiągały kunszt i rozmiary, które mogły zadowolić zarówno konesera, jak i snoba. Źródła historyczne wspominają występ zorganizowany w VII wieku na cześć tureckiej ambasady, na który przyszło 30.000 widzów. Na scenie zajmującej teren kilku kilometrów kwadratowych pokazywali swoje umiejętności akrobaci, magicy i tancerze. W tekstach źródłowych można znaleźć informację o jeszcze większym pokazie, w którym brało udział 18.000 wykonawców, a towarzyszącą muzykę było słychać w promieniu kilku kilometrów.
Chang’an, około milionowa stolica dynastii Tang (618 − 907), było dobrze zorganizowanym kosmopolitycznym miastem, w którym ambasady i kupcy obcych krajów mieli własne, wyznaczone dzielnice. Tak wielokulturowe miejsce musiało mieć również wpływ na rozwój sztuki, której mecenasem był cesarz Xuanzong (712 − 756).
W tym czasie wiele form wcześniejszego teatru, cały czas się rozwijając, odcisnęło swoje piętno na początkowym stadium opery. Sceny walk, zwinny ruch kobiet z długimi rękawami podczas tańca, kodeks etyczny to elementy wpływające na formy muzyki, tańca i mimiki aktorów. Tradycyjne tańce z ceremonialnym chórem oraz dużą orkiestrą pozostały prawie niezmienne; podobnie akrobaci, żonglerzy i klauni zabawiali publiczność jak wcześniej to czynili w Bai Xi(Sto rozrywek). Dzisiaj możemy to wszystko zobaczyć na odkopywanych terakotowych figurkach grobowych.
Styl panazjatyckiego buddyzmu połączył się z wyrafinowaniem dworskiej elegancji, która była otwarta na wpływy z zewnątrz przekazywane przez mnichów, uczonych, artystów, muzyków i tancerzy z całego znanego wówczas świata. Buddyjskie legendy i wspaniałe opowieści indyjskie odcisnęły piętno na treściach granych przedstawień. Właśnie łączenie ze sobą śpiewu i prozy w języku potocznym jest przypisywane mnichom buddyjskim, którzy byli gawędziarzami, tancerzami, a także specjalistami od aranżacji i scenografii, dzięki czemu zwykła publiczność mogła zrozumieć sens przedstawień.
Wpływ eposu sanskryckiego Ramajana przedstawiającego dzieje Ramy, jego brata i żony oraz wiernego towarzysza Hanumana można odnaleźć w perypetiach słynnej postaci Sun Wukong. Znany jako Małpi Król (Hou Wang), bohater wielu legend, dzieł literackich i malarskich; stał się główną postacią opowieści pierwotnie przekazywanych ustnie w VII wieku. Wu Cheng’en w XVI wieku zebrał je w fantastycznej opowieści Wędrówka na Zachód (Xiyouji), gdzie głównym bohaterem jest Małpi Król, który wielokrotnie ratuje z opresji mnicha Xuanzang podczas wędrówki do Indii i z powrotem. Sun Wukong, zabawiając widzów wymyślnymi akrobacjami, stał się bohaterem wielu sztuk opery chińskiej, dramatów, przedstawień teatru lalek oraz teatru cieni, a współcześnie kreskówek i animacji.
W ramach Akademii Aktorstwa i Muzyki, Liyuan, zatrudniano artystów z wielu regionów o innych kulturach, zarówno z Azji Środkowej, jak i Południowej. Znane są występy mniejszości Pyu dzisiejszego Myanmar (Birmy), a także tancerzy grupy Champa, dzisiejszego Wietnamu. Można oczywiście sądzić, że te osoby przybyły na dwór cesarski w ramach trybutu – ważne jednak były kontakty i wzajemne przekazywanie elementów swojej kultury. Również muzyka indyjska towarzyszyła tańcom zwanym Stroje ozdobione piórami w kolorach tęczy. Obecnie oglądane na zwojach muzealnych kolorowo ubrane tancerki, wdzięczące się na huśtawkach, były oklaskiwane przez ówczesną publiczność.
Wytworni i tradycyjni uczeni mieli krytyczny stosunek do tego typu widowisk masowych. Oni korzystali z kameralnych występów, bardziej wyrafinowanych artystycznie. Ówczesne tańce dzielono na dwie grupy: jian – energiczne w charakterze oraz ruan – spokojniejsze. Te pierwsze wzorowały się na sztukach walki i tradycji obcych narodów. Natomiast ruan, przesycone erotyzmem i przeznaczone dla wąskiej grupy bogatych estetów, prezentowały tancerki, które występowały w miejscach odosobnionych i intymnych jak domy świata wiatru i wierzb (ekskluzywne przybytki uciech, w których pracowały kobiety kunsztem porównywalne do japońskich gejsz) czy na przyjęciach tylko dla mężczyzn wydawanych przez mandarynów.
Wizerunek cesarza Xuanzong (uważanego za boskiego patrona i dobrego ducha sztuk teatralnych) wraz z artystami − w podzięce za zasługi − bardzo często umieszcza się w dolnej części sceny, na widoku publicznym. Jego miłość do konkubiny Yang Guifei, która prawie spowodowała upadek całego imperium, jest tematem wielu poematów i dramatów. Ich fatalną miłość opisał Hong Sheng w XVII-wiecznej sztuce Chang Sheng Dian (Pałac Wiecznej Miłości). Sama konkubina jest przedstawiona niekorzystnie w popularnej operze Guifei zui jiu (貴妃醉酒) tj. Pijana konkubina. Pokazane są etapy skutków spożycia coraz większej dawki alkoholu, gdy piękność w samotny wieczór pociesza się piciem i zabawą.
Pisarz i uczony Shen Jiji (ok. 740 – 800) jest najbardziej znany z dwóch opowiadań fantastycznych napisanych w języku literackim: Renshi Zhuan (Panna Jen) i Zhen zhong ji (Świat wewnątrz poduszki lub Sen żółtego prosa). Pierwsze opowiada historię Zheng, który poznaje kobietę, w rzeczywistości lisicę, pomagającą mu w zdobyciu zaszczytów. Lis jest uważany za zwierzę chytre, które mając 50 lat zamienia się w kobietę, 100 – w młodą dziewczynę, a mając 1000 lat zostaje niebiańskim lisem. Druga opowieść ma miejsce w gospodzie, gdzie młody człowiek o imieniu Lu Sheng lamentuje nad swoim nieszczęśliwym losem. Napotkany mnich podaje mu poduszkę i każe się przespać, a w tym czasie gospodarz stawia na ogniu kociołek z prosem. Podczas snu młodzian przeżywa swoje wspaniałe chwile: małżeństwo z córką bogatego człowieka, bogactwo, karierę i zaszczyty, aż w wieku 80 lat umiera… i wtedy się budzi. Zupa z prosa jeszcze się nie ugotowała, a biedak zrozumiał, że życie jest iluzją i krótkim snem. Ta ostatnia opowieść zainspirowała do napisania Snu o państwie Nanke (Nanke meng), obie stanowią temat wielu oper.
TEATR CHIŃSKI 8
Notki powiązane:
Początki teatru
Chińskie zapasy
Tradycja akrobacji
Baixi - sto zabaw
Teatr lalek
Teatr cieni
Akademia Aktorstwa i Muzyki
Książę Lan Ling
Chiny u Europejczyka, który stara się poznać odrębność obyczajowości, bogactwo kultury i historii wywołują całkowity zawrót głowy.
POLECAM aplikację na Android "Odkryj Chiny" – poza Polską "Ancient China". Oprócz możliwości poznania pięknych okolic w Chinach, ściągnięcia na pulpit zdjęć w rozdzielczości HD, w formie gry sprawdzimy naszą wiedzę o tych miejscach.
Nagroda za rok 2014 „Poetry&Paratheatre” w kategorii: Popularyzacja Sztuki - Motywy przyrodnicze w poezji chińskiej
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Rozmaitości