William S. Lind: Czym jest marksizm kulturowy?

 William S. Lind    
Czym jest marksizm kulturowy? 

William S. Lind (ur. 9 lipca 1947 r.) jest amerykańskim pisarzem konserwatywnym, autorem wielu książek i jednym z pierwszych zwolenników teorii wojny czwartej generacji.

W swoich felietonach na temat nowego konserwatyzmu Paul Weyrich kilkakrotnie odnosił się do “marksizmu kulturowego”. Poprosił mnie, jako historyka z Free Congress Foundation [Fundacja Wolny Kongres], o napisanie tego tekstu wyjaśniającego, czym jest marksizm kulturowy i skąd się wziął. Aby zrozumieć, czym coś jest, trzeba poznać jego historię.

Marksizm kulturowy to gałąź zachodniego marksizmu, różniąca się od marksizmu-leninizmu ze starego Związku Radzieckiego. Jest on powszechnie znany jako “wielokulturowość” lub, mniej formalnie, jako poprawność polityczna. Od samego początku propagatorzy marksizmu kulturowego wiedzieli, że mogą być bardziej skuteczni, jeśli ukryją marksistowską naturę swojej pracy, stąd użycie terminów takich jak “wielokulturowość”.

Marksizm kulturowy rozpoczął się nie w latach sześćdziesiątych, ale w 1919 r., zaraz po I wojnie światowej. Teoria marksistowska przewidywała, że w przypadku wielkiej europejskiej wojny klasa robotnicza w całej Europie powstanie, aby obalić kapitalizm i stworzyć komunizm. Ale gdy w 1914 r. wybuchła wojna, tak się nie stało. Kiedy w końcu doszło do rewolucji w Rosji w 1917 r., robotnicy w innych krajach europejskich nie poparli jej. Co poszło nie tak?

Niezależnie od siebie, dwaj teoretycy marksistowscy, Antonio Gramsci we Włoszech i Georg Lukacs na Węgrzech, doszli do tej samej odpowiedzi: Zachodnia kultura i religia chrześcijańska tak zaślepiły klasę robotniczą na jej prawdziwy, marksistowski interes klasowy, że komunizm był niemożliwy na Zachodzie, dopóki oba te elementy nie zostaną zniszczone. W 1919 roku Lukacs zapytał: “Kto uratuje nas przed zachodnią cywilizacją?”. W tym samym roku, kiedy został zastępcą komisarza ds. kultury w krótkotrwałym bolszewickim rządzie Beli Kuna na Węgrzech, jednym z pierwszych działań Lukacsa było wprowadzenie edukacji seksualnej do węgierskich szkół publicznych. Wiedział, że jeśli uda mu się zniszczyć tradycyjną moralność seksualną Zachodu, zrobi ogromny krok w kierunku zniszczenia samej zachodniej kultury.

W 1923 roku, zainspirowana częściowo przez Lukacsa, grupa niemieckich marksistów założyła na Uniwersytecie Frankfurckim w Niemczech sztab ekspertów [think tank] o nazwie Instytut Badań Społecznych. Instytut ten, wkrótce znany po prostu jako Szkoła Frankfurcka, stał się twórcą marksizmu kulturowego.

Aby przełożyć marksizm z terminów ekonomicznych na kulturowe, członkowie Szkoły Frankfurckiej – Max Horkheimer, Theodor Adorno, Wilhelm Reich, Eric Fromm i Herbert Marcuse, by wymienić najważniejszych – musieli zaprzeczyć Marksowi w kilku punktach. Twierdzili, że kultura nie była tylko częścią tego, co Marks nazywał “nadbudową” społeczeństwa, ale niezależną i bardzo ważną zmienną. Twierdzili również, że klasa robotnicza nie poprowadzi marksistowskiej rewolucji, ponieważ staje się częścią klasy średniej, znienawidzonej burżuazji.

Kto miałby to zrobić? W latach 50. XX wieku Herbert Marcuse odpowiedział na to pytanie: koalicja czarnych, studentów, feministek i homoseksualistów.

Na nieszczęście dla Ameryki, kiedy Hitler doszedł do władzy w Niemczech w 1933 r., ziomki ze Szkoły Frankfurckiej uciekli i założyli swoją siedzibę w Nowym Jorku. Tam przeniosła swoją uwagę z niszczenia tradycyjnej kultury zachodniej w Niemczech na niszczenie jej w Stanach Zjednoczonych. W tym celu wymyśliła “teorię krytyczną”. Co to za teoria? Polega ona na brutalnej i nieustannej krytyce każdej tradycyjnej instytucji, począwszy od rodziny, w celu jej obalenia. Napisali serię “studiów nad uprzedzeniami”, które mówiły, że każdy, kto wierzy w tradycyjną kulturę zachodnią, jest uprzedzony, “rasistą”, “seksistą” lub “faszystą” – a także jest chory psychicznie.

Co najważniejsze, Szkoła Frankfurcka skrzyżowała Marksa z Freudem, czerpiąc z psychologii technikę warunkowania psychologicznego. Dziś, gdy kulturowi marksiści chcą zrobić coś w rodzaju “normalizacji” homoseksualności, nie argumentują tego filozoficznie. Po prostu emitują program telewizyjny za programem telewizyjnym w każdym amerykańskim domu, w którym jedynym normalnie wyglądającym białym mężczyzną jest homoseksualista (kluczowi ludzie Szkoły Frankfurckiej spędzili lata wojny w Hollywood).

Po zakończeniu II wojny światowej większość członków Szkoły Frankfurckiej wróciła do Niemiec. Ale Herbert Marcuse pozostał w Ameryce. Wziął wysoce abstrakcyjne prace innych członków Szkoły Frankfurckiej i przepakował je w sposób, który studenci mogliby przeczytać i zrozumieć. W swojej książce “Eros i cywilizacja” argumentował, że uwalniając seks od wszelkich ograniczeń, możemy wynieść zasadę przyjemności ponad zasadę rzeczywistości i stworzyć społeczeństwo bez pracy, tylko z zabawą (Marcuse ukuł frazę ” Kochaj, a nie walcz [Make love, not war]”). Herbert Marcuse opowiadał się również za tym, co nazwał “tolerancją represywną”, którą zdefiniował jako tolerancję dla wszystkich idei pochodzących z lewicy i nietolerancję dla wszelkich idei pochodzących z prawicy. W latach 60. Marcuse stał się głównym “guru” Nowej Lewicy i zaszczepił marksizm kulturowy szkoły frankfurckiej pokoleniu wyżu demograficznego, do tego stopnia, że obecnie jest on ideologią państwową Ameryki.

Następny konserwatyzm powinien zdemaskować wielokulturowość i polityczną poprawność i powiedzieć Amerykanom, czym one naprawdę są: marksizmem kulturowym. Jego celem pozostaje to, co Lukacs i Gramsci wyznaczyli w 1919 roku: zniszczenie zachodniej kultury i religii chrześcijańskiej. Marksizm poczynił już ogromne postępy w tym kierunku. Jednak gdyby przeciętny Amerykanin dowiedział się, że polityczna poprawność jest formą marksizmu, różniącą się od marksizmu ze Związku Radzieckiego, ale jednak marksizmu, to intelektualni dilerzy tych idei byliby w tarapatach. Następny konserwatyzm musi ujawnić człowieka za kurtyną – czyli samego Karola Marksa.

Źródło: What is Cultural Marxism?

 

 

Teoria krytyczna jako postmarksizm: szkoła frankfurcka i nie tylko

 

“Teoria krytyczna jako dyskurs postmarksistowski jest kategorią myśli akademickiej, która szeroko obejmuje teoretyczne badania mające na celu zbadanie struktur i dyskursów władzy. Jako taka, zarzuca szeroką sieć, obejmując interdyscyplinarnych myślicieli z zakresu kulturoznawstwa, marksizmu, językoznawstwa, socjologii, filozofii, krytyki psychoanalitycznej i innych. Tak więc teoria krytyczna składa się z prac Szkoły Frankfurckiej i jej Instytutu Badań Społecznych w Niemczech, a mianowicie Waltera Benjamina, Maxa Horkheimera, Theodora W. Adorno, Heberta Marcuse, Ericha Fromma, Jürgena Habermasa i Axela Honnetha. Teoria krytyczna obejmuje również prace innych europejskich myślicieli z Europy Środkowej i Wschodniej, którzy stosują heglowsko-marksistowską, marksistowską lub neomarksistowską perspektywę naukową, taką jak prace węgierskiego filozofa Georga Lukácsa, włoskiego Antonio Gramsciego i Louisa Althussera z Francji. Mówiąc ogólnie, teoria krytyczna, stosowana w naukach humanistycznych i społecznych, może odnosić się do prac francuskich myślicieli i innych, którzy wykorzystują marksistowskie i niemarksistowskie ramy teoretyczne, a także tradycje strukturalistyczne, poststrukturalistyczne, postmodernistyczne i psychoanalityczne, w tym przede wszystkim Michela Foucaulta, Rolanda Barthesa, Jacquesa Derridy, Jacquesa Lacana, Jean-François Lyotarda, Gillesa Deleuze’a i Félixa Guattariego. Zawężając, teoria krytyczna odnosi się tylko do prac tych, którzy wypowiadają się w tradycji nowoczesności. Teoria krytyczna obejmuje również myśl postmodernistyczną. Konwencjonalne tematy teorii krytycznej obejmują krytykę nowoczesnego, globalnego kapitału i stosunków pracy. Z czasem teoretycy krytyczni włączyli również idee wynikające z kultury późnego kapitalizmu, w tym logikę masowego konsumpcjonizmu.” – Źródło: Educational Philosophy and Theory Volume 55, 2023 – Issue 2; Critical theory as Post-Marxism: The Frankfurt School and beyond