Coraz wyraźniej widać, że prowadząc badania farmaceutyczne należy zwracać uwagę na źródła finansowania i możliwe powiązania naukowców z określonymi firmami. Kto płaci, ten kupuje. Również w badaniach medycznych.
Nowa analiza zatytułowana „ Finansowanie badań klinicznych i zgłaszana skuteczność leków ” ujawnia niepokojący trend w badaniach nad lekami: badania finansowane przez producentów wykazują nawet o 50 procent większą skuteczność leków w porównaniu z badaniami finansowanymi niezależnie. Odkrycie to uwydatnia potencjalne błędy systematyczne w badaniach klinicznych, szczególnie w obszarze leków psychiatrycznych.
Tamar Oostrom, adiunkt ekonomii na Ohio State University, przedstawiła te zaskakujące wyniki w badaniu opublikowanym w czasopiśmie Journal of Political Economy. Przeanalizowała ponad 500 badań obejmujących ponad 1200 ramion terapeutycznych, ze szczególnym uwzględnieniem leków przeciwdepresyjnych i przeciwpsychotycznych.
Analiza wykazała, że efekt sponsoringu był większy niż oczekiwano. Wyniki sugerują, że do badań sponsorowanych przez producentów należy podchodzić znacznie bardziej krytycznie. Istnieje podejrzenie, że firmy farmaceutyczne mogą prowadzić wiele badań i wybiórczo publikować tylko te najbardziej korzystne. Efekt był szczególnie wyraźny w badaniach kontrolowanych placebo. Konsekwencje mogą być dalekosiężne: pacjenci mogliby otrzymywać mniej skuteczne leki lub przyjmować leki, gdy alternatywne metody leczenia byłyby bardziej korzystne.
Dobrym przykładem jest przypadek leku przeciwdepresyjnego Effexor. W 14 badaniach sfinansowanych przez producenta Wyeth, w 12 przypadkach Effexor uzyskał lepsze wyniki niż jego konkurencyjny Prozac. Jednakże niezależnie finansowane badania porównawcze wykazały skuteczność leku Effexor tylko w jednym z trzech badań.
Eksperci postrzegają wyniki jako potwierdzenie długotrwałych obaw. Pomimo różnych prób zneutralizowania tego efektu, takich jak ujawnianie powiązań finansowych autorów, żaden środek nie był w stanie całkowicie wyeliminować potencjalnej stronniczości. Jako możliwe rozwiązanie sugeruje się powrót do zasady odtwarzalności. Prawidłowe wyniki powinny być możliwe do powtórzenia w wielu badaniach prowadzonych przez różnych badaczy, przy użyciu różnych źródeł finansowania i w różnych czasopismach.
Jak wynika z raportu, niektórzy naukowcy idą dalej, twierdząc, że stronniczość w badaniach sponsorowanych przez przemysł jest masowa . Wskazują na wcześniejsze badania, które wykazały systematyczne błędy w ocenie skuteczności leków takich jak Prozac.
Odkrycia te podkreślają potrzebę krytycznego podejścia do badań klinicznych. Pacjenci i lekarze powinni być świadomi potencjalnego wpływu sponsorów i zawsze brać pod uwagę źródło finansowania podczas oceny wyników badania. Tylko w ten sposób można zapewnić medycynę opartą na dowodach i zorientowaną na pacjenta. Badanie Oostroma stanowi ważny wkład w dyskusję na temat rzetelności badań medycznych. Wyraźnie pokazuje, że do prawdziwie niezależnej i obiektywnej oceny leków jeszcze daleka droga.
Inne tematy w dziale Polityka
