- Ukraińcy uważają się za spadkobierców Rusi Kijowskiej, ale mam pewne zastrzeżenia wobec tego poglądu. Jeśli spojrzeć obiektywnie na okres istnienia Rusi Kijowskiej jako względnie zjednoczonego terytorium, którego władcy i elity rozumiały swoją odrębność, to tak naprawdę przypomina to wiele innych państw średniowiecznych, które później się rozpadły - mówi historyk Łukasz Adamski, wicedyrektor Centrum Mieroszewskiego.
- Państwo Ruskie posiadało trzy główne ośrodki. Jednym z nich był Połock. Niewątpliwie pierwszym i niezwykle istotnym miastem było Nowogród Wielki oraz Kijów. Władca Kijowa pełnił rolę najważniejszego władcy, dlatego Kijów był uważany za stolicę państwa ruskiego i nazywany także "macierzą miast ruskich". To określenie jest o tyle interesujące, ponieważ sami Rosjanie nie różnicują rosyjskości i ruskości, i interpretują wzmianki z kronik dotyczące Kijowa jako matki miast rosyjskich - twierdzi gość Układu Otwartego.
Igor Janke podkreśla, że również u nas używa się terminu "ruscy", odnosząc się do Rosjan.
To, że w języku polskim termin "ruski" jest utożsamiany z rosyjskim, wynika z celowej rusyfikacji języka polskiego, zaznacza Adamski. Miało to miejsce po powstaniu styczniowym i nigdy nie została oficjalnie zaakceptowana na poziomie języka literackiego. Niestety, jego zdaniem potocznie większość Polaków nadal kojarzy "ruski" z rosyjskością.
- Państwo Ruś było prekursorem państw rosyjskiego, białoruskiego i ukraińskiego. Jednakże, przede wszystkim miało ono największy wpływ na rozwój państwa ukraińskiego, gdyż tam znajdowało się serce tego państwa. Kijów był również stolicą metropolii chrześcijaństwa obrządku wschodniego, która była utożsamiana z Rusią. Osobiście uważam, że Ukraińcy mają pełne prawo powoływać się na dziedzictwo dawnej Rusi, które faktycznie wpisuje się w kontekst ukraińskiej historii. Jednakże, historia ta dotyczy także w pewnym stopniu Białorusi i Rosji, ponieważ rzeczywiście istniejące różnice oraz obecny przebieg granicy między Rosją, Ukrainą a Białorusią mają swoje źródło w podziale Rusi i księstw ruskich w wyniku najazdów tatarskich oraz różnic kulturowych, które miały miejsce w XIII/XIV wieku. Jedna z tych części, położona na północnym-wschodzie, znalazła się pod silnym wpływem Złotej Ordy, później doszła tam do powstania Państwa Moskiewskiego. Druga część, natomiast, w XIV wieku została włączona do Wielkiego Księstwa Litewskiego, a później częściowo do Królestwa Polskiego. W rezultacie tego, że państwo polsko-litewskie było państwem europejskim, a państwo moskiewskie miało pewne cechy azjatyckie, wytworzył się podział między Rusinami moskiewskimi a Rusinami polsko-litewskimi - mówi.
- Natomiast po pewnym czasie ci, którzy zamieszkiwali Wielkie Księstwo Litewskie po Unii Lubelskiej, stali się Białorusinami, natomiast ci, którzy znajdowali się w Królestwie Polskim, zostali nazywani Ukraińcami. Granica między Białorusią a Ukrainą w dużej mierze pokrywa się z granicą Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony - dodaje.
Łukasz Adamski uważa, że w takim przypadku mówienie o Rusi, czyli o państwie istniejącym w XI wieku jest bardzo dużym uproszczeniem.
W wyjątkowo niekorzystnych okolicznościach, Ukraińcy zdołali przemienić się w nowoczesny naród. Jak do tego doszło? Kiedy rozpoczęła się historia Ukrainy? Kto jest spadkobiercą Rusi Kijowskiej? Kim byli Kozacy i jaką rolę odegrali w kształtowaniu państwowości Ukraińskiej? Jak wyglądały relacje Ukraińców z Rzeczpospolitą? Jak Ukraińcom udało się wyrwać od ZSRR? Kiedy powstała niepodległa Ukraina? Całość rozmowy na kanale oraz platformach podcastowych Układu Otwartego.
---
Posłuchaj na Spotify.
Zachęcamy do wspierania Układu Otwartego. Patroni zostają członkami zamkniętej grupy na Facebooku i mogą otrzymać newsletter z wyborem najciekawszych tekstów z polskiej i światowej sieci.
Strona Autora: igorjanke.pl
Inne tematy w dziale Polityka