Pożegnalna książka Marka Nowakowskiego i sowieccy najmici

Jak wiadomo niedawno umarł Marek Nowakowski. Pisarz. A nieco wcześniej wyszła jego ostatnia książka. Można powiedzieć, że pożegnalna. Jej tytuł "Dziennik podróży w przeszłość", Iskry, Warszawa 2014. Jest doskonała. Jeżeli o mnie chodzi, to za bardzo dobre pod względem artystycznym miałem jego wcześniejsze książki, a te późniejsze, ze stanu wojennego, i te pisane po 1989, miałem za gorsze - pod względem artystycznym. Obecna książka jest autobiografią opisującą lata mniej więcej 1945 - 1958. Gdy był, mając 16 - 17 lat czerwonym działaczem młodzieżowym, gdy później został złodziejem i więźniem, kiedy studiował prawo, gdy stawał się pisarzem. Wrócił do tematyki swych pierwszych książek i wzniósł się na wyżyny. Jestem szczęśliwy, że pożegnał nas doskonałością. Od książki trudno się oderwać. Jedynie tamte lata dawały mu ogromną artystyczną moc, były odpowiednim dla twórczości paliwem i napędem. To przypomina Gunthera Grassa, który wspaniale opisuje to, co przeżył w młodości w Gdańsku i na Żuławach, ale obniża niesłychanie pisarskie loty, gdy opisuje późniejsze lata w Niemczech. Krótko po Marku zmarł Jaruzelski, "sowiecki najmita" - by użyć słów Nowakowskiego z omawianej ksiązki, słów charakteryzujących zresztą kogoś innego.Dziś wielu dyskutuje o Jaruzelskim, a o Nowakowskim cicho. Natomiast jego pożegnalny "Dziennik" jest niebłahym przypisem do lat, gdy sowieccy najmici urządzali Polskę tak, że do dziś nie potrafi ona całkiem się pozbyć gównianego, zatruwającego  dziedzictwa. Sam Nowakowski, jako wyrostek przez dwa lata ideowy sowiecki najmita, przestał nim być, gdyż nie potrafił kapować, co taki najmita musiał robić. Dlaczego nie potrafił, objaśnia ta książka - pożegnanie.