Widzieliście dzisiejszą transmisję z wręczenia nagrody Nike? Wpadłem na nią, w momencie gdy Tkaczyszyn-Dycki stał już na scenie, ale jeszcze przed referatem, wygłoszonym za chwilę przez Grażynę Borkowską. Był to rodzaj uzasadnienia wyboru jury, ale wiele razy dłuższego niż ogłoszenie powodów wręczenia literackiej nagrody Nobla. Kiedy pani przewodnicząca czytała swój referat, realizator w długich ujęciach pokazywał poetę stojącego w świetle jupiterów. Czułem zażenowanie.
Kiedy pierwszy raz ujrzałem Tkaczyszyna-Dyckiego, siedział pod ścianą wciśnięty w róg ławy. To było w Pałacu Kultury, na targach książki. Przelewał się tłum, a on był niemal niezauważalny. Już z daleka wyglądał na kogoś wycofanego, zasupłanego i mocno neurotycznego. Wypowiadał się z rozpaczliwą premedytacją tych, którzy się jąkają. W jego sposobie mówienia było coś automatycznie uniżonego, ale też od razu było czuć, że kryła się za tym wielka uczciwość, wręcz nagość.
Kamera pokazywała go dzisiaj tyle razy. Widziałem, jak w dalekim planie otwierał szeroko usta, kiedy przewodnicząca skandowała laudację, jakby łapał powietrze. Po chwili obserwacji poety nie słyszałem już przemówienia, dolatywały stamtąd jakieś polonistyczne frazeologizmy na temat śmierci, samotności i seksu. Tkaczyszyn-Dycki na świeczniku, w pozach autystycznych, jakby przerażony z wysiłkiem liczył sekundy. Kiedy w końcu mógł coś powiedzieć, powiedział tylko polonistycznie, że jego poezja jest zakorzeniona w poezji polskiej.
Ok, to strasznie banalne. Może panicznie układał to zdanie, kiedy stał pod pręgierzem spiczu jurorki i właśnie to wydało mu się najważniejsze? Wpisać do kulturowej wspólnoty kogoś tak prywatnego i anarchicznego, jak on. Jestem jak wy, z moimi garbami.
Zakończyło się szybko, jakimś buzi-dupci między gospodarzami uroczystości. Czy nagroda Nike wprowadzi Tkaczyszyna do kanonu? Marszczę czoło. Kiedy patrzyłem dziś na niego, kojarzył mi się z obrazem Białoszewskiego, z Parę osób, mały czas Andrzeja Barańskiego. To nie takie ważne. Kanoniczna prywatność i tak źle brzmi.
Inne tematy w dziale Kultura
