Likwidacja francuskiego z polskiej przestrzeni publicznej - 1839

Relacje pisemne i słowne pomiędzy władzami i urzędami Królestwa Polskiego a carem i administracją rosyjską (przynajmniej do okresu Powstania Listopadowego) co do zasady najczęściej obdywały się w języku francuskim. Ta sytuacja oczywiście uległa stopniowej zmianie w epoce paskiewiczowskiej, aż w końcu car Mikołaj I w ogóle zabronil używania w amministracji Królestwa Polskiego i -szczególnie - w jej relacjach ze stoną rosyjską - języka francuskiego. O całej sytuacji zostal najpierw poinformowany latem roku 1839 namiestnik carski w Królestwie feldmarszałek Paskiewicz, nastepnie zaś Rada Administracyjna, która w konsekwencji została zobligowana do wydania "stosownego" postanowienia w tej sprawie.

W wypisie z protokołu posiedzenia Rady Administracyjnej z lata roku 1839 czytamy zatem: "Pomocnik ministra sekretarza stanu zawiadomił namiestnika Królestwa /.../ że Najjaśniejszy Pan otryzmawszy od naczelnika więzienia lubekskiegoraport o osobach w nim zatrzymanych z napisem na kopercie w języku francuskim, raczył zwrócić go swemu Pomocnikowi Ministra, zapisawszy na nim własnoręcznie: (zaprescac pisac po francuzki), a nadto w dalszem rozwinięciu woli swej wyrzec raczył, że zakaz pisania po francusku rozciaga się tak do raportów o więzniach, jako i do innych doniesień służbowych, nie wyłączając z tego przepisu i napisów na kopertach, co wszytsko ma być pisane w języku rosyjskim lub polskim/.../."

Jak informowała Komisja Rządowa Przychodow i Skarbu, która rozysłała następnie wraz ze swoim reskryptem wypis z posiedzneia Rady Administracyjnej - omówienie wówczas rzeczonej kwesti spowodowała "najwyższa deczyja Najjasniejszego Pana, zabraniająca pisac i adresować w języku francuskimwszelkich raportów i pism urzędowych do podnóżka tronu".

Tak więc kolejny etap rysufikacji Króelstwa Poslkiego został przeprowadzony latem roku 1839, kiedy to car Mikołaj I zakazał używania w królestwie Polskim w pismach formalnych /urzędowych języka francuskiego. To dążenie rysyfikacyjno-scaleniowe byo też zaczątkiem procesu stopniowego zmniejsznia znaczenia jezyka francuskiego w polskiej literaturze, nauce czy życiu społecznym.