W Polsce wciąż brak dobrze wykształconych nauczycieli przedsiębiorczości. Uczenie ekonomii i finansów w szkołach podstawowych oraz średnich wciąż pozostaje na peryferiach systemu. Nauczycieli nie przybędzie od razu – ale pomóc moglyby też nowocześniejsze metody uczenia.
Przykładowo, w wielu krajach dobre wyniki w badaniach PISA koreluje się z wprowadzeniem w tym przedmiocie ekonomicznyvh gier symulacyjnych. Także w Polsce to mogłoby wprowadzić znaczącą zmianę. Dlaczego więc warto wprowadzić te innowacyjne narzędzia do polskiej edukacji? Oto kilka argumentów popartych badaniami i doświadczeniami innych krajów.
Gry symulacyjne a rozwój umiejętności praktycznych
Badania wskazują, że gry symulacyjne znacząco przyspieszają proces uczenia się. Według metaanalizy przeprowadzonej przez Clark, Tanner-Smith i Killingsworth (2016), uczniowie uczestniczący w grach symulacyjnych wykazywali lepsze zrozumienie materiału, szybsze przyswajanie nowych koncepcji oraz większą zdolność do zastosowania wiedzy w praktyce w porównaniu do tradycyjnych metod nauczania. Szczególnie ważne jest to w kontekście nauki przedsiębiorczości i finansów, gdzie kluczowe znaczenie mają umiejętności praktyczne, takie jak zarządzanie budżetem czy podejmowanie decyzji biznesowych.
Przykładem kraju, który z powodzeniem wprowadził gry symulacyjne do swojego systemu edukacji, jest Finlandia. W programach nauczania ekonomii i przedsiębiorczości na poziomie podstawowym oraz średnim, gry te pomagają uczniom w realistyczny sposób zrozumieć mechanizmy rynkowe i finansowe. Uczniowie mogą symulować prowadzenie własnej firmy, podejmować decyzje inwestycyjne oraz uczyć się planowania budżetu domowego. Badania fińskiego ministerstwa edukacji (2018) wykazały, że uczniowie korzystający z takich symulacji lepiej radzili sobie z zagadnieniami finansowymi i byli bardziej skłonni do podejmowania świadomych decyzji ekonomicznych w dorosłym życiu.
Wzmacnianie umiejętności współpracy i podejmowania decyzji
Edukacja przedsiębiorczości to nie tylko nauka o liczbach, ale także rozwijanie umiejętności współpracy w zespole i podejmowania decyzji. Gry symulacyjne umożliwiają pracę w grupach, gdzie uczniowie muszą razem podejmować kluczowe decyzje. Przykładem gry, która rozwija takie kompetencje, jest SimCityEDU, wykorzystywana w Stanach Zjednoczonych. W tej grze uczniowie wcielają się w zarządców miasta, podejmując decyzje dotyczące budżetu, infrastruktury oraz usług publicznych, a jednocześnie uczą się analizować konsekwencje swoich działań. W Polsce nauczyciele mogą bezpłatnie korzystać z gry Myjnionerzy, udostępnionej publicznie na zasadzie open source przez Fundację Training Projects (do pobrania: https://www.symulacje.edu.pl/myjnionerzy).
Badania przeprowadzone w szkołach w USA wskazują, że uczniowie grający w gry symulacyjne wykazywali większe zaangażowanie w naukę oraz rozwijali zdolności do krytycznego myślenia i pracy w grupie (Annetta, Minogue, Holmes, Cheng, 2009). Gry te mogą także nauczyć dzieci, jak negocjować i rozwiązywać konflikty – umiejętności niezwykle cenne zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym.
Praktyczne przygotowanie do życia finansowego
Według badania OECD PISA (2018), polscy uczniowie mają przeciętne wyniki w zakresie umiejętności finansowych w porównaniu do swoich rówieśników z innych krajów rozwiniętych. Wprowadzenie gier symulacyjnych do nauki o finansach mogłoby w znacznym stopniu poprawić te wyniki. Symulacje takie jak Monopoly City czy Cashflow 101 są już wykorzystywane w niektórych szkołach na całym świecie, by uczyć dzieci zarządzania budżetem, podejmowania ryzyka oraz planowania długoterminowego.
Wprowadzenie podobnych narzędzi w Polsce mogłoby pomóc uczniom lepiej przygotować się do rzeczywistych wyzwań finansowych, takich jak zaciąganie kredytów, inwestowanie czy zarządzanie domowym budżetem. Jak pokazuje badanie przeprowadzone przez Lajbcygiera i Mirowskiego (2020), uczniowie, którzy mieli styczność z grami symulacyjnymi dotyczącymi finansów, lepiej radzili sobie z podejmowaniem świadomych decyzji finansowych i wykazywali większą skłonność do oszczędzania oraz inwestowania w przyszłości.
Wnioski: Potrzeba wprowadzenia gier symulacyjnych do polskiej szkoły
W kontekście polskiego systemu edukacji, który wciąż opiera się w dużej mierze na tradycyjnych metodach nauczania, gry symulacyjne mogłyby stanowić istotne wsparcie dla nauczania przedsiębiorczości, finansów oraz umiejętności miękkich. Wprowadzenie tych narzędzi już na poziomie szkoły podstawowej i średniej mogłoby nie tylko poprawić wyniki w zakresie umiejętności finansowych, ale również przygotować uczniów do realiów rynku pracy, gdzie współpraca i podejmowanie decyzji mają kluczowe znaczenie.
Doświadczenia krajów takich jak Finlandia czy USA pokazują, że gry symulacyjne mogą znacząco zwiększyć zaangażowanie uczniów oraz przyspieszyć proces przyswajania wiedzy. Polska szkoła powinna zatem rozważyć wprowadzenie tego typu narzędzi, aby lepiej przygotować młode pokolenie do wyzwań, jakie niesie przyszłość.
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
