Straty polskiej generalicji, cd.
24. Leopold Okulicki „Niedźwiadek” (48 lat)
Generał Brygady Wojska Polskiego.
Virtuti Militari IV i V klasy, Krzyż Walecznych – czterokrotnie.
Od 1913 w Związku Strzeleckim. Od 1915 w 3 Pułku Piechoty Legionów, ranny w walkach. Do Wojska Polskiego wstąpił w listopadzie 1918. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Opinia: „Jeden z najdzielniejszych oficerów w pułku”. W latach 1923-25 ukończył Wyższą Szkołę Wojenną, 1931-34 wykładał taktykę w Centrum Wyszkolenia Piechoty. Od 1939 szef Wydziału Sytuacyjnego i zastępca szefa Oddziału III SG WP. We wrześniu 1939 oficer łącznikowy Naczelnego Wodza przy Dowództwie Obrony Warszawy, bronił Warszawy, jako dowódca zgrupowania na Woli.
Współorganizował Służbę Zwycięstwu Polski, był komendantem łódzkiego okręgu ZWZ. W 1940 komendant ZWZ/AK terenów okupowanych przez Sowiety. Został aresztowany w styczniu 1941 przez NKWD i uwięziony. Po podpisaniu układów między rządem RP i rządem ZSRR zwolniony z więzienia na interwencję gen. Władysława Andersa 12.08.1942. Dowodził 7 Dywizją Piechoty na Bliskim Wschodzie, następnie w Sztabie Naczelnego Wodza w Londynie.
Po przeszkoleniu spadochronowym na kursie cichociemnych w nocy z 21/22.05.1944 został zrzucony do kraju. W dowództwie AK był jednym z głównych zwolenników walki zbrojnej w Warszawie. W październiku 1944 objął stanowisko komendanta głównego AK.
W wyniku prowokacji NKWD w marcu 1945 został aresztowany razem z 15 innymi przywódcami Państwa Podziemnego i wywieziony do Moskwy. Oskarżony w sfingowanym procesie o przestępstwa został skazany w procesie „szesnastu” na 10 lat więzienia - najwyższa kara wśród oskarżonych. W 1956 władze sowieckie ogłosiły, że Generał zmarł w więzieniu na Łubiance 24.12.1946 na skutek ataku serca. Informacje zakwestionowali skazani w tym procesie Adam Bień oraz Antoni Pajdak, (obaj słyszeli jak Generał został wyprowadzony z celi na egzekucję w Wigilię 1946).
Gen. Anders: „…płk Okulicki wykazał tyle niespożytej energii i hartu ducha oraz tyle żołnierskich zalet, jak poprzednio w wojnie 1939 i następnie w ZWZ. Ani na chwilę nie zawiódł mego całkowitego zaufania, był wzorem lojalności służbowej i odwagi cywilnej”.
Syn Generała, Zbigniew, sierżant podchorąży, zginął w lipcu 1944 koło Ankony we Włoszech. Pośmiertnie awansowany do stopnia podporucznika i odznaczony Virtuti Militari.
25. Franciszek Daniel Paulik (74 lata)
Generał Dywizji Wojska Polskiego.
Virtuti Militari, Krzyż Walecznych
Od 1881 w armii austriackiej. Od 1914 uczestniczył w walkach I wojny światowej, dowodząc pułkiem strzelców, pułkownik.
W 1918 przeszedł do Wojska Polskiego. Dowodził Grupą Operacyjną w Małopolsce Wschodniej, walczył w obronie Lwowa. W 1919 dowódca 8 Pułku Piechoty i VI Brygady Piechoty. Brał udział w operacji kijowskiej, dowodził 13 Dywizją Piechoty. Odznaczył się osobistym bohaterstwem podczas walk. Za sukcesy dowódcze w 1920 mianowany generałem.
W 1921 dowódca 24 Dywizji Piechoty. W 1924 zastępca dowódcy Okręgu Korpusu w Łodzi. W 1925 przeniesiony w stan spoczynku. Zamieszkał we Lwowie
W listopadzie 1939 został aresztowany przez NKWD. Zamordowany wiosną 1940 - znajduje się na Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994.
Żonę Wandę, syna Juliusza z żoną oraz żonę drugiego syna Adama Sowieci deportowali w kwietniu 1940 do Kazachstanu . Wanda Paulik zmarła w Teheranie po ewakuacji z ZSRR, syn Juliusz walczył w II Korpusie gen. Andersa.
Syn Roman kpt. WP walczył w kampanii polskiej 1939, następnie w niewoli niemieckiej.
Generał był spolonizowanym Czechem.
26. Rudolf Prich (59 lat)
Generał Dywizji Wojska Polskiego.
Polonia Restituta, Krzyż Zasługi.
Od 1902 w armii austriackiej. Walczył jako dowódca jednostek artylerii w czasie I wojny światowej. Pułkownik.
Od 1919 w WP przydzielony do Naczelnego Dowództwa WP, następnie szef sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Lwów”, szef Oddziału I Sztabu Naczelnego Dowództwa. W 1920 szef Oddziału I Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1922 dowódca 26 Dywizji Piechoty. W 1923 komendant Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Podczas przewrotu majowego 1926 opowiedział się po stronie rządu premiera Witosa. Od lipca 1926 do września 1935 komendant Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu. W 1928 Prezydent RP Ignacy Mościcki awansował go do stopnia generała . Członek Komitetu ds. Uzbrojenia i Sprzętu. W 1935 został przeniesiony w stan spoczynku, zamieszkał we Lwowie.
W kampanii polskiej 1939 dowódca obrony obszaru Lwowa, osobiście kierował kontratakiem na niemiecką grupę pościgową która wdarła się do miasta ulicą. Pod okupacją sowiecką Generał został aresztowany przez NKWD, zamordowany na terenie Ukrainy po 5 marca 1940. Dokładne miejsce i bliższe okoliczności śmierci pozostają nieznane.
Rodzinę Generała Sowieci deportowali do Kazachstanu.
27. Konstanty Plisowski (50 lat)
Generał Brygady Wojska Polskiego.
Virtuti Militari, Krzyż Walecznych - czterokrotnie.
Absolwent Korpusu Kadetów od 1911 w rosyjskiej kawalerii. Walczył w czasie I wojny, dowodził szwadronem. W okresie od stycznia do marca 1918, na czele szwadronu złożonego z Polaków odbył 1400 kilometrowy marsz z Odessy do Bobrujska miejsca formowania I Korpusu Polskiego. Po rozwiązaniu Korpusu w styczniu 1919 w Odessie objął dowództwo pułku ułanów. Na jego czele w czerwcu 1919 przebił się przez Mołdawię do Polski. Dowodził w lipcu tego roku słynną szarżą pod Jazłowcem – jego pułk otrzymał nazwę 14 pułku ułanów Jazłowieckich. Uczestniczył w wyprawie kijowskiej, gdzie brał udział w zagonie na Koziatyń. Walczył z 1 Armią Konną Budionnego pod Komarowem. W wojnie z bolszewikami 1920 dał się poznać jako wybitny dowódca kawalerii odnosząc wiele sukcesów.
Po wojnie zajmował stanowiska dowódcze i sztabowe. W 1923 ukończył kurs w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie, był też wykładowcą i teoretykiem myśli wojskowej. Od 1927 dowódca brygady kawalerii w Stanisławowie, następnie brygady kawalerii w Krakowie. W 1930 przeniesiony w stan spoczynku.
We wrześniu 1939 objął dowództwo obrony twierdzy brzeskiej, następnie przebił się wraz z załogą przez pierścień okrążenia. Dotarł do grupy operacyjnej gen. Andersa i został jego zastępcą. Dowodził Nowogródzką BK staczając walki z Niemcami i Sowietami . W trakcie przebijania się na południe po zaciętym boju z siłami sowieckimi 28.09.1939 w okolicach Sambora dostał się do niewoli. Był więziony w obozach jenieckich w Ostaszkowie i Starobielsku. Został zamordowany przez NKWD wiosną 1940 r. w Charkowie.
Brat Kazimierz, pułkownik WP, dowódca pułku i brygady kawalerii, odznaczony Virtuti Militari (IV i V klasy), czterokrotnie Krzyżem Walecznym, walczył w kampanii polskiej 1939, następnie w niewoli niemieckiej.
28. Wojciech Rogalski (72 lata)
Generał Dywizji Wojska Polskiego, doktor medycyny.
Virtuti Militari, Krzyż Walecznych.
Po ukończeniu studiów i uzyskaniu doktoratu medycyny (1893) w armii austriackiej, pułkownik, służył jako lekarz wojskowy w Szpitalu Garnizonowym w Krakowie. Od 1897 lekarz pułkowy w Wadowicach, W 1914 odkomenderowany do Legionów Polskich, szef sanitarny w Komendzie Legionów .
Od 1918 w Wojsku Polskim. Uczestnik walk w wojnie z bolszewikami w 1920. W 1921 komendant Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie następnie szef sanitarny Dowództwa Okręgu Korpusu w Warszawie, a w 1924 inspektor wojskowych zakładów sanitarnych. W 1925 I-szy inspektor wojskowej służby zdrowia. W 1927 przeniesiony w stan spoczynku. Otworzył prywatną praktykę lekarską w Warszawie.
We wrześniu 1939 przeniósł się do Lwowa. Po zajęciu miasta przez Sowietów w 1939 został aresztowany i osadzony w więzieniu na Brygidkach. W 1940 lub 1941 został zamordowany przez NKWD. Po zdobyciu Lwowa Niemcy odkryli w więzieniu na Brygidkach ok. 3000 gnijących zwłok ludzkich leżących w wielu warstwach w celach więziennych. Zwłoki Generała odkryto w masowym grobie.
Syn Generała Stanisław światowej sławy konstruktor lotniczy (samoloty RWD) po agresji sowieckiej w 1939 przedostał się na zachód, do USA, pracował w przemyśle lotniczym i w Agencji Kosmicznej NASA - opracował projekt techniczny rozwiązań dla pojazdu księżycowego programu Apollo.
29. Rychliński Tadeusz (75 lat)
Generał Brygady Wojska Polskiego.
Virtuti Militari, Krzyż Walecznych.
Od 1886 oficer zawodowy armii austro-węgierskiej, pułkownik. W czasie I wojny światowej dowodził pułkiem kawalerii, ciężko ranny. Od 1918 w Wojsku Polskim. Bronił Przemyśla. Wyróżnił się bohatersko w walkach. W latach 1919-20 komendant zaplecza frontu (etapów) Sambora, Kołomyi, był komendantem etapów frontu litewsko-białoruskiego w walkach o Wilno. Zajmował stanowiska sztabowe w dowództwie okręgu korpusu w Warszawie. Od 1924 w stanie spoczynku. Zamieszkał w Przemyślu.
Po agresji ZSRR na Polskę w 1939 został aresztowany przez NKWD i zamordowany w więzieniu w Samborze lub zmarł w szpitalu w Drohobyczu w 1940.
30. Jan Sawicki (68 lat)
Generał Brygady Wojska Polskiego.
Virtuti Militari, Krzyż Walecznych.
W 1894 ukończył Oficerską Szkołę Kawalerii w Petersburgu, dowódca pułku dragonów od 1914. Podczas I wojny światowej dowódca pułku i brygady kawalerii na frontach austriackim i niemieckim, generał.
Po przewrocie bolszewickim w Rosji w Polskim Komitecie Wojskowym przy 8 Armii rosyjskiej, dowódcą tworzonych oddziałów polskich. Więziony przez bolszewików zdołał wydostać się z Rosji.
W 1919 przyjęty do Wojska Polskiego, dowódca brygady kawalerii na Froncie Galicyjskim i Wołyńskim. Przejściowo dowodził także 13 Dywizją Piechoty. W czasie wojny polsko-bolszewickiej 1919-1920 był kolejno dowódcą 1Dywizji Jazdy i Grupy Operacyjnej Jazdy. Skutecznie walczył z oddziałami konnej armii Budionnego na Wołyniu i Podolu.
Po wojnie w Centralnej Komisji Kontroli MS Wojsk. W 1924 dowódca 3 Dywizji Kawalerii w Poznaniu. W 1925 dowódca 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie. W 1927 przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w rodzinnym majątku.
We wrześniu 1939 ciężko chory (nie mógł chodzić o własnych siłach). Po agresji sowieckiej na Polskę został aresztowany przez NKWD i wywieziony do Rosji, gdzie zmarł w szpitalu więziennym w Jarosławlu, wg innego źródła załadowany wraz z synem do transportu na zesłanie zmarł w wagonie.
Inne tematy w dziale Społeczeństwo