Graham Oppy jest australijskim filozofem zainteresowanym między innymi filozofią religii, i jest uważany za jednego z najwybitniejszych współczesnych ateistów. Jednak moim zdaniem niesłusznie odrzuca tomistyczny klasyczny teizm. I tu pojawia się pytanie: czy możemy wykazać, że w którymś punkcie klasyczny teizm filozofów takich jak Święty Tomasz z Akwinu jest mocniejszy od naturalistycznych poglądów głoszonych przez filozofów takich jak Oppy?
Moim zdaniem tak. Jednym z najmocniejszych atutów tomizmu jest, że potrafi podać wyraźną odpowiedź na pytanie, jaki jest byt konieczny, który sprawia i wytłumacza, że i dlaczego cokolwiek innego może istnieć. Wielu filozofów, takich jak Leibniz, zadawało sobie pytanie, dlaczego istnieje coś raczej niż nic. Tomizm nie tylko odpowiada na to pytanie argumentując, że musi istnieć byt konieczny, ale potrafi dokładnie opisać naturę tego bytu: że jest to byt absolutnie prosty, że jest to byt czysto rzeczywisty bez żadnych potencjalności (actus purus), że jest to byt, którego istota jest równoważna z jego istnieniem, itd.
Co ciekawe, sprawa wydaje się komplikować jeszcze bardziej dla Oppy'ego, gdy weźmiemy pod uwagę, że Oppy przyjmuje pewną pozycję podobną do wielu teistów, takich jak Alexander Pruss, i skłania się ku finityzmowi przyczynowemu, poglądowi, że efekt nie może być poprzedzany przez nieskończoną liczbę przyczyn, na co faktycznie są liczne dość poważne argumenty filozoficzne, w tym paradoks Grim Reaperów. Dlatego Oppy uważa, że Wszechświat najprawdopodobniej nie istnieje od zawsze, co daje się komplikować sprawę dla ateizmu jeszcze bardziej: skąd więc wziął się Wszechświat?
Oppy uważa, że bytem koniecznym był po prostu stan początkowy Wszechświata. Pojawia się jednak pytanie: jaki to był dokładnie stan? W jaki dokładnie sposób można go opisać? W jaki sposób udowodnić, że musiał być akurat taki, a nie inny?
I tu pojawia sie problem dla Oppy'ego, bo jest to trudne do udowodnienia, natomiast Święty Tomasz potrafił odpowiedzieć na to pytanie dużo dokładniej: bytem koniecznym jest byt absolutnie prosty, actus purus, lub ipsum esse subsistens, którego istotą jest jego własne istnienie.
Powiązane
How many and why? A question for Graham Oppy that classical theism can answer.
Artykuł hiszpańskiego tomistycznego filozofa Enrica Gela w żurnalu Religious Studies.
https://www.cambridge.org/core/journals/religious-studies/article/how-many-and-why-a-question-for-graham-oppy-that-classical-theism-can-answer/6A02C937BB5E7CF12C70B5DC3D532CA9
Inne tematy w dziale Rozmaitości
