Artur Rumpel Artur Rumpel
223
BLOG

Spieszyć, czy śpieszyć?

Artur Rumpel Artur Rumpel Kultura Obserwuj notkę 0

 Lubię pisać notki blogowe zainspirowane komentarzami, często krytycznymi, umieszczonymi pod poprzednimi moimi wpisami. Sam nie wiem, dlaczego tak jest. Być może dlatego, że lubię dyskutować, a wpisy tego rodzaju wnoszą do mojego blogowania elementy swego rodzaju dyskusji. Ostatnimi czasy namoim blogu na salonie24, pod wpisem "Pośpiech, czy opieszałość?" pojawił się komentarz niejakiego Wani o treści następującej: "Pospiech, pospieszny, pospieszyć. Polska języka, trudna języka." Istotnie, trudna. Dla Wani za trudna.

 

Zajrzyjmy do Słownika Języka Polskiego PWN,  który jest w tej materii źródłem najbardziej miarodajnym. Dla Wani za trudna. Słowo "pospiech" w języku polskim nie istnieje. Jedyną dopuszczalną formą jest użyty przeze mnie "pośpiech". Bardziej skomplikowana sprawa jest z "pospiesznym" i "pospieszyć". W tym przypadku prawidłowe są zarówno te formy, jak też alternatywne "pośpieszny" i "pośpieszyć".

 

 

Czy jednak to, że obydwie są prawidłówe, znaczy automatycznie, że obydwie są równie dobre? A co to w ogóle  znaczy, że słowo jest dobre, albo złe? Podstawowym kryterium jest funkcjonalność. Dobre słowo to użyteczne słowo. Co decyduje o użyteczności słów. Moim zdaniem jednym z jej najważniejszych aspektów jest jednoznaczność. Oczywiście są sytuacje, gdy to wieloznaczność jest pożądana, dla przykładu w poezji, gdyby była zupełnie nieprzydatna, to by się nie wykształciła, ale w mowie codziennej to jednoznaczność ma o wiele więcej zalet. Spróbujmy więc przyjrzeć się obydwu formom pod kątem jednoznaczności. Najlepiej to uczynić analizując podstawowe czasowniki od których pochodzą te wszystkie słowa, a więc odpowiednio "spieszyć" i "śpieszyć". Sięgnijmy w tym celu do wspomnianego już Słownika Języka Polskiego PWN. Słowo "spieszyć" ma dwa znaczenia: "1.szybko iść lub jechać dokądś. 2. zrobić coś tak szybko, jak to jest możliwe" i "uczynić kogoś pieszym, każąc mu zsiąść z konia lub wysiąść z pojazdu mechanicznego ", słowo "śpieszyć" zaś tylko jedno - " 1.szybko iść lub jechać dokądś. 2. zrobić coś tak szybko, jak to jest możliwe". Analogicznie dla strony zwrotnej, "spieszyć się" ma dwa znaczenia: "1.szybko coś robić 2.mieć mało czasu na coś 3.o zegarze: wskazywać godzinę późniejszą, niż jest w rzeczywistości " i "o żołnierzu: zsiąść z konia lub wysiąść z pojazdu mechanicznego", zaś "śpieszyć się" tylko jedno - " 1.szybko coś robić 2.mieć mało czasu na coś 3.o zegarze: wskazywać godzinę późniejszą, niż jest w rzeczywistości". Formy zaczynające się od litery "ś" są więc bardziej jednoznaczne, a w konsekwencji pod tym względem lepsze.

Urodziłem się w Rybniku 22 kwietnia 1975. Ukończyłem liceum w Wodzisławiu Śląskim (1994), farmację  w Sosnowcu (1999) oraz etnologię w Cieszynie  (2004). Jestem więc farmaceutą i antropologiem kulturowym. Mam wspaniałą rodzinę - żonę i dzieci. Przez lata nieregularnie publikowałem w różnych czasopismach i na rozmaitych stronach internetowych. W ostatnich latach skupiam się na blogowaniu. Mam też na koncie dwie wydane książki- "Religia w Polsce" (2010) oraz "Ludzie i religie w Polsce" (2012). Od kilku lat skupiam się na prowadzeniu blogów i szukam wydawców dla kolejnych książek. O kulturze piszę pod adresem https://svetomir.home.blog/, tu zaś piszę głównie o polityce. 

Nowości od blogera

Komentarze

Pokaż komentarze

Inne tematy w dziale Kultura