W Przedmowie do "Katechizmu Rycerskiego"* Henryk Mościcki pisze:
O ile "Katechizm" jest oryginalnym dziełem Czartoryskiego stwierdzić trudno; autor wzorował się niewątpliwie na przepisach dla szkoły wojskowej w Berlinie, skąd powziął ogólny plan organizacyi Korpusu; nie obce mu były prawdopodobnie przepisy opracowane przez Leszczyńskiego dla Akademii Lunevilskiej, gdyż tego dowodzą niektóre analogiczne wskazówki regulaminowe 1). Zresztą i w literaturze polskiej mógł już znaleźć dzieła, traktujące o obowiązkach żołnierza, nacechowane podniosłem uczuciem patryotycznem i obowiązującą stan rycerski etyką; dość np. wymienić "Dworzanina" Łukasza Górnickiego (wyd. 1566 r.), pisma Szymona Starowolskiego ("Prawy rycerz", wyd. 1632 r.), dalej zarówno proste, jak szczytne nauki ks. Skargi w jego znakomitem "Żołnierskim nabożeństwie" (wyd. 1608 r.). Spotykamy wreszcie wskazania, zbliżone w niektórych ustępach do pomysłów Czartoryskiego w "Nauce chrześciańskiej dla człowieka w rycerskim stanie zostającego", pomieszczonej w dziełku p. t. "Żołnierskie nabożeństwo powołaniu woyskowych ludzi właśnie służące, dla większego zaś onychże pożytku z francuzkiego na polski język przetłumaczone y z osobliwszym nauk y modlitw żołnierskich przydatkiem... do druku podane r. 1759 w Wilnie w Drukarni J. K. M. Akademiskiey S. J." (str. 58--151).
1) "Dispositio Serenissimi Regis in rem nobilium juvenum, qui exercentur in Academia Lunevillae per Suam Majestatem. erecta et instituta" (Nancy, 174O), toż po francusku p. t. "Ordonnance pour la Comp. des Cadets genshommes" (tamże); określone są tutaj w 50 paragrafach warunki przyjęcia do zakładu, przepisy zachowania się uczniów (§§ 1-38), dalej wskazówki, dotyczące nauczania języków, matematyki i historyi. Por. A. Benoit, L'ecole!des cadets-gentilshommes du roi de Pologne a LuneviIle. 1738-1766 (LuneviIIe, 1867)
Niezawiśle atoli od analogii powyższych "Katechizm" Czartoryskiego jest dziełem samodzielnem i głębiej przez autora pomyślanem, zwłaszcza w tych rozdziałach, które uczą, jak Polskę kochać i jej służyć należy.
Czy można w podobnie ciepłych słowach ocenić analogie, których doszukano się** w rozprawie doktorskiej*** Jacka Bartosiaka?
______________________________________________
* Adam Kazimierz Czartoryski Katechizm rycerski; wydał i przedmową poprzedził Henryk Mościcki. Nakład Gebethnera i Wolffa, Warszawa ; Lublin ; Łódź ; Kraków; G. Gebethner i Spółka, 1916, https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=1668; https://polona.pl/item-view/1f1720b8-89bd-47cd-8f84-67ba6586ed44?page=0
** Rada Naukowa ISP PAN unieważniła doktorat Jackowi Bartosiakowi https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C103199%2Crada-naukowa-isp-pan-uniewaznila-doktorat-jackowi-bartosiakowi.html
*** Jacek Bartosz Bartosiak, Geostrategiczna sytuacja USA i Chin na Zachodnim Pacyfiku i w Euroazji a amerykańska koncepcja wojny powietrzno-morskiej. https://isppan.waw.pl/struktura/rada-naukowa/zakonczone-postepowania-awansowe/
„Nie przyjmujcie niczego za prawdę, co byłoby pozbawione miłości, ani nie przyjmujcie niczego za miłość, co byłoby pozbawione prawdy; jedno pozbawione drugiego staje się niszczącym kłamstwem” św. Edyta Stein
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura
