W odbywającym się w Brukseli w dniach 17-18 października 2024 r. spotkaniu ministrów obrony państw członkowskich NATO po raz pierwszy wzięli udział ministrowie obrony czterech państw azjatyckich, określanych jako IP4 (wcześniej AP4): Korei Południowej, Japonii, Nowej Zelandii oraz Australii. Dyskutowano o takich tematach jak cyberbezpieczeństwo, produkcja sprzętu obronnego czy zwalczanie dezinformacji. Obecność „podobnie myślących” państw Indo-Pacyfiku na spotkaniu NATO to kolejny dowód na zacieśnianie relacji na linii NATO-IP4, jak również ważna deklaracja dla reszty świata o spójności zachodniej wspólnoty państw demokratycznych.
Historia współpracy NATO z państwami azjatyckimi sięga początku XXI wieku. Po zamachach z 11 września 2001 roku Australia, Nowa Zelandia oraz Korea Południowa aktywnie wspierały natowską misję ISAF w Afganistanie, wysyłając swoje kontyngenty na Bliski Wschód, podczas gdy Japonia, ze względu na ograniczenia wynikające z pacyfistycznej konstytucji, zapewniała jedynie wsparcie logistyczne na Oceanie Indyjskim. Dodatkowo, od 2009 roku partnerzy azjatyccy dołączyli do działań antypirackich prowadzonych przez NATO u wybrzeży wschodniej Afryki. Już od kilku lat przedstawiciele państw IP4 uczestniczą w spotkaniach NATO, jednak nową dynamikę współpracy NATO z państwami Indo-Pacyfiku nadała pełnoskalowa rosyjska inwazja na Ukrainę w lutym 2022 roku.
W czerwcu 2022 roku przywódcy państw IP4 po raz pierwszy w historii wzięli udział w szczycie NATO w Madrycie – byli także obecni na dwóch kolejnych szczytach: w Wilnie w 2023 roku oraz w Waszyngtonie w 2024 roku. W najnowszej koncepcji strategicznej NATO z 2022 roku po raz pierwszy wspomniano o regionie Indo-Pacyfiku, podkreślając jego znaczenie oraz potencjalny wpływ wydarzeń w Azji na bezpieczeństwo państw sojuszu euroatlantyckiego. Dwustronne relacje każdego z czterech państw IP4 z Sojuszem Atlantyckim określane są na mocy porozumień o nazwie Individually Tailored Partnership Agreement – tworzą one ramy kooperacyjne oraz służą jako narzędzie do koordynacji współpracy.
Dlaczego współpraca na linii NATO-IP4 się zacieśnia? Zarówno państwa strefy euroatlantyckiej, jak i cztery powyższe państwa azjatyckie należą do społeczności państw demokratycznych, dla których porządek międzynarodowy oparty na prawie i zasadach stanowi podstawę stosunków międzynarodowych. Jednakże, podobnie jak Rosja w Europie, tak i Chiny na Indo-Pacyfiku postrzegane są jako zagrożenie dla ładu oraz bezpieczeństwa międzynarodowego. Poprzez współpracę państw IP4 i NATO azjatyccy partnerzy mogą bardziej angażować się we wspieranie Ukrainy oraz zapewnianie bezpieczeństwa w Europie, natomiast w kontekście Indo-Pacyfiku może zostać wzmocnione odstraszanie i ograniczanie wpływów Chin. Kooperacja partnerów europejskich i azjatyckich jest niezwykle ważna z perspektywy Waszyngtonu, dla którego koordynacja polityki i działań sojuszników w Europie i Azji stanowi kluczowy element tzw. strategii odstraszania zintegrowanego.
Współpraca NATO z państwami IP4 powinna i niewątpliwie będzie pogłębiana. Partnerstwo z demokracjami Azji oznacza dla Sojuszu Północnoatlantyckiego okazję nie tylko do wzmocnienia odstraszania, ale także do lepszej realizacji dwóch innych podstawowych zadań NATO, czyli bezpieczeństwa kooperatywnego oraz zarządzania kryzysowego. Koordynacja i wspólne działania na poziomie politycznym i wojskowym sprzyjają zarówno budowaniu odporności na zagrożenia zewnętrzne, jak i zabezpieczeniu wspólnoty Zachodu przed potencjalnymi „turbulencjami” wewnętrznymi.
Jesteśmy studenckim kołem naukowym, które działa na SGH. Zajmujemy się tematami związanymi z geopolityką w otaczającym nas świecie.
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Polityka
