Polski Międzynarodowy Rejestr Okrętowy ...

... czyli jak odbudować polską, morską flotę handlową.

Brak nowoczesnych, zgodnych z Wytycznymi Wspólnoty z 2004r. regulacji dotyczących żeglugi powoduje, że eksploatacja statków pod polską banderą jest ekonomicznie nieopłacalna. W efekcie państwo polskie nie posiada floty pod polską banderą, gdyż polscy armatorzy, ze względu na wysokie pozapłacowe koszty pracy, które uniemożliwiają konkurowanie na rynku żeglugowym, zmuszeni są do eksploatacji swoich statków pod obcymi, ekonomicznymi banderami. Taki stan rzeczy ma negatywne skutki w trzech istotnych dla państwa obszarach:
 
1. Gospodarka i finanse.
Brak morskiej floty handlowej pod narodową banderą powoduje wymierne straty dla gospodarki państwa oraz sektora finansów publicznych poprzez m.in. brak wpływów z tytułu podatku tonażowego, opłat rejestrowych, inspekcyjnych oraz innych korzyści. Prof. Witold Modzelewski szacuje, że utracone korzyści dla sektora finansów publicznych, z powodu braku floty pod narodową banderą, sięgają ok. 7 – 9 mld zł. rocznie.
 
2. Bezpieczeństwo łańcucha dostaw surowców energetycznych.
Od czasu wojny w Ukrainie takie surowce energetyczne jak takie węgiel, ropa i gaz dostarczane są do Polski drogą morską i statkami obcych bander. W związku z powyższym, w razie zagrożenia zewnętrznego państwo polskie nie posiada skutecznej i efektywnej kontroli administracyjnej i formalno-prawnej nad dostawą tych surowców. Pozostaje wyłącznie kontrola handlowa ale w sytuacji zagrożenia jest ona niewystarczająca, gdyż klauzule wojenne zawarte w umowach czarterowych na przewóz ładunków drogą morską, pozwalają armatorom na odstąpienie od wykonania umowy w sytuacji zagrożenia wojną. W rezultacie łańcuch dostaw nośników źródeł energii nie jest w pełni bezpieczny.
 
3. Skutki społeczne.
Orzeczenie C 631/17 z 2019r. Trybunału Sprawiedliwości, wprowadziło obowiązek opłacania składek, na ubezpieczenia społeczne dla marynarzy pracujących na statkach obcych bander, w miejscu ich zamieszkania. Brak w Polsce ubezpieczeń społecznych dla marynarzy - dostosowanych do wymogów międzynarodowego, żeglugowego rynku pracy - powoduje spadek zainteresowania zagranicznych armatorów zatrudnianiem polskich marynarzy. Skutek jest taki, że są oni zagrożeni utratą pracy (eliminacja polskich marynarzy z międzynarodowego, żeglugowego rynku pracy już następuje). W dalszej perspektywie, sytuacja ta wpłynie również negatywnie na polskie szkolnictwo morskie, gdyż brak pracy dla absolwentów powoduje brak kandydatów do szkół morskich.

WNIOSEK: Praktycznie wszystkie państwa UE / EOG w prowadziły w życie różnego rodzaju rozwiązania, promujące rozwój morskiej floty handlowej pod narodową banderą, w tym rejestry międzynarodowe. Wprowadzono je tam po to, aby krajowym armatorom wyrównać warunki konkurencji na międzynarodowym rynku żeglugowym. Wzorcowym przykładem takiego rozwiązania jest Norweski Międzynarodowy Rejestr Okrętowy. Chyba czas już dojrzał, aby i u nas wprowadzić Polski Międzynarodowy Rejestr Okrętowy.