Weryfikacja dziennikarzy w 1982 - Tomasz Szymborski

Wojciech Jaruzelski i jego kompani z WRON doskonale sobie zdawali sprawę z tego, że oprócz spacyfikowania w pierwszych dniach stanu wojennego strajkujących zakładów, internowania działaczy „Solidarności” oraz grupy intelektualistów, złamać należy niepokorne media, aby nie mąciły w głowach społeczeństwu.

W 1982 r. w Katowicach tzw. „weryfikacja dziennikarzy” dotknęła dziennikarzy Ośrodka Telewizji Polskiej w Katowicach i Rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach, które wchodziły wówczas w skład Komitetu ds. Radia i Telewizji „Polskie Radio i Telewizja” w Warszawie, oraz różnych wydawnictw prasowych, których wydawcą było wówczas Śląskie Wydawnictwo Prasowe Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch” w Katowicach. W taki sam sposób potraktowano także szereg pracowników technicznych Ośrodka Telewizji Polskiej w Katowicach i Rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach.
Po ogłoszeniu stanu wojennego w siedzibie Ośrodka Telewizyjnego w Katowicach oraz w siedzibie Śląskiego Wydawnictwa Prasowego w Katowicach pojawili się uzbrojeni żołnierze Ludowego Wojska Polskiego, przed wejściem do budynku OTV został ustawiony stolik z karabinem maszynowym, wycelowanym w stronę osób zbliżających się do budynku. Żołnierze oraz strażnicy posiadali listy z nazwiskami pracowników, którzy mogli być wpuszczeni na teren ośrodka i redakcji, pracowników, nie będących na tej liście, informowano, że mają udać się do domu i czekać na wezwanie.

Zdecydowana większość zwolnionych dziennikarzy i pracowników technicznych była członkami lub sympatykami NSZZ „Solidarność”. W pracy posiadali oni bardzo dobre opinie, nie byli karani dyscyplinarnie. W skład tzw. „komisji weryfikacyjnych” wchodzili ówcześni redaktorzy naczelni, dziennikarze, przedstawiciele Komitetu ds. Radia i Telewizji w Warszawie, członkowie Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Katowicach, komisarze wojskowi, funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa, cenzorzy.
 

Pracownicy, którzy byli wzywani na rozmowę z komisją weryfikacyjną byli zaprowadzani do pomieszczenia komisji przez uzbrojonych żołnierzy lub strażników. Pytania do osób stających przed komisjami miały charakter wyłącznie polityczny i odnosiły się do oceny stanu wojennego, działalności NSZZ „Solidarność”, poglądów politycznych, oceny internowań itp. Nigdy podczas tych rozmów nie były poruszane kwestie merytorycznej pracy, fachowości, dyscypliny pracy itp.

Po zwolnieniu z pracy większość dziennikarzy czy pracowników technicznych miała kłopoty ze znalezieniem innej pracy, a jeśli już ją znajdowali, to była ona nieadekwatna do ich zawodowych kwalifikacji i zdecydowanie gorzej opłacana. Część ze zwalnianych osób odwoływała się od decyzji o zwolnieniu do sądów pracy.
 

Większość dziennikarzy telewizyjnych i radiowych oraz pracowników technicznych została zwolniona z pracy z dniem 31 marca 1982 r., w oparciu o art. 189 ust 3 pkt 2 oraz ust. 4 ustawy o powszechnym obowiązku obrony PRL, a postawą zwolnienia było „nie zakwalifikowanie do pracy w jednostce zmilitaryzowanej Ośrodek TVP w Katowicach”. Na. wszystkich pismach o zwolnieniu znajdował się podpis redaktora naczelnego Ośrodka Telewizyjnego w Katowicach Władysława Kubiczka. Artykuł ten miał wówczas następujące brzmienie :

Art. 189. 1. Osoby pełniące służbą w jednostce zmilitaryzowanej nie mogą jednostronnie rozwiązać stosunku służbowego z tą jednostką.
            2. Zwolnienie ze służby w jednostce zmilitaryzowanej następuje w przypadkach:
1. stwierdzenia utraty zdolności do wykonywania zatrudnienia,
2. osiągnięcia sześćdziesięciu pięciu lat życia przez mężczyznę i sześćdziesięciu lat życia przez kobietę.
            3. Kierownik jednostki zmilitaryzowanej może za zgodą organu nadrzędnego:
1. zatrzymać w dalszej służbie w jednostce zmilitaryzowanej osobę posiadającą szczególne kwalifikacje, która osiągnęła wiek określony w ust. 2 pkt 2, jeżeli stan zdrowia pozwala jej na dalsze pełnienie tej służby,
2. zwolnić ze służby w jednostce zmilitaryzowanej w innych przypadkach niż określone w ust. 2.
            4. Stosunek służbowy powstały na podstawie art. 187 pomiędzy osobą powołaną do służby w jednostce zmilitaryzowanej i tą jednostką wygasa z mocy prawa z dniem zwolnienia tej osoby ze służby.

Dalej czytaj: TUTAJ